Bài giảng môn Ngữ Văn 6 - Tiết 59: Văn bản "Con hổ có nghĩa"

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học !Ngữ văn 6Con hổ có nghĩa (Vũ Trinh -Truyện trung đại)Hướng dẫn đọc thờm Tiết 59: Con hổ có nghĩa Vũ Trinh- Truyện trung đại ( Hướng dẫn đọc thờm )Dựa vào chú thích (*), nêu những hiểu biết của em về truyện trung đại?I. Đọc- Tìm hiểu chung:1.Truyện trung đại là gỡ ?1. Truyện trung đại là gỡ?I. Đọc- Tìm hiểu chung - Thời gian: Thế kỷ X- thế kỷ XIX. - Thể loại: Văn xuụi chữ Hỏn. - Nhân vật ( con người , con vật) : Miờu tả chủ yếu qua ngụn ngữ trực tiếp của người kể . - Cốt truyện: Đơn giản. - Nội dung: Thường mang tớnh giỏo huấn. - Sự việc: Theo trỡnh tự thời gian. - Thể loại: Vừa cú loại truyện hư cấu, vừa cú loại truyện gần với kớ, với sử. 3. Tỏc phẩm trích từ tập “Lan Trì kiến văn lục”Tự là Duy Chu, hiệu là Nguyên Hanh Lan Trì Ngư Giả. Quê: trấn Kinh Bắc (nay là tỉnh Bắc Ninh) Ông đỗ hương cống năm 17 tuổi, làm quan vào cuối thời Lê, đầu thời NguyễnĐọc – Tìm hiểu chung1. Truyện trung đại là gỡ ? 2.Tỏc giả: - Vũ Trinh (1759 – 1828) Nờu những nét chính về tác giả Vũ Trinh?a. Đọc - Giải thích từ khób. Xuất xứ:* Xuất xứ của truyện- Tập truyện truyền kì, viết bằng chữ Hán, gồm 45 truyện với đề tài: + Giáo dục, thi cử. + Báo ứng luân hồi... - Phần lớn được sáng tác trên cơ sở những truyền thuyết lưu hành trong nhân dân đương thời. I . Đọc -Tìm hiểu chung.1.Truyện trung đại là gỡ ?2. Tỏc giả .3. Tỏc phẩm . a. Đọc- Giải thích từ khó b. Xuất xứ: c. Bố cục:Truyện “Con hổ thứ nhất” thuộc kiểu văn bản gì? Có mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn?Hai cõu chuyện- Cõu chuyện thứ nhất: con hổ với bà đỡ Trần.- Cõu chuyện thứ hai: con hổ với bác tiều mỗTúm tắt truyện:Cõu chuyện thứ nhất: Hổ cỏi đau đẻ, hổ đực đi tỡm bà đỡ Trần ở huyện Đụng Triều. Bà đỡ đó cho hổ cỏi uống thuốc, xoa búp bụng và giỳp hổ đẻ được. Hổ đực mừng rỡ và đền ơn bà một cục bạc.Cõu chuyện thứ hai: Bỏc tiều mỗ ở huyện Lạng Giang đang bổ củi ở sườn nỳi thấy một con hổ bị húc xương bốn giỳp hổ lấy xương ra. Để tạ ơn, hổ đền ơn bỏc cả khi sống và khi chết.Kết cấuThảo luận nhóm Hai câu chuyện có gì giống nhau về sự việc khởi đầu, sự việc phát triển, sự việc kết thúc ? 2. Tại sao lại ghép hai câu chuyện vào một văn bản?Hổ gặp nạnNgười cứu hổHổ đền ơnÂn nghĩaChủ đề01234567891011121314151617181920Hết giờ21222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960 II. Tìm hiểu chi tiết 1.Truyện con hổ thứnhất với bà đỡ TrầnHổ đã gặp phải tỡnh huống gỡ ? Hổ đã làm gì để giải quyết tỡnh huống đú ?* Con hổ:Tỡnh huống : Hổ cái đau đẻ - Hành động: + Gõ cửa, lao tới cõng , chạy như bay, rẽ lối+ Cầm tay , đào bạc tặng, cỳi đầu , vẫy đuôi tiễn biệt , gầm lờn Nhận xét về hành động trờn của hổ đực?- Hành động khẩn trương, gấp gáp.- Quan tâm cho hổ cái và đàn con.- Lưu luyến, trả ơn ân nhânCó tình với người thânCó nghĩa với ân nhânII. Tìm hiểu chi tiết1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần	Trước hành động và cử chỉ của hổ, bà đỡ Trần đã có thái độ và hành động ra sao?* Bà đỡ Trần: - Thái độ: Run sợ - Hành động: Giúp hổ cái sinh conCó lòng nhân từ, giàu tình thương	Nhận xét về thái độ và hành động của bà đỡ Trần? Quan sát bức tranh và cho biết bức tranh nói đến sự việc nào trong truyện? Kể lại sự việc đó?Để xõy dựng thành cụng diễn biến cõu chuyện giữa con hổ và bà đỡ Trần tỏc giả sử dụng biện phỏp nghệ thuật đặc sắc nào? Tỏc dụng của biện phỏp nghệ thuật đú ?