Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tóm tắt văn bản thuyết minh

PHÙNG THỊ NGA 10A2KIỂM TRA BÀI CŨ : Tóm tắt văn bản tự sự ?Em hãy nêu mục đích yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự ? Muốn tóm tắt một văn bản tự sự ta tiến hành như thế nào MỤC ĐÍCH : +Nhằm nắm vững số phận tính cách nhân vật từ đó hiểu nội dung ý nghĩa và đánh giá văn bản . + Để ghi chép làm tài liệu ,hoặc để kể lại hoặc minh hoạ một ý kiến Nào đó YÊU CẦU : Trung thành với bản gốc ,nêu được đặc điểm và những sự việc xảy ra với nhân vật chính .1) MỤC ĐÍCH YÊU CẦU 2) CÁCH THỨC TIẾN HÀNH Xác định được mục đích tóm tắtĐọc kỹ văn bản , xác định nhân vật chính .Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó .Viết Làm văn TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH I/ Mục đích yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh +Mục đích :Nhằm hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ bản của văn bản hoặc giới thiệu với người khác về đối tượng thuyết minh .+Yêu cầu: Văn bản cần ngắn gọn , rõ ràng ,sát với nội dung cơ bản của bản gốc .? Em trình bày mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh II/ CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH 1)Đọc và tóm tắt văn bản : NHÀ SÀN A)Đối tượng :là NHÀ SÀN một công trình kiến trúc của đồng bào miền núi .B) Đại ý : Thuyết minh về Kiểu kiến trúc , nguồn gốc ,giá trị sử dụng và sự hấp dẫn của nhà sàn Việt Nam .C)Chia đoạn : Đoạn 1: Từ đầu đến "văn hoá cộng đồng ."-> Giới thiệu nhà sàn và mục đích sử dụng .Đoạn 2 : Tiếp "cũng phải là nhà sàn ." -> Giới thiệu nguồn gốc , cấu tạo và công dụng của nhà sàn .Đoạn 3 : Còn lại -> Đánh giá , ca ngợi vẻ đẹp của nhà sàn Việt Nam .?Em hãy dựa vào câu hỏi SGK tr 70 trả lời câu hỏi Nhà sàn ? Dựa cơ sở tìm hiểu bài tập trên, em rút ra cách tóm tắt một văn bản thuyết minh. II/ CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH 2)Các bước tiến hành a) Xác định được mục đích yêu cầu tóm tắt .b) Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt để xác định : -> Đối tượng . -> Đại ý của văn bản c)Chia văn bản thành các đoạn nắm nội dung chính của mỗi đoạn .d) Viết tóm tắt ?Một em đọc bài tóm tắt: NHÀ SÀN đã chuẩn bị TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH NHÀ SÀN Nhà sàn có mái che dùng để ở và sử dụng vào mục đích khác .Cấu tạo của nhà sàn bằng nguyên vật liệu tranh tre , nứa , lá đơn giản .Nhà sàn gồm nhiều cột để chống.Mặt sàn để ở và sinh hoạt có ngăn buồng .Ở hai đầu là hai cầu thang .Gầm sàn nuôi gia súc hoặc làm nơi chứa đựng .Nhà sàn có từ thời đồ đá mới , tồn tại ở khu vực Đông Nam Á nhất miền núi cao .Nhà sàn có nhiều tiện lợi ,phù hợp với cư trú miền núi ,đầm lầy ,lại tận dụng nguyên liệu sẵn , chống được thú dữ , bảo vệ an toàn cho con người . Nhà sàn ở một số địa bàn miền núi nước ta đạt tới trình độ thẩm mĩ ,hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước .3)Ghi nhớ : + Tóm tắt văn bản thuyết minh nhằm hiểu và nắm được những nội dung chính của văn bản đó .Bản tóm tắt phải rõ ràng , chính xác so với nội dung của bản gốc .+ Muốn tóm tắt văn bản thuyết minh , cần xác định mục đích yêu cần tóm tắt ;đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh ;tìm bố cục của văn bản .Từ đó , viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt . III/ LUYỆN TẬP Bài 1 : ?