Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Thánh Gióng (tiết 1)

Giỏo viờn thực hiện: Nguyễn Văn Tõy Em hóy cho biết những hỡnh ảnh sau đõy gợi nhắc đến những truyền thuyết nào ? Nờu ý nghĩa truyền thuyết mà em được học gần nhất. Truyền thuyết Con Rồng chỏu Tiờn Hàng năm Lễ hội bỏnh chưng, bỏnh giầy diễn ra vào ngày 12 thỏng năm (õl) ở Sầm Sơn – Thanh Húa Tượng đài Giúng trờn đỉnh Đỏ Chồng ở nỳi Súc - Súc Sơn í nghĩa truyền thuyết Thỏnh Giúng: Hỡnh tượng Thỏnh Giúng với nhiều màu sắc thần kỡ là biểu tượng rực rỡ của ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước, là sự thể hiện quan niệm và ước mơ của nhõn dõn ta ngay từ buổi đầu lịch sử về người anh hựng cứu nước chống ngoại xõm. Quan sỏt cỏc hỡnh ảnh sau: Đõy là hiện tượng gỡ? Hiện tượng lũ lụt Tiết 9	Văn bản: SƠN TINH, THỦY TINH	 (Truyền thuyết) Đọc – hiểu văn bản:I. Tỡm hiểu chung: 1. Đọc, túm tắt: Chuỗi sự việc chính: 1. Vua Hùng kén rể. 2. Sơn Tinh - Thuỷ Tinh đến cầu hôn. 3. Vua Hùng ra điều kiện chọn rể. 4. Sơn Tinh đến trước lấy được Mị Nương. 5. Thuỷ Tinh đến sau tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh. 6. Hai bên giao chiến hàng tháng trời  Thuỷ Tinh thua. 7. Hàng năm, Thuỷ Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh. Tiết 9	Văn bản: SƠN TINH, THỦY TINH	 (Truyền thuyết) A.Đọc – hiểu văn bản: I.Tỡm hiểu chung 1. Đọc, túm tắt: 2. Tỡm hiểu cỏc chỳ thớch: - Núi Tản Viên: Nỳi cao ở Huyện Ba Vỡ, tỉnh Hà Tõy. Nỳi cú 3 đỉnh, đỉnh cao nhất cao 1281 một, ngọn giữa cú hỡnh thắt cổ bồng, trờn tỏa ra như cỏi tỏn nờn gọi là Tản Viờn. Thần nỳi Tản Viờn (Sơn Tinh) được coi là vị thần linh thiờng nhất của nước ta xưa Tiết 9	Văn bản: SƠN TINH, THỦY TINH	 (Truyền thuyết) A. Đọc – hiểu văn bản: I.Tỡm hiểu chung: 1. Đọc, túm tắt: 2. Tỡm hiểu cỏc chỳ thớch: 3. Phương thức biểu đat: - Tự sự Phương thức biểu đạt chớnh của văn bản là gỡ? Tiết 9	Văn bản: SƠN TINH, THỦY TINH	 (Truyền thuyết) A . Đọc – hiểu văn bản: I.Tỡm hiểu chung: 1. Đọc, túm tắt: 2. Tỡm hiểu cỏc chỳ thớch: 3. Phương thức biểu đat: - Tự sự 4. Bố cục: Cú thể chia 3 phần: Hóy xỏc định bố cục của văn bản? Truyện gắn với thời đại cỏc Vua Hùng Tiết 9	Văn bản: SƠN TINH, THỦY TINH	 (Truyền thuyết) A.Đọc – hiểu văn bản: 1. Đọc, túm tắt: 2. Tỡm hiểu cỏc chỳ thớch: - Núi Tản Viên: 3. Phương thức biểu đat: - Tự sự 4. Bố cục: Cú thể chia 3 phần: Phần 1: Từ đầu ....“mỗi thứ một đôi”:  Hùng Vương kén rể. Phần 2: Tiếp theo ...“Thần Nước đành rút quân”  Cuộc giao tranh giữa hai vị thần. Phần 3: Còn lại  Sự trả thù hàng năm của Thuỷ Tinh. I. Tỡm hiểu chung: ĐỀN THỜ VUA HÙNG Ở PHÚ THỌ 1. Vua Hựng kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thủy Tinh II. Tỡm hiểu Chi tiết: - Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hụn. + Sơn Tinh: Cú tài dời nỳi đồi, ngăn chặn nước lũ. + Thủy Tinh: Hụ mưa, gọi giú -> Chỳa vựng non cao -> Chỳa vựng nước thẳm => Ngang tài, ngang sức được xõy dựng bằng cỏc yếu tố hoang đường, kỡ ảo. Khi vua Hựng kộn rể , ai đó đến cầu hụn và được giới thiệu như thế nào? + Một trăm ván cơm nếp, + Một trăm nệp bánh chưng, + Voi chín ngà, gà chín cựa, + Ngựa chín hồng mao.  Là những sản vật quý hiếm, khú tỡm của núi rừng.  Thời gian: nhanh, gấp. - Yêu cầu sính lễ: + Hạn giao lễ vật gấp trong một ngày 1. Vua Hựng kộn rể: II. Tỡm hiểu chi tiết: Em cú nhận xột gỡ về độ khú của yờu cầu sớnh lễ và thời gian hạn định?  