Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 113, 114 - Lao xao (tiếp)

Tiết 113 - 114 I. Tìm hiểu chung về văn bản Tác giả : Duy Khán ( 1934 – 1995 ) Là nhà văn quân đội .Quê ở huyện Quế Võ tỉnh Bắc Ninh . Tác phẩm chính : Trận mới ( Tập thơ - 1972 ) Tâm sự người đi ( Tập thơ - 1987 ) Tuổi thơ im lặng ( hồi kí – 1985 ) … 2. Tác phẩm : Xuất xứ : Trích trong cuốn hồi kí “Tuổi thơ im lặng”. Đọc , tìm hiểu chú thích Bố cục : 2 phần * Phần 1 (Từ đầu…Râm ran) : Cảnh làng quê lúc chớm hè * Phần 2 : Thế giới các loài chim Tiếp theo…chéc chéc : Tả , kể về các loài chim lành Còn lại : Tả , kể về các loài chim ác và chim trị ác .  Trình tự chặt chẽ , hợp lí , mạch kể tự nhiên. I. Tìm hiểu chung về văn bản II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nghệ thuật miêu tả các loài chim . a . Chọn tả một số loài chim với những chi tiết tiêu biểu : * Các loài chim hiền ( Bồ Các, Tu hú, chim ngói, chim nhạn ) Tả kĩ tiếng kêu, tiếng hót ; sự bay lượn của mỗi loài  Chúng đem lại niềm vui cho con người, chia sẻ niềm vui được mùa . * Các loài chim xấu , chim ác , chim trị ác ( Bìm bịp - diều hâu , quạ đen , quạ khoang , chim cắt - chèo bẻo ) Tả hình dạng, màu sắc ; tả kĩ hành động, đặc tính của mỗi loài.  Cuộc giao chiến rất tự nhiên , sinh động. b. Kết hợp tả và kể Hình ảnh miêu tả tự nhiên, chân thực ,câu chuyện lôi cuốn người đọc. c. Kết hợp tả , kể với lời nhận xét , đánh giá của tác giả. - Bộc lộ được cảm xúc trong trẻo , hồn nhiên thời thơ ấu. - Bài văn có tính biểu cảm cao và hấp dẫn hơn .  Nhận xét Tác giả có vốn hiểu biết phong phú về những loài chim quê hương. Tài năng quan sát với cái nhìn hồn nhiên , trong sáng của tuổi thơ giúp tác giả tả , kể câu chuyện về thiên nhiên làng quê thật sinh động, tràn đày cảm xúc yêu thương , gắn bó … 2. Chất văn hoá dân gian trong bài * Những yếu tố văn hoá dân gian : Đồng giao: Bồ các là bác chim ri. Chim ri là dì sáo sậu . Sáo sậu là cậu sáo đen . Sáo đen là em tu hú . Tu hú lại là chú bồ các ,… Thành ngữ : Dây mơ rễ má . Kẻ cắp gặp bà già. Lia lia láu láu như quạ dòm chuồng lợn. Truyện cổ tích: Sự tích chim bìm bịp , sự tích chim chèo bẻo . * Giá trị : Tạo ra cách cảm nhận về thiên nhiên trong quan hệ với con người , với công việc nhà nông. Bài văn thấm đậm chất dân gian , rất mộc mạc gần gũi lại giàu cảm xúc . III. Tổng kết 1. Nội dung: Thế giới các loài chim ở đồng quê : nhiều màu sắc , dáng vẻ ; sinh động hấp dẫn . Tình cảm yêu mến loài vật ; gắn bó , yêu quê hương làng xóm dân dã nhẹ nhàng mà sâu sắc . 2. Nghệ thuật: - Quan sát và cảm nhận tinh tế . Phối hợp đan xen : kể - tả - nhận xét đánh giá. Sử dụng chất liệu văn hoá dân gian . * Ghi nhớ ( sgk) IV. Luyện tập:* Bài 1 ( bài tập sgk): - Lựa chọn một loài chim em biết rõ , đã gắn bó để tả. - Viết đoạn văn miêu tả ( khoảng 5 câu) : > Tả hình dáng: bộ lông, mỏ , mắt , đôi chân,… > Hành động: bay , nhảy , ăn , kiếm mồi . > Tiếng kêu , tiếng hót … > Sử dụng kĩ năng : quan sát , tưởng tượng , nhận xét.  > Sử dụng các từ láy , từ tượng hình , từ tượng thanh , nhân hoá , so sánh để tả . Bài tập về nhà 1. Làm các bài tập - Bài 1 ( Bài tập trong sgk)- Bài 2: Sưu tầm và chép lại một số câu thơ , ca dao , đồng dao , thành ngữ nói về các loài chim.2. Học nội dung bài Lao xao theo hướng dẫn tìm hiểu trên lớp , bám sát văn bản sgk.3. Soạn bài sau : Ôn tập truyện và kí .