Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tuần 12 - Bài: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt

Người soạn: Vi Thị Anh Đào Nguyễn Thị PhươngCHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ DỰ GIỜ THĂM LỚPTiết :PHONG CÁCH NGÔN NGỮSINH HOẠTPHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠTNgôn ngữ sinh hoạt1. Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạta, xét ví dụ Cuộc hộ thoại diễn ra trong không gian và thời gian nào?Các nhân vật giao tiếp là những ai và quan hệ giữa họ như thế nào?Nội dung và hình thức của cuộc hội thoại là gì?Ngôn ngữ trong cuộc hội thoại có đặc điểm gì?PHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠTNgôn ngữ sinh hoạt1. Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạta, Xét ví dụb, Khái niệm Ngôn ngữ sinh hoạt là lời ăn tiếng nói hàng ngày, dùng dể thông tin, trao đổi ý nghĩ, tình cảm đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống .PHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠTNgôn ngữ sinh hoạt2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệm ngôn ngữ sinh hoạt- Ngày 13/11/1947. Tối nay nôn nao và mệt rũ. Làm nhiều? Hút thuốc lá nhiều? Hay say hạt bí?...Đi nằm sớm, chuyện lẻ tẻ. Lửa tắt cũng không buồn dậy thổi.15/11/1947. Đêm qua bà ké Chẩn ho nhiều rên và lảm nhảm nói mê luôn. Thằng bé con anh Chẩn ho rũ rượi, ho như xé phổi, ho không còn khóc được.-Đây là một đoạn trong: “Nhật kí ở rừng” của Nam Cao Dạng viết. - Xem ra mệt rồi nhỉ? - Hỏi mình ấy, ý chừng muốn nghỉ chứ gì? - Trông đây này! - Nghỉ hử? Tại sao hôm nay lại nhức đầu thế này? Chân tay cứ bủn rủn ra. -Chị à quêncô cũng đang lứa tuổi thanh niên chứ đã già gì.Tương lai chán! - Trâu quá xá, mạ quá thì, hồng nhan bỏ bị còn gì là xuân nữa hả các anh? Thế mà vẫn còn nhiều người yêu say đắm đấy. ( Mùa Lạc -Nguyễn Khải) =>Dạng lời nói tái hiệnPHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠTNgôn ngữ sinh hoạt2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệm ngôn ngữ sinh hoạt - Dạng nói: là dạng chủ yếu, bao gồm cả đối thoại và độc thoại. - Dạng viết: nhật kí, thư từ -Dạng lời nói tái hiện: mô phỏng các lời nói trong đời sống nhưng đã được sáng tạo theo các thể loại văn bản khác nhau: lời nói của các nhân vật trong kịch, tuồng, chèo, truyện ngắn, tiểu thuyếtPHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠTNgôn ngữ sinh hoạt2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt1. Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạt3. Luyện tập củng cốThảo luận nhóm:Và tiến hành trình bày kết quả theo phương pháp phỏng vấn3.LUYỆN TẬP:a) - “Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.”Lời khuyên chân thành trong khi giao tiếp: Mọi người hãy tôn trọng và giữ phép lịch sự. Hãy biết lựa chọn từ ngữ nào và cách nói nào để người nghe hiểu mà vẫn vui vẻ, đồng tình. “ Vàng thì thử lửa thử than,Chuông kêu thử tiếng, người ngoan thử lời”Muốn biết vàng tốt hay xấu phải thử qua lửa. Chuông thì thử tiếng để thấy độ vang. Con người qua lời nói mới biết được người ấy tính nết, nhân cách, trình độ như thế nào.b. – Ngôn ngữ sinh hoạt được biểu hiện ở dạng lời nói tái hiện : tác giả mô phỏng ngôn ngữ sinh hoạt ở vùng Nam bộ, cụ thể là là lời ăn tiếng nói của nhân vật Năm Hên.=> Tác phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa địa phương và khắc họa những đặc điểm riêng của nhân vật Năm Hên. -Dùng nhiều từ ngữ địa phương và khẩu ngữ: ngặt tôi không mang thứ phú quới đó. Cực lòng biết bao nhiêu đi ghe xuồng sấu rượt người ta. - Từ xưng hô gần gũi: tôi, bà con - Nhiều tên riêng, cụ thể: Rạch Giá, Cà Mau,Việc một bộ phận giới trẻ, đặc biệt là các bạn trẻ tuổi mới lớn 9X sử dụng ngôn ngữ lóng, ngôn ngữ thời @ để nói chuyện với nhau không còn là hiện tượng lạ. Tuy nhiên, việc các bạn trẻ hiện nay quá lạm dụng ngôn ngữ kiểu quái dị trong các diễn đàn hoặc nhắn tin qua điện thoại và chat Ví dụ : “Em chut ar2 dzui dze trog ngey le tizh iu nha!” (tạm “dịch” là: Em chúc anh hai vui vẻ trong ngày lễ tình yêu nha!), : “Ar2 ui, hum ney em bun wa” (tạm “dịch” là: Anh hai ơi, hôm nay em buồn quá).Ý kiến của em về việc sử dụng nhưng ngôn ngữ sinh hoạt như trênCỦNG CỐCảm ơn quý thầy côTới dự giờ