Bài giảng môn Ngữ văn khối lớp 10 - Tấm cám

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CƠVÀ CÁC EM HỌC SINH ! Kiểm tra bài cũTâm trạng của Xita như thế nào trước những lời buộc tội của Rama?- Bất ngờ đến sững sờ- Đau đớn đến nghẹt thởMuốn tự chôn vùi hình hài thân xác Nước mắt nàng đổ ra như suốiSau đó lấy lại bình tĩnh để thanh minh+ Nàng bênh vực cho mình vì đó là do số phận+Trách móc Rama không suy xét cặn kẽ  Phụ nữ tầm thường+ Phê phán mạnh mẽ chồng, dùng lời lẽ hùng hồn để khẳng định phẩm hạnh, nhân cách và dòng dõi của mìnhDũng cảm chấp nhận thử thách nghiệt ngã để chứng minh lòng trong Trắng của mìnhLà người phụ nữ lí tưởng sẵn sàng bước qua mạng sống lấy cái chếtĐể chứng minh tình yêu và đức hạnh thủy chung của mìnhTìm hiểu chung1.Đặc điểm truyện cổ tíchA)Phân loại: Cổ tích loài vật, cổ tích thần kì, cổ tích sinh hoạt.B)Đặc trưng: có yếu tố thần kìC)Nội dung:Thể hiện ước mơ của nhân dân lao động về hạnh phúc gia đình, về công bằng xã hội về phẩm chất và năng lực tuyệt vời của con người- Truyện cổ tích Tấm Cám thuộc truyện CT thần kìMâu thuẫn xung đột của truyệnII. Đọc hiểu văn bản*Mâu thuẫn xung đột giữa mẹ con Cám và Tấm.*Phát triển 2 giai đoạn: _ khi Tấm ở nhà dì ghẻ. _ khi Tấm trở thành hoàng hậu. II. Đọc hiểu văn bản2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyệna. Khi Tấm ở nhà mụ dì ghẻ: * Hoàn cảnh của Tấm:+ Mẹ Tấm chết khi Tấm còn nhỏ.+ Cha chết, Tấm ở với dì ghẻ – mẹ đẻ ra Cám. + Tấm phải làm lụng vất vả: chăn trâu, gánh nước, thái rau, vớt bèo.......+ Dì ghẻ là người cay nghiệtNhËn xÕt vỊ néi dung cđa bøc tranh? II. Đọc hiểu văn bản2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyệna. Khi Tấm ở nhà mụ dì ghẻ:* Mẹ con Cám đối xư û với Tấm: - Bắt hai chị em đi bắt cá – phần thưởng là chiếc yếm đỏ + Tấm chăm chỉ bắt cá  đầy giỏ. + Cám chỉ lo chơi  chẳng được con nào. + Cám lừa Tấm trút hết cá để được yếm đỏ. MĐ con C¸m cßn cã nh÷ng hµnh ®éng nµo h¹i TÊm n÷a?+ Khi bơt cho Tấm một con cá bống về nuôi để làm bạnMẹ con Cám tìm cách giết cá bống làm thịt. + TRỘN THÓC VÀ GẠO BẮT TẤM NHẶT THÓC RA THÓC GẠO RA GẠOTRỘN THÓC VÀ GẠO BẮT TẤM NHẶT THÓC RA THÓC GẠO RA GẠOII. Đọc hiểu văn bản2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyệnKhi Tấm ở nhà mụ dì ghẻ:- khi Tấm thử giày - bĩu môi, khinh miệt, hằn học.Tấm là cô gái chăm chỉ , hiền lành, nết na, đôn hậu, yếu đuối, thụ động, dễ bị bắt nạt.Tấm được Bụt giúp đỡ để có được hạnh phúc Bản chất của mâu thuẫn này là thể hiện sự xung đột trong gia đình về quyền lợi vật chất và tinh thần trong cuộc sống hàng ngày. Mâu thuẫn này đang ở cấp độ mâu thuẫn gia đình.II. Đọc hiểu văn bản2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyệnb. Khi trở thành hoàng hậu: *Mâu thuẫn – xung đột ngày càng căng thẳng, quyết liệt hơn.Mẹ con Cám luôn tìm cách giết hại Tấm: + Chặt cau giết Tấm để đưa Cám lên làm hoàng hậu.+ Giết chim vàng anh.+ Chặt cây thị.+ Đốt khung cửi, đổ tro bên lề đường. Không còn là mâu thuẫn gia đình mà đã phát triển cao hơn thành mâu thuẫn xã hội (mâu thuẫn giữa thiện và ác).II. Đọc hiểu văn bản2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyệnKhi Tấm ở nhà mụ dì ghẻ: Sơ đồ biến hoá của cuộc đời Tấm:Tấm  Vàng anh  Xoan đào  Khung cửi Quả thị  Người. Quá trình biến hóa của Tấm thể hiện sức sống mãnh liệt của cô.Nó phản ánh ước mơ về công bằng xã hội của người xưa: Ở hiền gặp lànhII. Đọc hiểu văn bản2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyệnb. Khi trở thành hoàng hậu:II. Đọc hiểu văn bản 2. Diễn biến của mâu thuẫn của truyện b. Khi trở thành hoàng hậu:- Sau quá trình biến hóa kì diệu,Tấm trở lại làm người xinh đẹp hơn xưaước mơ của người lao động về hạnh phúc:Tấm tìm lại hạnh phúc ngay cuộc đời trần thếSau mỗi lần bị giết, Tấm không chết cũng không có sự giúp đỡ của bụt. Tấm tự tìm cách hoá thân sang vật khác, kiếp khác, ®Ĩ chiÕn ®Êu vµ giµnh l¹i h¹nh phĩc cho m×nh sù tÝch cùc chđ ®éng cđa nh©n vËt TÊm. 3. Vai trò của các yếu tố thần kì- Thể hiện quan niệm luân hồi của đạo phật và ước mơ của nhân dân ta: “Ở hiền gặp lành, ởÛ ác gặïp ác”- Làm cho câu chuyện thêm li kì hấp dẫnGhi nhớ: (SGK)III. Luyện tập*Ý kiến của anh chị về hành động trả thù của TấmĐáp án:Thưởng, phạt trong truyện cổ tích đều bắt nguồn từ triết lí “ở hiền gặp lành ở ác gặp ác”nhưng hình thức củ thể thì rất khác nhau.Không phải người thiện nào cũng được lấy vua được làm hoàng hậu,cũng khơng phải nhân vật ác nào cũng bị trừng trị giống nhau.Ví như Thạch Sanh có cách trả thù khác Tấm, tuy nhiên cả hai đều là nhân vật rất đẹp của văn học dân gian.Ở Thạch Sanh cái hùng gắn với cái hiền sự độ lượng bao dung của người chiến thắng ở Tấm dịu hiền gắn với cái đáo để và nhu cầu trả thù của ngươi bị áp bức bốc lột.-XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !