Bài giảng môn Ngữ văn khối 12 - Bài học: Chiếc thuyền ngoài xa

TRƯỜNG THPTNGUYỄN CHÍ THANHNguyễn Minh ChâuNỘI DUNG1. Tác giả:Em hãy trình bày những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Minh Châu ?- Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989) quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải (nay là xã Sơn Hải), Huyện Quỳnh Lưu, Tỉnh Nghệ An.- Đầu 1950, gia nhập quân đội, theo học trường Sĩ Quan Lục Quân Trần Quốc Tuấn.- Năm 1952 - 1958, công tác và chiến đấu ở sư đoàn 320, năm 1962 về phòng văn nghệ quân đội, sau đó chuyển sang tạp chí văn nghệ quân đội.- Nguyễn Minh Châu được coi là một trong những cây bút tiên phong thời đổi mới. Năm 2000 ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ Thuật.NỘI DUNG1. Tác giả:- Tác phẩm: SGK trang 69.BúttíchNguyễnMinhChâuEm hãy nêu một vài tác phẩm tiêu biểu của Tác giả Nguyễn Minh Châu.NỘI DUNG1. Tác giả:- Tác phẩm: SGK trang 69.Cửa sôngNhững vùng trờiKhác nhauNgười đàn bàtrên chuyến tàutốc hànhChiếcThuyềnNgoàiXaNguyễn Minh Châu196719701972198319851987NỘI DUNG1. Tác giả:- Tác phẩm: SGK trang 69. Suốt cuộc đời cầm bút ông luôn trăn trở về số phận của nhân dân và trách nhiệm của nhà văn đối với đất nước trong thời đại mới. Hành trình sáng tác của ông chia làm hai giai đoạn rõ rệt: Ngòi bút sử thi có thiên hướng trữ tình lãng mạn (trước thập kỷ 80 của thế kỷ XX), và cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức và triết học nhân sinh (từ thập kỷ 80 của thế kỷ XX trở đi).NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:Dựa vào tiểu dẫn, em hãy trình bày những nét tiêu biểu về tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”.- Tác phẩm được in năm 1987.- Mang đậm phong cách tự sự, triết lí.- Ngôn ngữ dung dị, đời thường.- Nội dung: Kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời.ChiếcThuyềnNgoàiXaNguyễn Minh ChâuNỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:Em hãy tóm tắt sơ lược tác phẩm.a. Đọc – tóm tắt:Học sinh đọc và tóm tắt sơ lược.a. Đọc – tóm tắt:NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:a. Đọc – tóm tắt:a. Bố cục:b. Bố cục:Xác định bố cục của tác phẩm.2 phần.- Từ đầu  đến “chiếc thuyền lướt vó đã biến mất”: hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.- Phần còn lại: Câu chuyện người đàn bà tòa án Huyện.Người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng phát hiện điều gì vào buổi sớm mờ sương trên biển.NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:a. Đọc – tóm tắt:b. Bố cục:2. Tìm hiểu nội dung văn bản:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a1. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:Bức tranh ấy được miêu tả như thế nào.NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:a. Đọc – tóm tắt:b. Bố cục:2. Tìm hiểu nội dung văn bản:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a1. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:- Vẽ đẹp trời cho mà cả đời bấm máy người nghệ sĩ chỉ có diễm phúc bắt gặp một lần.+ Chiếc thuyền mà “mũi thuyền in trên chiếc mui khum khum ”+ “Một bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ ”+ “Toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa ”. Một vẽ đẹp toàn bích.Đứng trước cảnh vật đó người nghệ sĩ đánh giá như thế nào. Cảnh “đắt trời” cho.Người nghệ sĩ bộc lộ cảm xúc gì của mình trước cảnh vật đó?NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:a. Đọc – tóm tắt:b. Bố cục:2. Tìm hiểu nội dung văn bản:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a1. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:- Cảm xúc:+ Bối rối, cảm thấy “Trong trái tim có cái gì bóp thắt vào ”.+ Hạnh phúc tràn ngập tâm hồn.+ “Phát hiện ra bản thân cái đẹp chính là đạo đức”.+ “Khám phá thấy chân lí sự toàn diện  khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn”,bởi cái đẹp hài hòa của cuộc đời.Người nghệ sĩ phát hiện được điều gì khi chiếc thuyền vào bờ?NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:a. Đọc – tóm tắt:b. Bố cục:2. Tìm hiểu nội dung văn bản:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a1. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:- Bất ngờ chứng kiến cảnh:+ Lão đàn ông: hùng hổ dùng dây thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà vừa đánh vừa thở “hồng hộc” nghiến răng “ken két” vừa “nguyền rủa bằng giọng rền rỉ đau đớn”.a2. Hiện thực nghiệt ngã diễn ra ở gia đình hàng chài:+ Người đàn bà: khắc khổ, tàn tạ, chỉ biết cam chịu, nhẫn nhịn.+ Thằng bé Phác: nhào vô đánh lại Cha nó  nhận hai cái tát của Cha. Chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ >< Cuộc sống thực tại của mối quan hệ trong gia đình.Thái độ người nghệ sĩ khi chứng kiến cảnh tượng trên?NỘI DUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm:1. Đọc – chia bố cục:a. Đọc – tóm tắt:b. Bố cục:2. Tìm hiểu nội dung văn bản:a. Hai phát hiện người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a1. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:- Thái độ:a2. Hiện thực nghiệt ngã diễn ra ở gia đình hàng chài:+ Kinh ngạc đến hụt hẩn “trong mấy phút đầu tôi đứng há mồm ra mà nhìn”  Không tin những gì xảy ra trước mắt.+ Vứt máy ảnh chạy nhào tới.Qua hai lần phát hiện hình ảnh chiếc thuyền của nhân vật Phùng trong tác phẩm, nếu bản thân em là nhân vật Phùng thì em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời?Nghệ thuật: thơ mộng, vẻ đẹp đơn giản toàn bích.Cuộc đời: trần trụi, nghiệt ngã, còn đầy rẫy những xấu xa.Chiếc thuyền nghệ thuật thì ở ngoài xa, một khoảng cách đủ để tạo nên một vẻ đẹp huyền ảo, nhưng sự thật cuộc đời lại ở rất gần. Cuộc đời không đơn giản xuôi chiều, không phải bao giờ cũng đẹp cũng là nghệ thuật. Người nghệ sĩ phải tìm hiểu cuộc đời trong mối quan hệ đa chiều, không chỉ biết nhạy cảm trước cái đẹp, hãy là một con người biết yêu, ghét, vui, buồn trước mọi lẽ đời.CH¢N THµNH c¶m ¬n Quý THÇY C¤ THAM Dù CHUY£N §ỊTËP THĨ Tỉ V¡N TR¢N TRäNG KÝNH CHµO