Bài giảng Môn ngữ văn lớp 6 - Câu trần thuật đơn không có từ là (tiết 4)

 Trong các câu sau đây, câu nào không phải là câu trần thuật đơn? Kiều Phương là cô bé có tấm lòng nhân hậu. Lá cờ đỏ tung bay phất phới. Quần đảo Cô Tô rất giàu đẹp. Mùa xuân, cây cối đâm chồi, nảy lộc, muôn hoa khoe sắc. A. B. C. D. a/ Chị ấy là c/ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là b/ Từ đơn là CN CN CN VN VN VN d/ Dế Mèn trêu chị Cốc là 	 CN VN sinh viên. từ chỉ có một tiếng. một ngày trong trẻo, sáng sủa. dại. 1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau: (DT) (CDT) (CDT) (TT) 2. Vị ngữ do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành ? e/ Hạnh phúc là CN VN đấu tranh. (ĐT) a/ Chị ấy // là sinh viên. c/ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô // là một ngày trong trẻo, sáng sủa. b/ Từ đơn // là từ chỉ có một tiếng. d/ Dế Mèn trêu chị Cốc // là dại. a/ Chị ấy // không phải là sinh viên. c/ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô // chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa. b/ Từ đơn // không phải là từ chỉ có một tiếng. d/ Dế Mèn trêu chị Cốc // không phải là dại. e/ Hạnh phúc // là đấu tranh. e/ Hạnh phúc // không phải là đấu tranh. Ghi nhớ 1: Trong câu trần thuật đơn có từ là : - Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ ( cụm danh từ ) tạo thành. Ngoài ra, tổ hợp giữa từ là với động từ ( cụm động từ ) hoặc tính từ ( cụm tính từ), … cũng có thể làm vị ngữ. - Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phải, chưa phải. a/ Thạch Sanh là anh hùng. b/ Mọi người gọi Thạch Sạnh là anh hùng. Ví dụ: CN VN CN VN -> Không phải là câu trần thuật đơn có từ “là”. -> Câu trần thuật đơn có từ “là”. a/ Chị ấy // là sinh viên. c/ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô // là một ngày trong trẻo, sáng sủa. b/ Từ đơn // là từ chỉ có một tiếng. d/ Dế Mèn trêu chị Cốc // là dại. e/ Hạnh phúc // là đấu tranh. Câu định nghĩa Câu giới thiệu Câu miêu tả Câu đánh giá Câu đánh giá Ghi nhớ 2: Có một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý như sau : - Câu định nghĩa ; - Câu giới thiệu ; - Câu miêu tả ; - Câu đánh giá. A. Câu định nghĩa B. Câu giới thiệu C. Câu miêu tả D. Câu đánh giá 4. Trọng lực là lực hút của Trái đất. 1. Anh tôi là kĩ sư. 2. Bạn Nam là một người rất tốt. 3. Bố tôi là người cao lớn, khỏe mạnh. Nối nội dung hai cột dưới đây sao cho phù hợp: Tìm câu trần thuật đơn có từ “là” trong những câu dưới đây. 2. Xác định chủ ngữ,vị ngữ trong những câu vừa tìm được .Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu câu nào? a/ Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. C V V b/ Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. C c/ Tre là cánh tay của người nông dân […]. V d/ Bồ các là bác chim ri Chim ri là dì sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen […] C C V C V C V CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ “LÀ” Đặc điểm Phân loại Câu định nghĩa Câu giới thiệu Câu miêu tả Câu đánh giá VN + “không phải”, “chưa phải” để biểu thị ý phủ định VN do từ “là” + DT (CDT)/ “là” + ĐT (CĐT)/ “là” + TT (CTT) tạo thành Câu 1: (10 chữ cái) Câu “Lan là một người con hiếu thảo.” thuộc kiểu câu nào? Câu 2: (6 chữ cái) Câu “Mẹ là quê hương.” sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Câu 3: (2 chữ cái) Từ nào thường không thể thiếu trong câu trần thuật đơn có từ “là”? Câu 4: (6 chữ cái) Vị ngữ trong câu “Mẹ em là công nhân.” do từ “là” kết hợp với từ loại nào tạo thành? Câu 5: (5 chữ cái) Đây là một trong hai thành phần chính của câu. Câu 6: (7 chữ cái) Các cụm từ “không phải”, “chưa phải” biểu thị ý nghĩa gì? Câu 7: (9 chữ cái) Câu có vị ngữ miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ là kiểu câu gì? Câu 8: (3 chữ cái) Có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ “là” đáng chú ý? C Â U Đ A N H G I A S O S A N H L A D A N H T Ư V I N G Ư P H U Đ I N H C Â U M I Ê U T A B Ô N