Bài giảng Môn Ngữ Văn lớp 6 - Bài 8 - Đọc hiểu văn bản: Cây bút thần (tiếp)

Ngữ Văn 6 Tiết 31 (Truyện Cổ tích Trung Quốc) VĂN BẢN Người thực hiện: NGUYỄN VĂN TÂY II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: 1.Đọc, tìm hiểu các chú thích : 2.Tìm hiểu văn bản : a) Nhân vật Mã Lương. Hoàn cảnh sống : Cha mẹ mất sớm, tự lao động kiếm sống. - Nghèo không có tiền mua bút, có bút vẽ luôn là niềm mơ ước. Niềm đam mê: Thích học vẽ từ nhỏ. Lấy que vạch xuống đất, nhúng tay xuống nước để vẽ. Chăm chỉ tập vẽ.Vẽ giống như thật. => Mã Lương có cuộc sống tự lập vất vả, nhưng niềm đam mê học vẽ luôn cháy bỏng. Mã Lương có hoàn cảnh sống như thế nào? Mã Lương có niềm đam mê gì? Suy nghĩ của em về tinh thần tự học đáng quý đó! Mã Lương tự lao động, chặt củi, cắt cỏ, kiếm sống. Ảnh bên minh họa cho chi tiết nào trong truyện? Siêng năng luyện tập Kết quả của việc chăm chỉ học tập em vẽ được như thật. II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: 1.Đọc, tìm hiểu các chú thích : 2.Tìm hiểu văn bản : a) Nhân vật Mã Lương. Hoàn cảnh sống và niềm đam mê Tài năng của Mã Lương Tài năng của Mã Lương được kể như thế nào? Chỉ ra nguyên nhân giúp cho Mã Lương có được khả năng kì diệu đó? 4 nhóm (?) Hãy cho biết tài năng vẽ của Mã Lương như thế nào? Theo em điều gì đã giúp Mã Lương vẽ giỏi như vậy? (Đâu là nguồn gốc thực tế, đâu là nguồn gốc thần kì ?) (?) Trong các nguyên nhân tạo nên tài năng của Mã Lương, nguyên nhân nào mang tính quyết định? Em rút ra điều gì ở việc rèn luyện tài năng ở mỗi người? b)Tài năng của Mã Lương : + Tài vẽ kì lạ: mọi vật biến thành thật (chim tung cánh bay lên trời, cá vẫy đuôi trườn xuống sông,vv...) - Nguyên nhân : Say mê ,cần cù, chăm chỉ, cộng với sự thông minh và khiếu vẽ sẵn có. - Được thần cho cây bút : Yếu tố thần kì, chi tiết tưởng tượng kì ảo, tạo sự hứng thú hấp dẫn cho câu chuyện.  Tài năng chỉ đến với con người có quyết tâm, kiên trì sáng tạo học tập. => nguyên nhân thực tế. => nguyên nhân thần kì. - có tính quyết định. - tô đậm, thần kì hoá tài vẽ của Mã Lương. II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN : 1. Nhân vật Mã Lương . C. Mã Lương sử dụng cây bút thần : - Vẽ cho những người nghèo : Vẽ cày, cuốc, đèn, thùng múc nước, … →Đây là phương tiện cần thiết cho cuộc sống để người dân sinh hoạt và sản xuất tạo ra của cải vật chất. =>Cách giúp đỡ của Mã Lương giàu ý nghĩa nhân sinh. Mã Lương đã vẽ những gì cho người nghèo ? Tại sao Mã Lương không vẽ cho họ của cải vật chất mà lại vẽ những thứ đó ? Ý nghĩa của việc giúp đỡ? - Vẽ cho bản thân : - Vẽ lò sưởi, vẽ bánh, thang, con ngựa, cung tên, vẽ tranh để bán.  