Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tỏ lòng (thuật hoài) - Trường Thpt Vĩnh Bình

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH TIỀN GIANGTrường THPT VĨNH BÌNHNGỮ VĂN 10 TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ LãoSỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH TIỀN GIANGTrường THPT VĨNH BÌNH	NỘI DUNG I/. Giới thiệu: 1. Tác giả: 2. Thể loại: 3. Đọc : II/. Tìm hiểu văn bản: 1. Hai câu đầu: 2. Hai câu cuối: III/. Chủ đề: IV/. Tổng kết : TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ LãoI/. Giới thiệu : 1. Tác giả :- Phạm Ngũ Lão (1255-1320) - Xuất thân từ tầng lớp bình dân , con rể của Trần Hưng Đạo .- Cĩ cơng lớn trong cuộc kháng chiến chống Nguyên -Mơng.- Cĩ địa vị cao ở thời Trần .- Là người văn võ tồn tài. TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ Lão2. Thể loại : 3. Đọc:TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ Lão Thất ngơn tứ tuyệt Đường luậtNguyªn v¨n ch÷ h¸n TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ LãoHồnh sĩc giang sơn kháp kỉ thu ,Tam quân tì hổ khí thơn ngưu .Nam nhi vị liễu cơng danh trái ,Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu . Phiên âm Múa giáo non sơng trải mấy thu ,Ba quân khí mạnh nuốt trơi trâu .Cơng danh nam tử cịn vương nợ ,Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu . Dịch thơ Dịch nghĩa Cầm ngang ngọn giáo gìn giữ non sơng đã mấy thu , Ba quân như hổ báo , khí thế hùng dũng nuốt trơi trâu . Thân nam nhi mà chưa trả xong nợ cơng danh , Thì luống thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ hầu .II/. Tìm hiểu văn bản: 1. Hai câu đầu:Hồnh sĩc giang sơn kháp kỉ thu,Tam quân tì hổ khí thơn ngưu.Phiên âm Dịch nghĩa Cầm ngang ngọn giáo gìn giữ non sơng đã mấy thu , Ba quân như hổ báo , khí thế hùng dũng nuốt trơi trâu.Dịch thơMúa giáo non sơng trải mấy thu ,Ba quân khí mạnh nuốt trơi trâu .II/. Tìm hiểu văn bản : 1. Hai câu đầu : - Hồnh sĩc : cầm ngang ngọn giáo bảo vệ non sơng đất nước. - Kháp kỉ thu:mấy năm rồi  Người tráng sĩ với tư thế oai phong , lẫm liệt, cầm gươm ra trận , mang tầm vĩc vũ trụ lớn lao kì vĩ . - Tam quân : quân đội nhà Trần  sức mạnh dân tộc . -Khí thơn ngưu : Khí thế hùng dũng nuốt trơi trâuNT: so sánh + cường điệu + nhịp thơ 4/3 + âm hưởng hào hùng Tư thế hiên ngang của người trai ( cá nhân , con người ) Sức mạnh khí thế quyết chiến , quyết thắng của quân dân nhà Trần (cộng đồng dân tộc) . Vẻ đẹp hào hùng của con người và thời đại nhà Trần . TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ Lão.  Khí thế tiến cơng dũng mãnh của quân đội nhà Trần (Hào khí Đơng A) .2. Hai câu cuối:Phiên âm: Nam nhi vị liễu cơng danh trái ,Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu .Dịch thơ:Cơng danh nam tử cịn vương nợ ,Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu .Thân nam nhi mà chưa trả xong nợ cơng danh,Thì luống thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ hầu.Dịch nghĩa: 2. Hai câu cuối : - Cơng danh : + Cơng : sự nghiệp . + Danh : danh tiếng , tiếng thơm . - Nợ : nghĩa vụ đối với đất nước .  Làm trai phải cĩ sự nghiệp : Lập cơng ; giương danh, để lại tiếng thơm cho đời, coi đĩ là nghĩa vụ  quan niệm nhân sinh tích cực, lí tưởng sống của trang nam nhi thời phong kiến. TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ LãoThẹn :+ vì thấy mình khơng cĩ đủ mưu trí như Vũ hầu để trừ giặc cứu nước.+vì chưa trả xong nợ nước.  nhân cách lớn, nỗi thẹn đầy khiêm tốn, cao cả. Khát vọng phụng sự nhà Trần cho đến hết đời Vẻ đẹp tâm hồn , nhân cách , lí tưởng , khát vọng của tác giả . TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ Lão III/. Chủ đề : Chí làm trai với lí tưởng trung quân , ái quốc IV/. Tổng kết : - Nghệ thuật : + Bài thơ Đường luật ngắn gọn , súc tích . + Bút pháp nghệ thuật hồnh tráng cĩ tính sử thi . - Nội dung : + Khắc họa vẻ đẹp của con người cĩ sức mạnh , lí tưởng , nhân cách cao cả , khí thế hào hùng của thời đại( hào khí Đơng A ) + Tấm lịng vì dân vì nước. TỎ LỊNG (Thuật Hồi) Phạm Ngũ Lão C . Luyện tập: Qua những lời thơ tỏ lịng em thấy hình ảnh trang nam nhi thời Trần mang vẻ đẹp như thế nào? Điều đĩ cĩ ý nghĩa gì đối với tuổi trẻ hơm nay và mai sau? D . Hướng dẫn học bài – chuẩn bị bài : + Hướng dẫn học bài : - Học thuộc lịng bài thơ (bản phiên âm và dịch thơ) - Hào khí Đơng A thể hiện trong bài thơ + Hướng dẫn soạn bài : Soạn: Cảnh Ngày Hè (Bảo kính cảnh giới – bài 43) của Nguyễn Trãi .- Đọc phần tiểu dẫn , văn bản , chú giải SGK - Phân tích làm rõ : + vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi trước thiên nhiên , cuộc sống , con người (6 câu đầu). + khát vọng về một cuộc sống thanh bình hạnh phúc cho nhân dân (2 câu cuối) .+ Đình và chùa Châu nằm ở thị trấn Kiện Khê , huyện Thanh Liêm , Hà Nam DI TÍCH ĐỀN THỜ PHẠM NGŨ LÃO+ Đền Ủng - Hưng YênCổng Đình thơn Châu thờ Điện súy Tướng quân Phạm Ngũ Lão, một danh tướng đời Trần Đình thơn ChâuChùa ChâuChùa quay hướng nam, phía tây giáp 3 gian đền thờ Phạm Ngũ Lão Tháp ngồi vườn chùa Châu Đền Ủng - Hưng Yên, thờ Phạm Ngũ Lão