Đọc phần Tiểu dẫn bài Thơ hai cư của Ba –Sô ,xác định đối tượng thuyết minh , chia bố cục, tìm đại ý bài văn thuyết minh a)Đối tượng :Thơ hai cư của Ba –Sô b)Đại ý : Giới thiệu tiểu sử và đặc điểm thơ Ba –Sô c)Bố cục :+Đoạn 1 : Đầu... đến Mi- Si- Ki ( 1867-1902 ) Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu vài nét về tác phẩm của Ba –Sô + Đoạn 2: Còn lại thuyết minh về đặc điểm nội dung và nghệ thuật thơ hai cư . d) Tóm tắt văn bản (10 câu ) Ma –Su –ô Ba –Sô và thơ hai cư Nhật Bản Ma –Su-ô Ba –Sô sinh 1644 trong một gia đình võ sĩ cấp thấp ở U-ê-nơ .28 tuổi , Ba –Sô sống ở Tô-ki-ô (Ê-đô) làm thơ với bút danh Ba-Sô(ba tiêu) .Mười năm cuối đời đi khắp đất nước viết du kí và làm thơ hai cư .Ông mất 1694 . Tác phẩm du kí "Phơi thân đồng nội "Đoạn văn trong đãy " "Cánh đồng hoang ""Áo tơi cho khỉ "... Thơ hai cư có số từ ít nhất ,gồm 17 âm (5-7-5) gồm 7,8 chữ Nhật. Mỗi bài chỉ có một tứ thơ ,ghi lại một cảnh , vài sự vật , gợi lên cảm xúc ,suy tư nào đó . Không gian thời gian là mùa (quí tứ ) .Thơ hai cư mang tính u tịch (thiền tông ) ,đề cao vắng lặng ,đơn sơ , u huyền , mềm mại , nhẹ nhàng .Thơ hai cư chỉ gợi , không tả chừa nhiều khoảng trống cho trí tưỏng tượng .Thơ hai cư là đóng góp của Nhật bản vào văn hoá nhân loại .TÓM TẮT ? Đọc văn bản Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội ,và thực hiện các yêu cầu Tr 73 a)Đối tượng : Cảnh đẹp Đền Ngọc Sơn b)Đại ý : Giới thiệu quần thể cảnh đặc sắc về kiến trúc ,vẻ đẹp nên thơ nên hoạ của dền Ngọc Sơn gồm*Tháp bút *Đài nghiên*Điện tiền Thánh hậu Phật *Cầu Thê Húc *Đắc Nguyệt Lâu *Bày tỏ niềm tự hào và tình yêu tha thiết với di sản văn hoá dân tộc CỦA Lương Quỳnh Khuê .III/ LUYỆN TẬP Bài 2 *Đảo Ngọc*Cầu Thê Húc*Tháp Bút*Đắc Nguyệt lầuQuần thể Đền Ngoc Sơn CẦU THÊ HÚC ĐIỆN THỜ TÓM TẮT Tóm tắt đoạn thuyết minh Đài Nghiên –Tháp bút Đền Ngọc Sơn Hà Nội , gây ấn tượng nhất với mọi người là công trình kiến trúc Đài Nghiên –Tháp Bút . Tháp bút đứng uy nghi trên núi Ngọc Bội .Ba chữ "Tả thanh thiên "( viết lên trời xanh ) nổi trên mình tháp làm rõ nghĩa hình tượng ngọn bút trở lên trời xanh đầy kiêu hãnh .Cạnh Tháp Bút là cổng Đài Nghiên (cái đài đỡ nghiên mục ) ,đài hình trái đào , tạc bằng đá đặt trên đầu ba con ếch với thâm ý sâu xa "ao nghiên , ruộng mục ".Phía sau đài là cầu Thê Húc cong cong đỏ thắm nối sang Đảo Ngọc , nơi toạ lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào nước .SO SÁNH CÁCH THỨC TIẾN HÀNH TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ VỚI VĂN BẢN THUYẾT MINH VĂNBẢN TỰ SỰa) Xác định được mục đích tóm tắtb)Đọc kỹ văn bản , xác định nhân vật chính c)Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó .d)Viết tóm tắt VĂN BẢN THUYẾT MINHa) Xác định được mục đích yêu cầu tóm tắt .b) Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt để xác định : -> Đối tượng . -> Đại ý của văn bảnC)Chia văn bản thành các đoạn nắm nội dung chính của mỗi đoạn .Viết tóm tắt IV /CỦNG CỐ I/ MỤC ĐÍCH YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH II/ CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH Các bước tiến hànha) Xác định được mục đích yêu cầu tóm tắt .b) Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt để xác định : -> Đối tượng . -> Đại ý của văn bảnC)Chia văn bản thành các đoạn nắm nội dung chính của mỗi đoạn .D)Viết tóm tắt III/ LUYỆN TẬP GHI NHỚ SGK trang 70 NỘI DUNG CHÍNH CỦA BÀI HỌCV/ DẶN DÒ Về nhà -Tóm tắt sự nghiệp thơ văn của Nguyễn Trãi tr 11 Khánh Giang Trường Lệ CỦA :Nguyễn Hữu Vĩnh 10A2 Kính chuùc Quyù Thaày Coâ Sức khoẻ và niềm vui ! Chuùc caùc em hoïc taäp toát ! Nghĩa Hành I : Ngày 19 Tháng 3 Năm 2008