Dự bỏo cho cuộc đọ sức đầy cam go và nhiều thử thỏch Vua Hựng đó đưa ra yờu cầu gỡ? Có ý kiến cho rằng: Vua Hùng đã có sự thiên vị khi đưa ra nội dung yờu cầu sớnh lễ Em có đồng ý không? Vì sao? 2. Cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh Bức tranh này minh họa cho điều gỡ? 	Trỡnh bày nguyờn nhõn, diễn biến, kết quả cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh? Thảo luận nhúm 5 phỳt + Thuỷ Tinh đến sau không lấy được vợ. Đựng đựng nổi giận. => Sự tàn phá khốc liệt của thiên tai. + Sơn Tinh mang lễ vật đến trước rước Mỵ Nương về núi - Nguyờn nhõn: - Diễn biến: + Thuỷ Tinh: Hô mưa, gọi gió, làm thành giông bão. + Sơn Tinh: Bốc đồi, dời núi, ngăn nước lũ. Nước dõng lờn bao nhiờu, đồi nỳi cao lờn bấy nhiờu => ước mơ chiến thắng thiên tai, lũ lụt. => Giải thớch hiện tượng lũ lụt xảy ra hằng năm ở Đồng bằng Sụng Hồng nước ta. -> Tượng trưng cho sức mạnh chế ngự thiên tai, bão lụt của nhân dân. Kết quả: Sơn Tinh thắng Thuỷ Tinh + Hằng năm, Thuỷ Tinh làm mưa gió, bão lụt đánh Sơn Tinh nhưng vẫn thua, đành rút quân về. Với tài năng của một vị thần, Sơn Tinh đó chiến thắng Thủy Tinh. Cũn chỳng ta là những người phàm trần thỡ phải làm gỡ để ứng phú trước thiờn tai lũ lụt? 2. Cuộc chiến giữa hai vị thần: 1. Vua Hựng kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thủy Tinh II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản: 3. ý nghĩa hỡnh tượng Sơn Tinh, Thủy Tinh. - Sơn Tinh: Là lực lượng dõn cư đắp đờ chống lũ lụt. - Thủy Tinh: Là lực lượng thiờn tai hung dữ. Sơn Tinh, Thủy Tinh tượng trưng cho những lực lượng nào trong cuộc sống? III. Tổng kết: 1.í nghĩa: Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh nhằm: - Giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm của người xưa. - Thể hiện sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai. - Thể hiện thái độ, suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước, giữ nước của các vua Hùng thời ấy. 2. Nghệ thuật: Gắn liền với thực tế lịch sử dựng nước và đời sống. Truyện có nhiều chi tiết kì ảo, hoang đường thể hiện trí tưởng tượng phong phú của người xưa. - Xây dựng các sự việc độc đáo, tài tình. Cho biết ý nghĩa và giỏ trị nghệ thuật của truyện? Câu hỏi 	Qua các phương tiện thông tin đại chúng, em biết được những gì về hiện trạng phòng chống lũ lụt của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung? IV. Luyên tập : Trả lời: - Chủ trương xây dựng, củng cố đê điều để bảo vệ cuộc sống của nhân dân. - Nghiêm cấm nạn phá rừng, phát động trồng thêm rừng để ngăn chặn nước lũ. Cỏc em quan sỏt tỡnh huống sau Cầu tạm nơi em Vũ ở trường tiểu học Thạc Tõn, Hà Tĩnh đi khai giảng năm học mới 2012 – 2013 bị cuốn trụi (5/9/2012) Đang trờn đường đi dự lễ khai giảng năm học mới, gặp dũng nước như trong ảnh cỏc em xử trớ thế nào? Một trường hợp khỏc Đang chơi búng bờn cạnh ao làng, nghe tiếng kờu cứu người đuối nước, bạn trẻ này nờn làm gỡ để giỳp bạn? Hướng dẫn học tập ở nhà và 	 chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: - Học thuộc ghi nhớ (SGK)- Đóng vai Sơn Tinh hoặc Thuỷ Tinh kể lại truyện. - Làm bài tập 1,2,3,4 trang 15, 16 sách bài tập ngữ văn.- Soạn văn bản: Đọc thờm Sự tớch Hồ Gươm