Bài giảng môn Ngữ Văn 6 - Tiết 99: Văn bản "Lượm"

Baứi daùyNhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!Ngửừ vaờn 6Tiết 99Lượm --Tố Hữu--I – tìm hiểu chung : Em hãy giới thiệu những hiểu biết của em về tác giả Tố Hữu.1, Tác giả: Tố Hữu Tiết 99 lượm --Tố Hữu-- Tố Hữu (1920- 2002)- Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành- Quê quán: Thừa Thiên Huế - Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam. Em hãy giới thiệu hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, thể thơ, phương thức biểu đạt của bài thơ Lượm ?1, Tác giả : Tố Hữu2, Tác phẩm : Lượm- Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành- Quê quán: Thừa Thiên Huế Tiết 99 lượm - Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam.Hoàn cảnh sáng tác:Bài thơ “Lượm” viết năm 1949- trong thời kì kháng chiến chống Pháp. --Tố Hữu--* Đọc – hiểu chú thíchYêu cầu đọc:+ Đoạn đầu giọng vui nhịp nhanh, nhấn mạnh các từ láy tượng hình.+ Đoạn sau nhịp thơ chậm, đặc biệt câu cảm thán và câu hỏi tu từ, những khổ thơ đặc biệt cần đọc lắng xuống, chậm lại, ngừng giữa dòng thơ.I – tìm hiểu chung : “Một đồng chí ở Thừa Thiên ra kể cho tôi nghe những tấm gương chiến đấu dũng cảm ở quê nhà và cho tôi biết tin về cháu Lượm. Nó là con một chú em họ của tôi. Nó đi liên lạc cho đơn vị, trong khi đưa thư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Tôi viết bài thơ Lượm, thấy như còn đâu đây dáng điệu dễ thương khuôn mặt còn trẻ con nhưng rất cứng cỏi của nó”.(Tố Hữu. Nhớ lại một thời, NXB Văn học – 2000) Tiết 99 lượm --Tố Hữu--Nhà thơ có lần tâm sự : Tố Hữu năm 19491, Tác giả :2, Tác phẩm : Tiết 99 lượm c. Thể thơ : Bốn chữd. Phương thức biểu đạt: - Biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả e. Bố cục: 3 phần--Tố Hữu--b. Xuất xứ:In trong tâp thơ (Việt Bắc)I – tìm hiểu chung :3 phần Tiết 99 lượm e. Bố cục: 3 phầnP1 : Từ đầu - > Cháu đi xa dần : Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháuP2 :Tiếp - > hồn bay giữa đồng : Chuyến đi liên lạc và sự hy sinh của LượmP3 : Còn lại : Hình ảnh Lượm sống mãi--Tố Hữu--I – tìm hiểu chung : Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :Trang phụcHình dángCử chỉLời nói- cái xắc xinh xinh - ca lô đội lệch- loắt choắt, thoăn thoắt - nghênh nghênh- huýt sáo, - cười híp mí- Cháu đi liên lạc ;Vui lắm chú à ; Thôi chào đồng chí != >Trang phục của các chiến sĩ vệ quốc=> Nhỏ bé, nhanh nhẹn, tinh nghịch=> Hồn nhiên, vui vẻ, yêu đời= >Say mê công tác kháng chiến Đoạn thơ gợi lên trước mắt người đọc hình ảnh chú bé Lượm như thế nào ?--Tố Hữu--I – tìm hiểu chung :II– tìm hiểu chi tiết :Thảo Luận Nhóm 	 908988878685848382818079787776757473727170696867666564636261605958575655545352515049484746454443424140393837363534333231302928272625242322212019181716151413121110987654321Hết giờ1, Nghệ thuật tiêu biểu tác giả sử dụng trong đoạn thơ trên ? 2, Hình ảnh Con đường vàng gợi cho em suy nghĩ gì ? Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ.Hình ảnh Con đường vàng gợi cho em suy nghĩ:Nghệ thuật: - Sử dụng nhiều từ láy : Loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghênh nghênh - So sánh : Lượm như chim chích - Con đường vàng có thể là con đường cát vàng, con đường nắng vàng, con đường bên cánh đồng lúa vàng, con đường cách mạng,  Có thể là tổng hợp tất cả các chất liệu vàng trên, để tạo ra một màu vàng ấm áp, tràn ngập không gian và con đường mà tung tăng , ríu rít trên đó là chú chim chích - Lượm đang nhảy chân sáo, nét mặt hớn hở, vui tươi, đáng yêu vô cùng--Tố Hữu--II– tìm hiểu chi tiết : Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :Trang phụcHình dángCử chỉLời nói- cái xắc xinh xinh - ca lô đội lệch- loắt choắt, thoăn thoắt - nghênh nghênh- huýt sáo, - cười híp mí- Cháu đi liên lạc ;Vui lắm chú à ; Thôi chào đồng chí != >Trang phục của các chiến sĩ vệ quốc=> Nhỏ bé, nhanh nhẹn, tinh nghịch=> Hồn nhiên, vui vẻ, yêu đời= >Say mê công tác kháng chiến Đoạn thơ có tính tạo hình cao, khắc họa hình ảnh chú bé Lượm nhí nhảnh, hồn nhiên, vui tươi, say mê với công tác kháng chiến. Thật đáng yêu, đáng mến, đáng trân trọng.