Chỉ vẽ cho mình khi thật cần thiết, không ỷ lại và lạm dụng. Vẽ để trừng trị bọn tham lam, độc ác : + §èi víi tªn ®ịa chủ : - Yªu cÇu, dô dç - Kh«ng vÏ thø g×. - Tøc giËn b¾t nhèt. VÏ b¸nh ¨n, vÏ thang v­ît t­êng trèn. - Sai qu©n ®uæi b¾t - VÏ cung tªn b¾n chÕt tªn ®Þa chñ ®Ó tho¸t th©n. => Th¸i ®é cña M· L­¬ng: Tỏ rõ sự c¨m ghÐt bän tham lam, độc ác. + §èi víi tªn vua :* C©y bót trong tay M· L­¬ng : - Sai triÒu thÇn ®Õn ®ãn, dô dç, däa n¹t. - C¨m ghÐt vua, kh«ng muèn vÏ. + B¾t vÏ rång. VÏ cãc ghÎ. + B¾t vÏ ph­îng. VÏ con gµ trôi l«ng. => Th¸i ®é M· L­¬ng: Phản kháng b¶n chÊt xÊu xa, tham lam, ®éc ¸c cña tªn vua. * C©y bót trong tay vua : VÏ nói vµng -> ra t¶ng ®¸. VÏ thỏi vµng-> ra m·ng xµ. => C©y bót thÇn chØ ph¸t huy tác dụng khi ở trong bµn tay cña ng­êi cã tµi vµ phôc vô chÝnh nghÜa. Cây bút thần chỉ có tác dụng khi ở trong tay Mã Lương, trong tay vua thì tác dụng ngược lại. Ấy là vì sao? Suy nghĩ của em về chi tiết này? * M· L­¬ng hîp t¸c víi vua ®Ó trõng trÞ h¾n : - VÏ biÓn c¶. - §ång ý - VÏ c¸ ®ñ mµu s¾c. - §ång ý. - VÏ thuyÒn buåm lín. - §ång ý. - VÏ giã nhÑ - §ång ý. -Yªu cÇu dõng - VÏ sãng to, giã lín-> nhÊn ch×m tªn vua. => Mã Lương dùng cây bút thần cùng với tài năng, dũng cảm và sự thông minh để tiêu diệt kẻ ác, thực hiện công lí. 2. Đặc sắc nghệ thuật : Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật kì ảo  khắc họa hình tượng nhân vật tài năng. + Chi tiết Cây bút thần  vũ khí sắc bén để trừ họa, tạo phúc cho dân. + Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật tăng tiến  tăng sức hấp dẫn. 3. Ý nghĩa của truyện : - Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân, phục vụ chính nghĩa,chống lại kẻ ác. - Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về công lí xã hội và những khả năng kì diệu của con người. Nét đặc sắc trong việc sáng tạo chi tiết nghệ thuật của truyện là gì Từ những sự việc trong câu chuyện kể, em hãy cho biết người xưa truyền tụng truyện này với những ý nghĩa gì? III. LuyÖn tËp: Hãy quan sát các bức họa, đặt tên cho chúng và sắp xếp lại đúng với trình tự các sự việc? Thứ tự sự việc: 3, 4, 1, 5, 2, 6 §o¹n cuèi truyÖn “ C©y bót thÇn” cã viÕt: “ Sau khi vua chÕt, c©u chuyÖn vÒ M· L­¬ng vµ c©y bót thÇn ®­îc truyÒn tông kh¾p n­íc. Nh­ng kh«ng ai biÕt sau ®ã M· L­¬ng ®i ®©u...”. Nh×n vµo bøc tranh, em h·y t­ëng t­îng kÓ tiÕp c©u chuyÖn vÒ M· L­¬ng? Bµi 2: Tiết 31:Văn bản: CÂY BÚT THẦN (Truyện cổ tích Trung Quốc) I. TÌM HIỂU CHUNG: II. ĐỌC– HIỂU VĂN BẢN: 1. Đọc, tìm hiểu các chú thích: 2. Tìm hiểu văn bản: a. Nhân vật Mã Lương: b. Nghệ thuật đặc sắc: c. Ý nghĩa của truyện: III. LUYỆN TẬP: . HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ : 1. Học bài : - Học thuộc ghi nhớ. - Đọc kĩ truyện, nắm được nội dung, ý nghĩa của truyện. - Kể diễn cảm câu chuyện theo đúng trình tự các sự việc. 2. Chuẩn bị : Truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng : - Đọc truyện, các chú thích. - Trả lời các câu hỏi theo SGK.