* Nghệ thuật: Nhõn húa	 - Diễn biến cốt truyện sinh động , cú tớnh hư cấu . - Diễn tả đời sống nội tõm và hành động của con hổ như con người .II. Tìm hiểu chi tiết2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.Hổ trán trắng đã gặp phải tỡnh huống gỡ ? Ai đó giỳp hổ thoỏt khỏi tỡnh huống đú ? II. Tìm hiểu chi tiết1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần* Con hổ: - Có tình với người thân - Có nghĩa với ân nhân* Bà đỡ Trần: Có lòng nhân từ giàu tình thương2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.* Con hổ: bị hóc xương, đau đớn, vật vã  tính mạng nguy hiểm.* Bác tiều mỗ: dùng tay thò vào cổ họng hổ, lấy xương ra Hổ được cứu sống.Hổ trán trắng đã làm gỡ để đền ơn bỏc tiều mỗ ? Tỡm những chi tiết thể hiện điều đú ? * Hổ trả ơn bác tiều- Ngay sau khi được cứu. - Mười năm sau, khi bác tiều mất.- Vào những ngày giỗ bác.Từ những hành động trả ơn của hổ với bỏc tiều mỗ cho thấy hổ là nhân vật như thế nào? * Bác tiều mỗ: Hành động dũng cảm, cao đẹp* Con hổ: Có nghĩa, thuỷ chung với ân nhân2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.Nờu nhận xột về cỏch đền ơn của hai con hổ ?Cách đền ơnCon hổ thứ nhấtCon hổ thứ haiđền ơn một lầnĐền ơn mãi mãiân nghĩa, ân tìnhII. Tìm hiểu chi tiết1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần - Con hổ: Có tình với người thân; cú nghĩa với õn nhõn - Bà đỡ Trần: Có lòng nhân từ giàu tình thương2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.- Bác tiều mỗ: Hành động dũng cảm, cao đẹp- Con hổ: có nghĩa, thuỷ chung với ân nhân* Cỏch đền ơn: - Con hổ thứ nhất: đền ơn một lần - Con hổ thứ hai: đền ơn mãi mãi  Ân tình, ân nghĩaĐi tìm nguyên nhân khiến hổ biết sống có nghĩa, có bạn cho rằng:A, Nó muốn xoá đi tiếng xấu cho loài hổ.B, Do bị đẩy vào tình thế tuyệt vọng.C, Do chính cái nghĩa của bà đỡ Trần và bác tiều.Em đồng ý với nguyên nhân nào? Vì sao?Tại sao tác giả kể về hai con hổ ở hai nơi khác nhau chứ không kể về một con hổ với hai sự việc?Tiết 59: Con hổ có nghĩa 	vũ Trinh- Truyện trung đạiI. Đọc- Tìm hiểu chung:II. Tìm hiểu chi tiếtIII. Tổng kếtThảo luận: (2 phút) 1, Trong truyện, biện phỏp nghệ thuật cơ bản, bao trựm được sử dụng là biện phỏp gỡ? Tại sao tác giả lại dựng lên chuyện “ Con hổ có nghĩa” mà không phải là “Con người có nghĩa”?2, Qua hai đoạn truyện, tác giả muốn gửi gắm điều gì?2:001:591:581:571:561:551:541:531:521:511:501:491:481:471:461:451:441:431:421:411:401:391:381:371:361:351:341:331:321:311:301:291:281:271:261:251:241:231:221:211:201:191:181:171:161:151:141:131:121:111:101:091:081:071:061:051:041:031:021:011:005958575655545352515049484746454443424140393837363534333231302928272625242322212019181716151413121110987654321Hết giờIII. Tổng kết1. Nghệ thuật:2. Nội dung- Nhân hoá- mượn chuyện loài vật nói về loài người.- Xây dựng tình huống truyện.- Miêu tả nhân vật qua ngôn ngữ kể chuyện.- Cốt truyện đơn giản, cú tớnh hư cấu.- Biết hết lòng giúp đỡ những người hoạn nạn.- Sống ân nghĩa, thuỷ chung, biết ơn người đã giúp đỡ mình.Truyện “Con hổ có nghĩa” thuộc loại truyện hư cấu, trong đó dùng một biện pháp nghệ thuật quen thuộc là mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người nhằm đề cao ân nghĩa, ân tình trong đạo làm người.Ghi nhớ: Học xong truyện “Con hổ cú nghĩa” điều gỡ khiến em xỳc động nhất ? Em rỳt ra được bài học gỡ cho bản thõn ? IV – Luyện tậpBài 1 : Tỡm và đọc những cõu tục ngữ, ca dao, thành ngữ núi về õn nghĩa, õn tỡnh, lũng biết ơn ? Vớ dụ : - Uống nước nhớ nguồn - Cụng cha như nỳi Thỏi Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Bài 2: Đóng vai bà đỡ Trần kể lại cõu chuyện “Con hổ có nghĩa” thứ nhất.Dặn dò- Đọc thêm truyện: “Bia con vá”.- Đóng vai con hổ thứ nhất hoặc thứ hai để kể lại câu chuyện của mình với ân nhân.- Soạn bài: Động từ.Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo về dự tiết học !