Bài giảng Môn Ngữ Văn lớp 6 - Cầu Long Biên – Chứng nhân lịch 9 (tiết 3)

Cầu Long Biên –chứng nhân lịch I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả :Thúy Lan 2. Tác phẩm : Văn bản nhật dụng. 3. Thể loại : bút kí Cầu Long Biên là cây cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng tại Hà Nội, do Pháp xây dựng (1899-1902) Đặt tên là cầu Doumer (đọc như đu-me) (tên Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer). Dân gian còn gọi là cầu sông Cái. Hiện trên đầu cầu vẫn còn tấm biển kim loại có khắc chữ: Gustave Eiffel tác giả Cầu Long Biên 1899 - 1902 Daydé & Pillé Paris Bài văn có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung, ý nghĩa của mỗi đoạn? 5. Bố cục Đoạn 1: từ đầu ...đến thủ đô Hà Nội. Tổng quát về cầu Long Biên trong một thế kỉ tồn tại. Đoạn 2: Cầu Long Biên…vững chắc. Cầu Long Biên như một nhân chứng sống động, đau thương và anh dũng của thủ đô Hà Nội. Đoạn 3: phần còn lại. 	Khẳng định ý nghĩa lịch sử của cầu Long Biên trong xã hội hiện đại. Dựa vào văn bản và những hiểu biết của em, hãy trình bày quá trình xây dựng và đặc điểm của cầu Long Biên ? 1. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CẦU LONG BIÊN. a. Quá trình xây dựng cầu: Xây dựng từ năm 1899 đến1902 hoàn thành. do kiến trúc sư người Pháp ép-phen thiết kế. Cầu khi mới khánh thành mang tên Toàn quyền Pháp: Đu-Me. Được xây dựng bằng mồ hôi và xương máu của bao con người VN. B. Đặc điểm cầu: Cầu Long Biên bắc qua sông Hồng, dài 2290m, nặng 17 nghìn tấn. Toàn bộ cầu gồm 9 nhịp dài, 10 nhịp ngắn. So với cầu Thăng Long và cầu Chương Dương thì quy mô và tính chất hiện đại của cầu Long Biên không bằng. Cầu là kết quả của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất. Được coi là 1 thành tựu quan trọng trong thời văn minh cầu sắt. Em hãy nhận xét về quy mô và tính chất của cầu Long Biên? DẤU Ấn MỘT THỜI CẦU LONG BIÊN XƯA Cầu Long Biên năm 1925 Từ năm 1902 đến năm 2002, cầu Long Biên giữ vai trò: chứng nhân, người làm chứng sống động của Thủ đô Hà Nội, một thế kỉ đầy đau thương và anh hùng của ND Việt Nam. Hãy nêu lên những cảnh vật và sự việc đã được ghi lại bên này và bên kia của sôn Hồng. Cảnh vật và sự việc đó đã cho ta biết những gì về lịch sử? 2. CẦU LONG BIÊN QUA NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG LỊCH SỬ. A. Sau năm 1945: Cầu được đổi tên thành cầu Long Biên. Cầu có 1 tuyến đường sắt chạy giữa, 2 bên là đường ô tô, hành lang ngoài cùng dành cho người đi bộ. Qu©n ta tiÕn vÒ Thñ ®« Hµ Néi 10-1954 B. Những năm tháng hoà bình ở miền Bắc sau 1954: Thùc d©n Ph¸p rót qu©n khái Hµ Néi 10-1954 C. Cầu Long Biên thời chống Mĩ oanh liệt và oai hùng : Cầu trở thành mục tiêu ném bom của đế quốc Mĩ. Đợt thứ nhất: cầu bị đánh 10 lần, hỏng 7 nhịp và 4 trụ lớn. Đợt thứ hai: cầu bị bắn phá 4 lần, 1000m bị hỏng, 2 trụ lớn bị cắt đứt. Lần cuối cùng vào năm 1972, cầu bị không quân Mĩ ném bom la-de. 	