Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Con Rồng cháu Tiên (tiết 2)

 1. Thể loại: Truyền thuyết Thế nào là truyền thuyết? I.Tìm hiểu chung Truyền thuyết là loại truyện dõn gian truyền miệng kể về cỏc nhõn vật và cỏc sự kiện cú liờn quan đến lịch sử thời quỏ khứ; Thường cú yếu tố tưởng tượng kỡ ảo; Thể hiện thỏi độ và cỏch đỏnh giỏ của nhõn dân đối với cỏc sự kiện và nhõn vật lịch sử. 2 . Đọc- Chú thích: Đọc: -Giọng rõ ràng, mạch lạc, tái hiện không khí linh thiêng. -Lạc Long Quân: Tình cảm, ân cần, chậm rãi. -Âu Cơ: Lo lắng, than thở. b) Chú thích: 1, 2, 3, 5 ,7 3. Bố cục: Theo con văn bản này được chia làm mấy phần? Nội dung chính từng phần? Phần 1: Từ đầu … “Long Trang”: nguồn gốc, hình dáng kì lạ của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Phần 2: tiếp… “lên đường”: việc sinh con và chia con của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Phần 3: còn lại:sự trưởng thành của các con Lạc Long Quân và Âu Cơ. II Tìm hiểu chi tiết1.Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ Lạc Long Quân: Con thần biển Có nhiều phép lạ, sức mạnh vô địch, diệt trừ yêu quái giúp dân ->phi thường -> Vẻ đẹp cao quý của bậc anh hùng. b) Âu Cơ: -Dòng tiên ở trên núi , thuộc dòng Thần Nông. -Xinh đẹp tuyệt trần. -Yêu thiên nhiên. ->Vẻ đẹp cao quý của người phụ nữ. Nàng Âu Cơ đã bước vào trong truyện như thế nào? -Nguồn gốc? -Nhan sắc? -Phẩm chất? ?Từ đó con có nhận xét gì về nàng Âu Cơ? c) Việc kết hôn của Lạc Long Quân và Âu Cơ: Gặp gỡ - yêu-> kết duyên -> sống ở cung điện Long Trang. Sự hoà hợp giữa hai dòng giống cao quý, thiêng liêng. 2)Việc sinh con và chia con của Lạc Long Quân và Âu Cơ: Việc sinh con: Bọc trăm trứng-> trăm người con hồng hào, đẹp đẽ lạ thường; ->dân tộc ta là anh em một nhà do cùng một mẹ sinh ra. Việc sinh con của Âu Cơ diễn ra như thế nào?Sự việc này có ý nghĩa gì? b) Việc chia con: Việc chia con của Lạc Long Quân và Âu Cơ diễn ra như thế nào? -Nguyên nhân? -Diễn biến? -ý nghĩa? Do nguồn gốc hai người khác nhau 50 con theo mẹ lên rừng, 50 con theo cha xuống biển. ýnghĩa: +Mở mang bờ cõi +ý nguyện đoàn kết dân tộc. 3.Sự trưởng thành các con Lạc Long Quân và Âu Cơ: Sau khi một trăm người con của Lạc Long Quân và Âu Cơ theo cha mẹ lên rừng xuống biển , họ đã sinh sống thế nào? ýnghĩa của chi tiết này? Con trưởng: vua Hùng -Đóng đô ở Phong Châu -Lập nước Văn Lang. -Tục truyền ngôi. ->Giải thích sự ra đời của nhà nước Văn Lang và triều đại vua Hùng. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kỡ ảo ? Hóy núi rừ vai trò của cỏc chi tiết này trong truyện. 4. Các chi tiết tưởng tượng , kì ảo: Trong truyện cổ dõn gian, cỏc chi tiết tưởng tượng kỡ ảo gắn bú mật thiết với nhau. Tưởng tưởng kỡ ảo cú nhiều nghĩa nhưng ở đõy được hiểu là chi tiết khụng cú thật được tỏc giả dõn gian sỏng tạo nhằm mục đớch nhất định. Để chỉ cỏc chi tiết này, cú khi người ta dựng cỏc khỏi niệm như chi tiết ( yếu tố)thần kỡ, lạ thường, hư cấu, hoang đường… Chi tiết tưởng tượng, kỡ ảo trong truyện cổ dõn gian gắn với quan niệm, tớn ngưỡng của người xưa về thế giới. Chẳng hạn, quan niệm về cỏc thế giới ( trần gian, thiờn phủ, õm phủ, thuỷ phủ), về sự đan xen giữa thế giới thần và thế giới người, quan niệm vạn vật hữu linh ( vạn vật đều cú linh hồn); tớn ngưỡng vật tổ ( mỗi tộc người sinh ra từ một loại thảo mộc hay động vật nào đú)… Trong truyền thuyết Con Rồng, chỏu Tiờn, cỏc chi tiết tưởng tượng kỡ ảo:” nguồn gốc LLQ và ÂCơ, bọc tram trứng…”có một số ý nghĩa sau đõy: Tụ đậm tớnh chõt kỡ lạ, lớn lao, đẹp đẽ của cỏc nhõn vật, sự kiện. Thần kỡ hoỏ, linh thiờng hoỏ nguồn gốc giống nũi, dõn tộc, để chỳng ta thờm tự hào, tin yờu, tụn kớnh tổ tiờn, dõn tộc mỡnh; - Làm tăng sức hấp dẫn của tỏc phẩm, dự bỏo cuộc đời và chiến cụng của nhõn vật 5.Cốt lõi lịch sử: Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên đã phản ánh sự thật lịch sử nào? -Thời đại vua Hùng -Đền thờ vua Hùng -Ngày giỗ tổ Hùng Vương 1.í nghĩa của truyền thuyết: III. Tổng kết Giải thớch, suy tụn nguồn gốc cao quý, thiờng liờng của cộng đồng người Việt. Từ bao đời, người Việt tin vào tớnh chất xỏc thực của những điều truyền thuyết về sự tớch tổ tiờn và tự hào về nguồn gốc, dũng giống Tiờn, Rồng rất đẹp, rất cao quý, linh thiờng của mỡnh Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất của nhõn dõn ta ở mọi miền đất nước. Người Việt Nam, dự miền xuụi hay miền ngược, dự ở đồng bằng, miền nỳi hay ven biển, trong nước hay ở nước ngoài, đều cựng chung cội nguồn, đều là con của mẹ Âu Cơ (đồng bào: cựng một bọc) vỡ vậy phải luụn thương yờu, đoàn kết. Cỏc ý nghĩa ấy gúp phần quan trọng vào việc xõy dựng, bồi đắp những sức mạnh tinh thần của dõn tộc. 2.Ghi nhớ Định nghĩa truyền thuyết. Truyện Con Rồng, chỏu Tiờn cú nhiều chi tiết kỡ ảo ( như hỡnh tượng cỏc nhõn vật thần cú nhiều phộp lạ và hỡnh tượng bọc trăm trứng…) nhằm giải thớch, suy tụn nguồn gốc giống nũi và thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất cộng đồng của người Việt. IV. Luyện tập:Làm bài tập trắc nghiệm sau: 1.Truyền thuyết là gì? A.Là những câu chuyện hoang đường; B.Câu chuyện với những yếu tố hoang đường nhưng có liên quan đến các sự kiện, nhân vật lịch sử của một dân tộc; C.Lịch sử dân tộc, đất nước được phản ánh chân thực trong các câu chuyện vè một hay nhiều nhân vật lịch sử; D.Cuộc sống hiện thực được kể lại một cách nghệ thuật. 2.ýnghĩa nổi bật nhất của hình tượng cái bọc trăm trứng là gì? A.Giải thích sự ra đời của các dân tộc Việt Nam; B.Ca ngợi sự hình thành nước Văn Lang; C.Tình yêu đất nước và lòng tự hào dân tộc; D.Mọi người, mọi dân tộc Việt Nam phảI yêu thương nhau như anh em một nhà.