Bài giảng môn Ngữ văn 12 - Bài học: Ai đã đặt tên cho dòng sông

I. Vài nét về tác giả, tác phẩm.1. Tác giả.Trình bày những hiểu biết của em về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường ?Hoàng Phủ Ngọc Tường1Hoàng Phủ Ngọc TườngSinh 1937 Tại Huế và gắn bó sâu sắc với Huế, ông tích cực tham gia cách mạngSáng tác nhiều thể loại nhưng thành công nhất ở thể kí, đặc biệt khi viết về HuếPhong cách : một trí tuệ uyên thâm, hiểu biết sâu rộng, tâm hồn nhạy cảm Hồi ức về cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc Những vấn đề của cuộc sông thời bình ..2Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ngHoàng Phủ Ngọc TườngI. Vài nét về tác giả, tác phẩm1. Tác giả.2. Tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông”.Trình bày nhận xét của em về tác phẩm?Phiếu Hoc tập- Ý nghĩa tiêu đề- Thể loại Đề tài- Xuất xứ- Bố cục- Vị trí đoạn tríchNhóm 1Nhóm 23- Ý nghĩa tiêu đề : “Ai đã đặt tên cho dòng sông” – giàu chất thơ- Thể loại :	Bút kí- Đề tài :	Viết về sông Hương và xứ Huế- Xuất xứ :	Tác phẩm được viết tại Huế, ngày 4 - 1 – 1981 và in trong 	tập sách cùng tên.- Bố cục : “Ai đã đặt tên cho dòng sông” – gồm 3 phần- Vị trí đoạn trích :	Đoạn trích thuộc phần thứ nhất4II. Đọc hiểu văn bản tác phẩm.1. Đọc văn bản.Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ngHoàng Phủ Ngọc TườngI. Vài nét về tác giả, tác phẩm1. Tác giả.2. Tác phẩmII. Đọc hiểu văn bản tác phẩm1. Đọc văn bảnHướng dẫn : - Những thông tin về địa lí, văn hoá, lịch sử và phong cảnh sông Hương.- Những câu văn trực tiếp thể hiện cảm xúc của tác giả.- Những câu văn hay 5 Chùa Thiên Mụ Phu Văn Lâu Đồi Vọng Cảnh Sông Hương Cầu Tràng Tiền (Trường Tiền)6Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ngHoàng Phủ Ngọc TườngI. Vài nét về tác giả, tác phẩm1. Tác giả.2. Tác phẩmII. Đọc hiểu văn bản tác phẩm1. Đọc văn bản2. Đọc hiểu giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung của văn bản.Trình bày cảm nhận của em về dòng sông Hương sau khi đọc tác phẩm ?Vẻ đẹp thiên nhiênVẻ đẹp lịch sửVẻ đẹp văn hoá72.1. Những vẻ đẹp khác nhau của sông Hương.a. Vẻ đẹp sông Hương qua cảnh sắc thiên nhiên.Nhóm 1Nhóm 21. Tìm những chi tiết, hình ảnh miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên của sông Hương ? (Sông Hương ở đầu nguồn, ở đồng bằng, khi đi qua thành phố, trước khi về biển cả ) 2. Tác giả đã huy động nguồn tri thức nào để miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên của sông Hương ?CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM8ĐÁP ÁNSông Hương ở đầu nguồn (thượng nguồn): 	- Sức sống mãnh liệt, hoang dại nhưng cũng dịu dàng và say đắm.--> “Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng”. Dòng sông đã được thổi bằng ngọn gió tâm hồn dào dạt nhạy cảm, liên tưởng tự do để càng mạnh mẽ hơn, đắm say hơn ở địa phận thượng nguồn.9Sông Hương ở đồng bằng:	- Sông Hương được thay đổi về tính cách: “Sông như chế ngự được bản năng của người con gái” để “mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”	Sông Hương lại có vẻ đẹp trầm mặc chảy dưới chân những rừng thông u tịch với những lăng mộ âm u mà kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn.	 Đó là vẻ đẹp mang màu sắc triết lí, cổ thi khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ, có vẻ đẹp “vui tươi” khi đi qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô Kim Long, cồn Hến có vẻ đẹp “mơ màng trong sương khói” khi nó rời xa thành phố để đi qua những bờ tre, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ.10Đoạn tả sông Hương khi đi qua thành phố đã gây được nhiều ấn tượng: 	 - Đấy là hình ảnh chiếc cầu bắc qua dòng sông Hương: “Chiếc cầu trắng .. vành trăng non” (Tr 200). 	 - Nhà văn như thổi linh hồn vào cảnh vật: “đường cong .. của tình yêu” (Tr 200), “Tôi nhớ sông Hương, .. qua thành phố ” (Tr 200). 	 - Dường như sông Hương không muốn xa thành phố: “Rồi như sực nhớ lại một điều gì . tình yêu”. (Tr 200 – 201)Sông Hương trở lại “để nói một lời thề trước khi về biển cả”. Tác giả liên hệ “Lời thề ấy vang vọng khắp khu vực sông Hương thành giọng hò dân gian, ấy là tấm lòng người dân Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở”.11- Là kết quả của việc vận dụng những tri thức về địa lí và khả năng quan sát sắc sảo của tác giả. Ở đầu nguồn Ở đồng bằng- Khi đi qua thành phố- Trước khi về biển cả Sông Hương12Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ngHoàng Phủ Ngọc TườngI. Vài nét về tác giả, tác phẩm1. Tác giả.2. Tác phẩmII. Đọc hiểu văn bản tác phẩm1. Đọc văn bản2. Đọc hiểu giá trị nội dung và giá trị nghệ thuậtcủa tác phẩm.	2. 1 Những vẻ đẹp khác nhau của sông Hương.	a. Vẻ đẹp sông Hương qua cảnh sắc thiên nhiên.b. Vẻ đẹp sông Hương được khám phá dưới góc độ văn hóa.Dưới góc độ văn hoá sông Hương được miêu tả với nhưng chi tiết, hình ảnh nào ?13