Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 112 - Câu trần thuật đơn có từ là (tiết 9)

 Trong cỏc cõu sau đõy, cõu nào khụng phải là cõu trần thuật đơn? Kiều Phương là cụ bộ cú tấm lũng nhõn hậu. Lỏ cờ đỏ tung bay phất phới. Quần đảo Cụ Tụ rất giàu đẹp. Mựa xuõn, cõy cối đõm chồi, nảy lộc, muụn hoa khoe sắc. A. B. C. D. a/ Chị ấy là c/ Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ là b/ Từ đơn là CN CN CN VN VN VN d/ Dế Mốn trờu chị Cốc là 	 CN VN sinh viờn. từ chỉ cú một tiếng. một ngày trong trẻo, sỏng sủa. dại. 1. Xỏc định chủ ngữ, vị ngữ trong cỏc cõu sau: (DT) (CDT) (CDT) (TT) 2. Vị ngữ do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành ? e/ Hạnh phỳc là CN VN đấu tranh. (ĐT) a/ Chị ấy // là sinh viờn. c/ Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ // là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. b/ Từ đơn // là từ chỉ cú một tiếng. d/ Dế Mốn trờu chị Cốc // là dại. a/ Chị ấy // khụng phải là sinh viờn. c/ Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ // chưa phải là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. b/ Từ đơn // khụng phải là từ chỉ cú một tiếng. d/ Dế Mốn trờu chị Cốc // khụng phải là dại. e/ Hạnh phỳc // là đấu tranh. e/ Hạnh phỳc // khụng phải là đấu tranh. Ghi nhớ 1: Trong cõu trần thuật đơn cú từ là : - Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ ( cụm danh từ ) tạo thành. Ngoài ra, tổ hợp giữa từ là với động từ ( cụm động từ ) hoặc tớnh từ ( cụm tớnh từ), … cũng cú thể làm vị ngữ. - Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nú kết hợp với cỏc cụm từ khụng phải, chưa phải. a/ Thạch Sanh là anh hựng. b/ Mọi người gọi Thạch Sạnh là anh hựng. Vớ dụ: CN VN CN VN -> Khụng phải là cõu trần thuật đơn cú từ “là”. -> Cõu trần thuật đơn cú từ “là”. a/ Chị ấy // là sinh viờn. c/ Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ // là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. b/ Từ đơn // là từ chỉ cú một tiếng. d/ Dế Mốn trờu chị Cốc // là dại. e/ Hạnh phỳc // là đấu tranh. Cõu định nghĩa Cõu giới thiệu Cõu miờu tả Cõu đỏnh giỏ Cõu đỏnh giỏ Ghi nhớ 2: Cú một số kiểu cõu trần thuật đơn cú từ là đỏng chỳ ý như sau : - Cõu định nghĩa ; - Cõu giới thiệu ; - Cõu miờu tả ; - Cõu đỏnh giỏ. A. Cõu định nghĩa B. Cõu giới thiệu C. Cõu miờu tả D. Cõu đỏnh giỏ 4. Trọng lực là lực hỳt của Trỏi đất. 1. Anh tụi là kĩ sư. 2. Bạn Nam là một người rất tốt. 3. Bố tụi là người cao lớn, khỏe mạnh. Nối nội dung hai cột dưới đõy sao cho phự hợp: Tỡm cõu trần thuật đơn cú từ “là” trong những cõu dưới đõy. 2. Xỏc định chủ ngữ,vị ngữ trong những cõu vừa tỡm được .Cho biết cỏc cõu ấy thuộc những kiểu cõu nào? a/ Hoỏn dụ là gọi tờn sự vật, hiện tượng, khỏi niệm này bằng tờn của một sự vật, hiện tượng, khỏi niệm khỏc cú quan hệ gần gũi với nú nhằm tăng sức gợi hỡnh, gợi cảm cho sự diễn đạt. C V V b/ Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. C c/ Tre là cỏnh tay của người nụng dõn […]. V d/ Bồ cỏc là bỏc chim ri Chim ri là dỡ sỏo sậu Sỏo sậu là cậu sỏo đen […] C C V C V C V CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN Cể TỪ “LÀ” Đặc điểm Phõn loại Cõu định nghĩa Cõu giới thiệu Cõu miờu tả Cõu đỏnh giỏ VN + “khụng phải”, “chưa phải” để biểu thị ý phủ định VN do từ “là” + DT (CDT)/ “là” + ĐT (CĐT)/ “là” + TT (CTT) tạo thành Cõu 1: (10 chữ cỏi) Cõu “Lan là một người con hiếu thảo.” thuộc kiểu cõu nào? Cõu 2: (6 chữ cỏi) Cõu “Mẹ là quờ hương.” sử dụng biện phỏp nghệ thuật gỡ? Cõu 3: (2 chữ cỏi) Từ nào thường khụng thể thiếu trong cõu trần thuật đơn cú từ “là”? Cõu 4: (6 chữ cỏi) Vị ngữ trong cõu “Mẹ em là cụng nhõn.” do từ “là” kết hợp với từ loại nào tạo thành? Cõu 5: (5 chữ cỏi) Đõy là một trong hai thành phần chớnh của cõu. Cõu 6: (7 chữ cỏi) Cỏc cụm từ “khụng phải”, “chưa phải” biểu thị ý nghĩa gỡ? Cõu 7: (9 chữ cỏi) Cõu cú vị ngữ miờu tả đặc điểm, trạng thỏi của sự vật, hiện tượng, khỏi niệm núi ở chủ ngữ là kiểu cõu gỡ? Cõu 8: (3 chữ cỏi) Cú mấy kiểu cõu trần thuật đơn cú từ “là” đỏng chỳ ý? C Â U Đ A N H G I A S O S A N H L A D A N H T Ư V I N G Ư P H U Đ I N H C Â U M I ấ U T A B ễ N