Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 109 - Cây tre Việt Nam (tiết 6)

 NGỮ VĂN LỚP 6B Gi¸o viªn :Phïng ThÞ Thu H¶i Kiểm tra bài cũ 1.Nêu ý nghĩa của văn bản Cô Tô? Bài văn cho thấy vẻ đẹp độc đáo của thiên nhiên trên biển đảo Cô Tô, vẻ đẹp của người lao động trên vùng đảo này. Qua đó thấy được tình cảm yêu mến của tác giả đối với mảnh đất quê hương. TiÕt 109 I. Đọc – tìm hiểu chung : 1. Tác giả Tªn khai sinh lµ:Hµ V¨n Léc (1925-1991) Bót danh:ThÐp Míi,Ph­¬ng Kim, Hång Ch©u. Quª ë quËn T©y Hå- Hµ Néi. Ngoµi viÕt b¸o,viÕt v¨n «ng cßn thuyÕt minh phim. Cây tre Việt Nam là lời bình cho một bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan ca ngợi cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta. 2. Tác phÈm I. Đọc – tìm hiểu chung : 4. ThÓ lo¹i: Bót ký 3. §äc, chó thÝch 5. Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: Miªu t¶, BiÓu c¶m ,ThuyÕt minh Tìm bố cục của bài và nêu ý chính của mỗi đoạn? * Bố cục: 4 phần Phần 1: (từ đầu đến “chí khí như người”) Giới thiệu chung về cây tre. Phần 2: (từ “Nhà thơ đã có lần ca ngợi” đến “chung thuû ” ) Tre g¾n bã víi con ng­êi trong cuéc sèng h»ng ngµy vµ trong lao ®éng. Phần 3: ( tõ “ Nh­ tre mäc th¼ng” ®Õn “ chÝ khÝ nh­ ng­êi” Tre s¸t c¸nh víi con ng­êi trong kh¸ng chiÕn gian khæ. PhÇn 4: Cßn l¹i – Tre vÉn lµ ng­êi b¹n ®ång hµnh cña d©n téc ta trong hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai II . Tìm hiểu văn bản: 1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam : Ngay trong lời đầu tiên của văn bản, tác giả đã nhận định như thế nào về cây tre?  - Là người bạn thân của người nông dân, bạn thân của nhân dân Việt Nam. Để làm nổi bật mối quan hệ gắn bó thân thiết của tre với người dân Việt Nam, tác giả đã đưa ra những hình ảnh nào chứng tỏ điều đó? - Thân thuộc nhất vẫn là tre nứa...đâu đâu cũng có nứa tre làm bạn... -Vào đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt. - Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn. - Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. -Tre trông thanh cao, giản dị chí khí như người. Trong ®o¹n v¨n nµy t¸c gi¶ ®· ca ngîi phÈm chÊt g× cña c©y tre?  -PhÈm chÊt:cã søc sèng m·nh liÖt, d¸ng cao,méc m¹c ,nhòn nhÆn,dÎo dai , v÷ng ch¾c. -NT: Điệp ngữ,giäng điệu nhẹ nhàng, tuơi mát, lắng. Khẳng định sức sống mãnh liệt, phẩm chất cao quý, sự gắn bó thân thiết của cây tre với người dân Việt Nam. ? Ca ngîi vÒ phÈm chÊt cña c©y tre t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? ?PhÈm chÊt cña c©y tre t­îng tr­ng cho ®iÒu g×? PhÈm chÊt cña c©y tre còng chÝnh lµ phÈm chÊt cña con ng­êi ViÖt Nam x nauay trªn nh÷ng chÆng ®­êng lÞch sö Thảo luận nhóm 4 ( 3 phút) Tìm những chi tiết thể hiện sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam và nêu giá trị nghệ thuật được sử dụng trong các đoạn văn? Nhóm 1 Trong sinh hoạt, trong lao động Nhóm 2 Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc Nhóm 4 Trên con đường đi tới tương lai Nhóm 3 Trong đời sống tinh thần 2. Sù g¾n bã cña tre víi ®êi sèng hµng ngµy cña ng­êi d©n ViÖt Nam : §o¹n v¨n gióp em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g×? “Bãng tre trïm lªn ©u yÕm lµng, b¶n, xãm,th«n. D­íi bãng tre xanh cu¶ ngµn x­a,thÊp tho¸ng m¸i chïa cæ kÝnh. D­íi bãng tre xanh, ta g×n gi÷ mét nÒn v¨n hãa l©u ®êi . D­íi bãng tre xanh, ®· tõ l©u ®êi ng­êi d©n cµy ViÖt Nam dùng nhµ dùng cöa , vì ruéng khai hoang. Tre ¨n ë víi ng­êi, ®êi ®êi , kiÕp kiÕp . Tre nøa, tróc, mai, vÇu gióp ng­êi tr¨m ngh×n c«ng viÖc kh¸c nhau. Tre lµ c¸nh tay cña ng­êi n«ng d©n.” - Tre lµ c¶nh ®Ñp cña c¶nh s¾c lµng quª Lµ vÎ ®Ñp cña nÒn v¨n hãa l©u ®êi Lµ nÕp sèng lao ®éng cÇn cï vÊt v¶ NT: Nh©n hãa, ®iÖp ng÷, ho¸n dô, xen th¬ vµo lêi v¨n,c¶m xóc thiÕt tha. T¹o c¶m gi¸c th©n thuéc gÇn gòi cña tre víi ng­êi. Tre víi ng­êi sèng chÕt cã nhau. II.T×m hiÓu chi tiÕt. 3.Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. “ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng , đại bác. Tre giữ làng , giữ nước, giữ mái nhà tranh ,giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người . Tre anh hùng lao động ! Tre anh hùng chiến Đấu! ”  Cây tre- biểu tượng của dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất. - NT: Nh©n hãa, ®iÖp tõ. C©u v¨n ng¾n nhÞp dån dËp, diÔn t¶ kh«ng khÝ chiÕn ®Êu hµo hïng cña qu©n vµ d©n ta. TiÕt109 C©y tre ViÖt Nam (ThÐp Míi) 4. Tre m·i lµ ng­êi b¹n ®ång hµnh cña d©n téc ViÖt Nam - Tre lµ khóc nh¹c t©m t×nh… - Tre cßn m·i… - Tre giµ m¨ng mäc… - Mäc trªn phï hiÖu ë ngùc thiÕu nhi… -> Tre vµ nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp sÏ cßn m·i víi d©n téc… TiÕt109 C©y tre ViÖt Nam (ThÐp Míi) IV. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt: Lêi v¨n giµu c¶m xóc vµ nhÞp ®iÖu. Sö dông thµnh c«ng biÖn ph¸p nh©n ho¸. 2. Néi dung: C©y tre lµ h×nh ¶nh t­îng tr­ng cho nh÷ng ®øc tÝnh cao ®Ñp cña con ng­êi ViÖt Nam. Trong bµi v¨n, t¸c gi¶ ®· miªu t¶ nh÷ng phÈm chÊt næi bËt g× cña tre: A. VÎ ®Ñp thanh tho¸t, dÎo dai; B. VÎ ®Ñp th¼ng th¾n, bÊt khuÊt; C. VÎ ®Ñp g¾n bã, thuû chung víi con ng­êi; D. Gåm c¶ 3 ý: A, B, C. Bµi tËp tr¾c nghiÖm §  HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC : Bài học hôm nay : + Đọc lại văn bản, đọc bài Đọc thêm + Học thuộc bài ghi + Tìm một số câu tục ngữ, ca dao, thơ, truyện cổ tích Việt Nam có nói đến cây tre. -Chuẩn bị bài tiết 113 : Hướng dẫn đọc thêm: Lòng yêu nước. + Đọc kĩ văn bản, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm + Trả lời các câu hỏi SGK/108,109 vào vở BTNV