--Tố Hữu--II– tìm hiểu chi tiết : Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng : Hình ảnh Lượm trong chuyến công tác cuối cùng có gì đáng chú ý ? Vụt qua mặt trậnĐạn bay vèo vèo Thư đề thượng khẩnSợ chi hiểm nghèo ?Động từ mạnh -> hành động nhanh , khẩn trươngTính từ miêu tả -> gợi tình thế ác liệt của cuộc chiến tranh. Thái độ thách thức, bất chấp nguy hiểm.= > Lượm hồn nhiên, hăng hái, dũng cảm, không chùn bước trước hiểm nguy quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao--Tố Hữu--II– tìm hiểu chi tiết :Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bông Lúa thơm mùi sữa Hồn bay giữa đồng...	 	Bỗng loè chớp đỏ	Thôi rồi, Lượm ơi!	Chú đồng chí nhỏ	Một dòng máu tươi! -> Cái chết đến bất ngờ đột ngột? Sự hy sinh của Lượm gợi cho em cảm xúc gì?Cái chết cao đẹp, nhẹ nhàng,thanh thản. Lượm như một thiên thần nhỏ đang yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương. Linh hồn của em hóa thân vào thiên nhiên đất nước - > Sự hi sinh cao đẹp, đáng trân trọng- Ra thế Lượm ơi !...- Thôi rồi, Lượm ơi!- Lượm ơi, còn không ? Câu thơ tách làm hai dòng -> thái độ sững sờ trước tin Lượm hi sinh.Câu cảm thán ngắt làm hai vế -> Bộc lộ cảm xúc nghẹn ngào đau xót, tiếc thương.? Nhận xét cấu tạo của các câu thơ và nêu tác dụng trong việc bộc lộ cảm xúc của tác giả ?? Khi nghe tin Lượm hi sinh tác giả không khỏi ngỡ ngàng, bàng hoàng, đau xót . Em hãy tìm nhưng câu thơ thể hiện tình cảm của tác giả ? Câu hỏi tu từ : bộc lộ cảm xúc đau xót, ngỡ ngàng không muốn tin rằng Lượm không còn nữa. Tiết 99 lượm --Tố Hữu-- Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng : 3) Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi.Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênhCa lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng? Vì sao cuối bài tác giả lại lặp lại hai khổ thơ đầu với hình ảnh Lượm vui tươi, nhí nhảnh, yêu đời ? Để nối tiếp một cách hợp lí, trả lời cho câu hỏi tu từ trên.B. Khắc sâu trong lòng người đọc hình ảnh đẹp đẽ, đáng yêu của LượmC. Khẳng định Lượm sống mãi trong lòng tác giả và non sông đất nướcD. Tất cả 3 ý trên đúng--Tố Hữu--II– tìm hiểu chi tiết :? Nhận xét về hai khổ thơ cuối bài thơ? Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng : 3) Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi.III. Tổng kết :?Em hãy trình bày những nét tiêu biờ̉u vờ̀ nụ̣i dung và nghợ̀ thọ̃t của bài thơ?--Tố Hữu--II– tìm hiểu chi tiết : nội dung nghệ thuật Bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé Lượm hồn nhiên, yêu đời đã hi sinh anh dũng nhưng hình ảnh của em vẫn còn mãi với quê hương, đất nước.- Thể thơ 4 chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật Tiết 99 lượm --Tố Hữu-- Tiết 99 lượm 1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng : 3) Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi.III. Tổng kết :IV. Luyện tập : Để tránh trùng lặp gây nhàm chán.B. Thể hiện sắc thái quan hệ và tình cảm trong các trường hợp khác nhau giữa tác giả và Lượm.C. Cả A và B đúng Trong bài thơ, tại sao nhà thơ gọi Lượm bằng nhiều cách khác nhau như : Chú bé, cháu, Lượm, đồng chí, chú đồng chí nhỏ ? --Tố Hữu--II– tìm hiểu chi tiết :-Nhanh như cắt:1. Chú bé 2. Cháu, Lượm3. Đồng chí4. Chú đồng chí nhỏABB. Cách gọi của một người lớn với một em trai nhỏ, thể hiện thân mật nhưng chưa phải phải gần gũi lắmA. Coi Lượm như một người đồng chí, một người bạn ngang hàng, gắn bó với mình trong nhiệm vụ chung C . Cách gọi vừa thân thiết, trìu mến , vừa trân trọng, bình đẳng với một chiến sĩ nhỏ tuổi. Tiết 99 lượm D. Thể hiện tình cảm gần gũi, thân thiết như người thân, ruột thịt trong gia đình. Em thử nối từ ở cột A với ý ở cột B sao cho phù hợp ? --Tố Hữu-- hướng dẫn học sinh học bài - Học thuộc lòng bài thơ Lượm – Tố Hữu- Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Lượm- Soạn và học thuộc bài thơ Mưa - Trần Đăng Khoachúc các em học tốt