Bài giảng Môn Ngữ Văn lớp 6 - Câu trần thuật đơn có từ là (tiết 7)

M«n: NGỮ VĂN 6 NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO VỀ DỰ HỘI GIẢNG NHÂN DỊP KỈ NIỆM NGÀY THÀNH LẬP ĐOÀN 26-3 Kiểm tra bài cũ1, Nêu đặc điểm câu trần thuật đơn có từ là? Cho ví dụ. - Vị ngữ thường do từ là kết hợp với DT, CDT tạo thành. Ngoài ra vị ngữ cũng có thể do tổ hợp giữa từ là + ĐgT, CĐgT + TT, CTT tạo thành. - VN kết hợp với từ không phải , chưa phải để biểu thị ý phủ định. VD: Lớp 6D không phải là lớp yếu kém. Ví dụ 1a, Phú ông mừng lắm. b, Chúng tôi hội tụ ở góc sân.c, Hôm nay, trời mưa.d, Hôm nay, bầu trời trong trẻo. CN VN CN VN là cụm tính từ là cụm động từ CN VN là động từ CN VN là tính từ Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định điền vào trước vị ngữ của các câu dưới đây sao cho phù hợp? ( , phải, , phải ) a, Phú ông CN VN (là cụm tính từ ) b, Chúng tôi CN VN ( là cụm động từ ) mừng lắm. chưa không hội tụ ở góc sân. c, Hôm nay, trời. d, Bầu trời. CN VN CN VN là động từ là tính từ không chưa mưa trong trẻo. Ghi nhí C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ : - VN thường do ®éng tõ hoÆc côm ®éng tõ, tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ t¹o thµnh . Khi VN biÓu thÞ ý phñ ®Þnh, nã kÕt hîp víi c¸c tõ kh«ng, chưa . Câu trần thuật đơn có từ là Câu trần thuật đơn không có từ là Khác nhau - Vị ngữ thường do từ là kết hợp với DT, CDT tạo thành. Ngoài ra vị ngữ cũng có thể do tổ hợp giữa từ là + ĐgT, CĐT + TT, CTT tạo thành. - Để biểu thị ý phủđịnh.VN kết hợp với từ không phải , chưa phải - Vị ngữ do ĐT, CĐT; TT, CTT tạo thành. - Để biểu thị ý phủ định. VN kết hợp với từ không, chưa. Giống nhau Đều là câu trần thuật đơn, Câu trần thuật đơn có từ là và câu trần thuật đơn không có từ là có gì giống nhau và khác nhau? Câu Nội dung Ví dụ 1 a, Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại. b, Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. V C C V VN đứng sau chủ ngữ. VN đứng trước chủ ngữ.  Vị ngữ miêu tả hành động,  Vị ngữ thông báo sự xuất hiện, Tr Tr Ví dụ 2 Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng (… ) tay cầm que, tay sách mấy cái ống bơ nước. Thấy bóng người tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang. Chọn hai câu dưới đây điền vào chỗ dấu chấm của đoạn văn trên.. a, Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại. b, Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. Chọn câu b vì: Hai cậu bé con lần đầu tiên xuất hiện trong đoạn trích. Nếu đưa ''hai cậu bé con'' lên đầu câu thì có nghĩa là những nhân vật đó đã được biết từ trước và như thế nó không phù hợp với nội dung của đoạn trích. * Ghi nhí - Những câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm...của sự vật nêu ở chủ ngữ được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả chủ ngữ đứng trước vị ngữ. - Những câu dùng để thông báo về sự xuất hiện,tồn tại, hoặc tiêu biến của sự vật được gọi là câu tồn tại.Một trong những cách tạo câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ. Bµi tËp Tìm c©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i trong c¸c c©u th¬ dưới đây. a, Ngoài thềm rơi chiếc lá đa TiÕng r¬i rÊt như lµ r¬i nghiªng. b, Em thÊy c¶ trêi sao . Xuyªn qua tõng kÏ l¸. Em thÊy c¬n mưa rµo . ¦ít tiÕng cưêi cña bè . => C©u tån t¹i => C©u tån t¹i => C©u tån t¹i => C©u miêu tả => C©u miêu tả => C©u miêu tả mỏng LUYỆN TẬP: Bài tập 1 Xác định CN-VN trong những câu sau.Cho biết những câu nào là câu miêu tả, câu nào là câu tồn tại? a, Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời. CN VN VN CN CN VN => câu miêu tả. => câu miêu tả. => câu tồn tại b, Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịnh thượng thế. c, Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng chồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy C V C V V C C V => câu tồn tại => Câu miêu tả => Câu miêu tả => câu tồn tại Bµi tËp 2 Xác định câu tồn tại và chuyển thành câu miêu tả trong đoạn văn sau: Trưêng em n»m ë trung t©m x·. Ng«i trưêng 3 tÇng rÊt khang trang ®Ñp ®Ï. C¸c phßng häc ®ưîc quÐt v«i vµng tr«ng næi bËt h¬n so víi uû ban nh©n x· vµ trưêng TiÓu häc. Trong c¸c líp häc, vang lªn tiÕng gi¶ng bµi cña c¸c thÇy c« gi¸o. S©n trưêng ®· ®­îc ®æ bª t«ng s¹ch sÏ ®Ó chóng em vui ch¬i. C©y cèi trång rÊt nhiÒu, bªn c¹nh ®ã lµ những bån hoa nhiÒu mµu s¾c. Trưêng em ®Ñp thÕ ®Êy! Em rÊt yªu ng«i trưêng nµy. Đáp án - Câu tồn tại: Trong c¸c líp häc, vang lªn tiÕng gi¶ng bµi cña c¸c thÇy c« gi¸o. - Chuyển thành câu miêu tả: TiÕng gi¶ng bµi cña c¸c thÇy c« gi¸o vang lªn trong c¸c líp häc. Bµi tËp 3: Nối cột A với cột B sao cho phù hợp. 1 - b 2 - e 3 - a 4 - d 5 - c Đặt 1 câu miêu tả và 1câu tồn tại. - Lớp học treo một bảng điiện tử.  - Treo một bảng điện tử ở lớp học. HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 1, Học bài và làm bài tập 2,3 SGK T120.2, Tìm hiểu bài " chữa lỗi về CN và VN". 1 - b 2 - e 3 - a 4 - d 5 - c