Cây cầu rách nát giữa trời, cây cầu sừng sững giữa mênh mông trời nước, những nhịp cầu tả tơi như ứa máu… Trung đoàn pháo cao xạ 235 chiến đấu bảo vệ cầu Long Biên Bầu trời Hà Nội Bầu trời Hà Nội Chiến đấu bảo vệ cầu Long Biên ngày 16/5/1967 d. Những năm tháng lũ lụt: Nước lên cao mấp mé thân cầu. Dòng sông Hồng đỏ rực, nước cuồn cuộn chảy nhấn chìm bao màu xanh thân thương, bao làng mạc trù phú. Chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc. -> Ca ngợi tính chứng nhân lịch sử ở phương diện chống chọi thiên nhiên. Đối chiếu cách kể của đoạn này với đoạn đã phân tích ở trên để thấy được vì sao ở đây, tình cảm của tác giả lại bộc lộ rõ ràng và tha thiết hơn? Về ngôi kể: ngôi thứ nhất (dùng từ tôi 10 lần) Về phương thức biểu đạt: miêu tả và biểu cảm Về cách sử dụng từ ngữ: danh từ, động từ, tính từ mang sắc thái biểu hiện tình cảm. Hãy nhận xét giá trị nghệ thuật của câu cuối bài văn? Vì sao nhịp cầu bằng thép của cầu Long Biên lại có thể trở thành nhịp cầu vô hình nối những con tim? 3. CẦU LONG BIÊN – NHỊP CẦU VÔ HÌNH NỐI NHỮNG CON TIM Hiện tại: cầu Long Biên đã rút về vị trí khiêm nhường. Tương lai: cầu Long Biờn sẽ trẻ lại, sống mói và trở thành điểm dừng chân của khách du lịch năm châu khi đến thăm đất nước VN. 4. Tác dụng của phép nhân hóa trong bài văn. §äc ®o¹n ®Çu vµ ®o¹n cuèi cña bµi v¨n. V× sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt tªn cho bµi v¨n lµ: Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử Cã thÓ thay tõ "chøng nh©n" b»ng "chøng tÝch" (dÊu tÝch, hiÖn vËt cã gi¸ trÞ lµm chøng cho sù viÖc ®· qua) ®­îc kh«ng? Phép nhân hóa đã đem lại sự sống, linh hồn cho sự vật vô tri, vô giác: Cầu Long Biên như một nhân chứng sống động, đau thương và anh dũng Cầu Long Biên đã trở thành “Người đương thời “của bao thế hệ, như nhân vật bất tử chịu đựng, nhìn thấy, xúc động trước bao đổi thay, bao nỗi thăng trầm của thủ đô, của đất nước cùng với con người. Tổng kết Nội dung: Hơn một thế kỉ qua, Cầu Long Biên đã chứng kiến bao sự kiện lịch sử hào hùng, bi tráng của Hà Nội. Hiện nay, tuy đã rút về vị trí khiêm nhường nhưng cầu Long Biên mãi mãi trở thành một chứng nhân lịch sử. Nó là cả một viện bảo tàng sống động về đất nước và con người Việt Nam. Nghệ thuật: Phép nhân hoá được dùng để gọi cầu Long Biên cùng với lối viết giàu cảm xúc bắt nguồn từ những hiểu biết và kỉ niệm về cầu đã tạo nên sức hấp dẫn của bài văn. Vấn đề đặt ra : Chúng ta phải làm gì để giữ gìn và bảo vệ , đồng thời để cho cầu Long Biên trở lên gần gũi, thiêng liêng hơn ? Luyện tập Hãy tóm tắt những sự kiện lịch sử mà cầu Long Biên đã chứng kiến. Nêu ý nghĩa của các tính từ: sống động, đau thương, anh dũng. Hãy tìm ở địa phương em những di tích hoặc danh lanh thắnh cảnh có thể gọi là nhân chứng lịch sử?