Bài giảng môn Ngữ văn lớp 12 - Bài thơ: Tây tiến của Quang Dũng

TÂY TIẾN - Quang Dũng -I.Đọc – Tìm hiểu 1.Tác giả: - Tên thật là Bùi Đình Diệm. - Quê ở Hà Tây. - Có nhiều tài năng: vẽ tranh, viết văn, làm thơ, sáng tác nhạc, - Phong cách thơ: phóng khoáng, lãng mạn, tài hoa.2.Hoàn cảnh sáng tác: QD là đại đội trưởng đơn vị Tây tiến thành lập năm 1947. Một năm sau QD chuyển sang đơn vị khác. Nhớ đơn vị cũ anh sáng tác bài thơ.......II.Khai thác văn bản:1.Thiên nhiên miền Tây: a,Núi rừng Tây Bắc hoang vu, dữ dội: -“Nhớ chơi vơi”: nỗi nhớ mông lung, chập chờn ẩn hiện. - Sài Khao, Mường Lát: địa danh xa lạ. “Sương lấp”, “đêm hơi”: không gian mờ ảo. -> Gợi sự hấp dẫn của xứ lạ, nhuốm màu huyền ảo. -“Dốc lên khúc khủy dốc thăm thẳm”: 5 tiếng mang thanh trắc -> con đường hành quân quanh co, đèo dốc, lên cao mãi. - “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”: toàn thanh bằng, -> không gian xa rộng ở dưới tầm mắt. “Súng ngửi trời”: -> Hình ảnh vừa tả thực, vừa là cách nói tự nhiên đậm chất lính. - “Thác gầm thét”, “cọp trêu người”: -> âm thanh hung dữ và bí ẩn của rừng già in đậm trong kí ức người lính.b,Núi rừng Tây Bắc duyên dáng, mĩ lệ:*Cảnh đêm liên hoan: - Đêm liên hoan văn nghệ lung linh, rục rỡ sắc màu. - Âm thanh của tiếng khèn vui nhộn. -> Kỷ niệm tình quân dân sâu săc.* Cảnh sông nước: - Bông lau: + chập chờn lay động như có hồn. + dập dềnh trôi trên dòng nước lũ quyến luyến, tình tứ. - Dáng người vững chãi trên con thuyền độc mộc giữa dòng nước lũ. => Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, khỏe khoắn, sinh động.2.Chân dung người lính Tây Tiến:- Ngoại hình: + “Đoàn binh không mọc tóc” -> Vẻ hiên ngang, mạnh mẽ, kì lạ. + “Quân xanh màu lá dữ oai hùm”: cảm hứng lãng mạn và anh hùng -> Câu thơ át đi cái thực tại tiều tụy, ốm yếu.- Tâm hồn: “ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm” -> Nét hào hoa, đa tình của những chàng trai Hà thành.- Ý chí: “ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh” -> Sẵn sàng dâng hiến cả sự sống, tuổi trẻ cho Tổ quốc.- Cái chết: “mồ viễn xứ”, “về đất” -> Người lính hy sinh là trở về với đất mẹ, nhẹ nhàng đi vào cõi chết.-“Khúc độc hành”: giọng thơ trầm buồn như khúc nhạc tiễn đưa các anh.=>Hình ảnh người lính mang chất bi tráng-“Nhớ ôi Tây Tiến”: từ cảm thán -> Tiếng lòng dạt dào cảm xúc thiết tha.- “Cơm lên khói” “Thơm nếp xôi“ ->Cảnh tượng đầm ấm tình quân dân sâu nặng.3.Nỗi nhớ Tây Tiến:-“Không hẹn ước”, “mùa xuân ấy”: -> Hình ảnh nhắc nhớ ý chí một thời của đoàn quân.“Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”: ->Tâm hồn người lính mãi gắn bó với những ngày, những nơi đoàn binh Tây Tiến Đã đi qua.III.Chủ đề Niềm nhớ thương chân thành máu thịt của Quang Dũng về núi rừng Tây Bắc và hình ảnh người lính Vệ quốc đoàn.