Bài giảng môn Ngữ Văn 6 - Bài 21: Phương pháp tả cảnh

1. Nhóm 1: Xác định đối tượng miêu tả trong văn bản đầu. Tại sao có thể nói, qua hình ảnh nhân vật, ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ? Thảo luận nhóm2. Nhóm 2: Văn bản thứ hai tả quang cảnh gì? Để làm nổi bật quang cảnh đó tác giả đã quan sát và lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu nào? Người viết đã miêu tả cảnh vật ấy theo một thứ tự nào? Ta cã thÓ ®¶o thø tù nµy ®­îc kh«ng? V× sao?Bài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.	1) Xét và phân tích ví dụ sgk3. Nhóm 3: Hãy chỉ ra ba phần của văn bản thứ ba và tóm tắt các ý của mỗi phần. Từ dàn ý đó hãy nhận xét về thứ tự miêu tả của tác giả trong đoạn văn (miêu tả từ trên xuống dưới, từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ khái quát đến cụ thể hay theo thứ tự thời gian?)Bài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.	1) Xét và phân tích ví dụ sgkNhóm 1: văn bản thứ nhất- Qua hình ảnh dượng Hương Thư ta có thể phần nào hình dung được cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ bëi v×:Người vượt thác đã phải đem hết sức lực và tinh thần để chiến đấu cùng thác dữ: Các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, như hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh...(nhờ tả ngoại hình và các động tác)- §èi t­îng miªu t¶:D­îng H­¬ng Th­ chÌo thuyÒn v­ît th¸cBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.	1) Xét và phân tích ví dụ sgkNhóm 2: văn bản thứ haiĐối tượng miêu tả:Quang cảnh dòng sông Năm CănHình ảnh tiêu biểu: 	 Cảnh dưới mặt sông, cảnh rừng đước trên bờThứ tự miêu tả:Từ dưới sông lên trên bờ, từ gần đến xaBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.	1) Xét và phân tích ví dụ sgkNhóm 3: văn bản thứ baDàn ýPhần đầu (từ đầu -> màu của luỹ):Giới thiệu khái quát về luỹ tre làngPhần hai (tiếp -> không rõ):Miêu tả cụ thể ba vòng của luỹ trePhần ba (còn lại):Phát biểu cảm nghĩ và nhận xét về luỹ treTrình tự miêu tả:Từ ngoài vào trong, từ khái quát đến cụ thểBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.	1) Xét và phân tích ví dụ sgkGhi nhí:* Muèn t¶ c¶nh cÇn:	+ X¸c ®Þnh ®èi t­îng miªu t¶;	+ Quan s¸t, lùa chän ®­îc nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biÓu;	+ Tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu quan s¸t ®­îc theo mét thø tù;* Bè côc cña bµi v¨n t¶ c¶nh th­êng cã ba phÇn:	+ Më bµi: giíi thiÖu c¶nh ®­îc t¶;	+ Th©n bµi: tËp trung t¶ c¶nh vËt chi tiÕt theo mét thø tù;	+ KÕt bµi: th­êng ph¸t biÓu c¶m t­ëng vÒ c¶nh vËt ®ã;Bài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.	1) Xét và phân tích ví dụ sgk1. Nhãm 1: NÕu ph¶i t¶ quang c¶nh líp häc trong giê viÕt bµi tËp lµm văn thì em sÏ miªu t¶ nh­ thÕ nµo? H·y suy nghÜ vµ tr¶ lêi theo gîi ý sau:	a) Em sÏ quan s¸t vµ lùc chän những hình ¶nh cô thÓ, tiªu biÓu nµo cho quang c¶nh Êy?	b) Em ®Þnh miªu t¶ quang c¶nh Êy theo thø tù nh­ thÕ nµo? Thảo luận nhómBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.2. Nhóm 2: NÕu ph¶i t¶ quang c¶nh s©n tr­êng trong giê ra ch¬i th× trong phÇn th©n bµi em sÏ miªu t¶ theo thø tù nµo (theo thø tù kh«ng gian: tõ xa tíi gÇn hay theo thø tù thêi gian: tr­íc, trong vµ sau khi ra ch¬i)?3. Nhóm 3: H·y ®äc kÜ bµi v¨n “BiÓn ®Ñp” vµ rót l¹i thµnh mét dµn ý.Bài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.Nhóm 1: Bài tập 1a) Em sẽ quan sát và lựa chọn những hình ảnh cụ thể, tiêu biểu nào cho quang cảnh ấy?	+ Cô giáo (thầy giáo), không khí lớp, quang cảnh chung của phòng học (bảng, tường, bàn ghế...), các bạn (tư thế, thái độ, công việc chuẩn bị viết bài...), cảnh viết bài, cảnh ngoài sân trường, tiếng trống...b) Em định miêu tả quang cảnh ấy theo thứ tự như thế nào?	+ Có thể từ ngoài vào trong lớp, từ phía trên bảng cô giáo (thầy giáo) xuống dưới lớp; từ không khí chung của lớp học đến bản thân người viết...Bài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.Nhóm 2: Bài tập 2	Nếu phải tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi thì trong phần thân bài em sẽ miêu tả theo thứ tự nào (theo thứ tự không gian: từ xa đến gần hay theo thứ tự thời gian: trong, trước và sau khi ra chơi)?* Thứ tự không gian: từ xa đến gần (cảnh học sinh chơi đùa ở phía gần cổng trường, ở giữa sân trường, gốc cây bàng, gần của lớp..)* Thứ tự thời gian:	+ Trước giờ ra chơi: sân trường vắng vẻ	+ Trong giờ ra chơi: sân trường ồn ào, náo động	+ Sau giờ ra chơi: học sinh về lớp, sân trường trở lại vắng lặngBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.Nhóm 3: Bài tập 3Nêu dàn ý cho bài “Biển đẹp”1. Mở bài: chính là tên văn bản “Biển đẹp”2. Thân bài:tả vẻ đẹp của biển ở nhiều thời điểm khác nhau	+ Buổi sáng;	+ Buổi chiều: lại có buổi chiều lạnh, nắng tắt sớm; buổi chiều nắng tàn, mát dịu;	+ Buổi trưa;	+ Ngày mưa rào;	+ Ngày nắng.3. Kết bài (đoạn cuối): Nhận xét, suy nghĩ về sự thay đổi cảnh sắc của biểnBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.Bài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.T¸c gi¶ ®· vËn dông kÜ n¨ng nµo ®Ó miªu t¶ c¶nh s©n chim?	“Từ chỗ vệt rừng đen xa tít đó, chim cất cánh tua tủa bay lên, giống hệt đàn kiến từ lòng quả đất chui ra, bò li ti đen ngòm lên da trời. Càng đến gần, khi bóng chim chưa hiện rõ hình đôi cánh, thì quang cảnh đàn chim bay lên giống như đám gió bốc tro tiền, tàn bay liên tri hồ điệp.” (Đất rừng phương Nam- Đoàn Giỏi)So s¸nhT­ëng t­îngABLiªn t­ëngCDNhËn xÐtBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh.	“Từ chỗ vệt rừng đen xa tít đó, chim cất cánh tua tủa bay lên, giống hệt đàn kiến từ lòng quả đất chui ra, bò li ti đen ngòm lên da trời. Càng đến gần, khi bóng chim chưa hiện rõ hình đôi cánh, thì quang cảnh đàn chim bay lên giống như đám gió bốc tro tiền, tàn bay liên tri hồ điệp.” (Đất rừng phương Nam- Đoàn Giỏi)	Để cảnh sân chim hiện lên thật cụ thể và sinh động, tác giả đã miêu tả cảnh theo trình tự nào?Tõ ngoµi vµo trongTõ cao xuèng thÊpATõ xa ®Õn gÇnCBDTõ gÇn ®Õn xah­íng dÉn vÒ nhµ:1. Bµi cò:	Häc thuéc ghi nhí	Lµm hÕt bµi tËp cßn l¹i2. Bµi míi:	So¹n văn b¶n “ Buæi häc cuèi cïng”	Tãm t¾t văn b¶n	Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn ®äc hiÓu văn b¶nBài: 21PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI. Phương pháp viết văn tả cảnh.II. Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài văn tả cảnh. Giê häc cña chóng ta kÕt thóc t¹i ®©y. 	Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban gi¸m kh¶o, c¸c thÇy c« gi¸o!	C¸m ¬n c¸c em häc sinh!