Bài giảng Môn Ngữ Văn lớp 6 - Tiết 113 - Lao xao Trích "Tuổi thơ im lặng" - Duy Khánh

 Kiểm tra bài cũ Nờu khỏi quỏt về nội dung và nghệ thuật của văn bản “ Lũng yờu nước” của I- li- ỏt Rờ – en bua? Kiểm tra bài cũ Trong văn bản “ Lũng yờu nước” em thớch nhất đoạn văn nào? Vỡ sao? Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán Tiết 113 Văn bản Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) I. Giới thiệu khỏi quỏt: - Duy Khán (1934 -1995) - Quê: Quế Võ – Bắc Ninh - Là nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Nêu vài nét chính về tác giả? Tác giả: Duy Khỏn 1934 -1995 2. Văn bản a. Xuất xứ: Trích từ tác phẩm “ Tuổi thơ im lặng” viết năm 1985. - Tác phẩm được giải thưởng Hội nhà văn năm 1987 b. Thể loại: Hồi kí tự truyện. c. Phương thức biểu đạt: Miờu tả và tự sự Cho biết vài nét chính về văn bản ? Văn bản thuộc thể loại gì? Viết theo phương thức biểu đạt nào? I. Giới thiệu khỏi quỏt Tác giả Duy Khán (1934 -1995) - Quê: Quế Võ – Bắc Ninh - Là nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Hướng dẫn đọc và chỳ thớch Nờu đại ý của văn bản? d. Đại ý : Cảnh chớm hố ở làng quờ và thế giới cỏc loài chim. Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) I. Giới thiệu khỏi quỏt: 1.Tác giả: 2. Văn bản Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) a. Xuất xứ: Trích từ tác phẩm “ Tuổi thơ im lặng” viết năm 1985. - Tác phẩm được giải thưởng Hội nhà văn năm 1987 b. Thể loại: Hồi kí tự truyện. c. Phương thức biểu đạt: Tự sự + miờu tả d. Đại ý : Cảnh chớm hố ở làng quờ và thế giới cỏc loài chim. d. Bố cục: Hai phần : Phần 1: Từ đầu  Râm ran - Cảnh làng quê vào buổi sáng chớm hè Phần 2: Còn lại - Thế giới các loài chim. Văn bản được chia làm mấy phần? Nội dung mỗi phần? I. Giới thiệu khỏi quỏt: Tác giả: 2. Văn bản Nờu nội dung của bức tranh? Nội dung bức tranh ứng với phần nào trong văn bản? Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) I. Giới thiệu khỏi quỏt: Tác giả: 2. Văn bản II. Đọc – Hiểu văn bản Đọc phần 1 và nhắc lại nội dung 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè Cảnh làng quờ buổi sỏng chớm hố được tỏc giả miờu tả qua những hỡnh ảnh nào? Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) cõy cối ,hoa, ong và bướm A. Nội dung I. Giới thiệu khỏi quỏt: II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè Tại sao lại miờu tả những loại hoa này mà khụng chọn cỏc loài hoa khỏc? - Cõy cối um tựm. Cả làng thơm. Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Hỡnh ảnh hoa : + Hoa lan : nở hoa trắng xúa + Hoa giẻ : từng chựm mảnh dẻ + Hoa múng rồng : bụ bẫm thơm Cõy cối, hoa và ong , bướm được tỏc giả miờu tả như thế nào? Ong : đỏnh lộn nhau để hỳt mật Bướm : bỏ chỗ lao xao II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè Nhận xột về nghệ thuật miờu tả thiờn nhiờn và loài vật của tỏc giả trong đoạn văn này? Qua đú làm cho thiờn nhiờn loài vật hiện lờn như thế nào ? - Cõy cối um tựm. Cả làng thơm. Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Hỡnh ảnh hoa : + Hoa lan : nở hoa trắng xúa + Hoa giẻ : từng chựm mảnh dẻ + Hoa múng rồng : bụ bẫm thơm Ong : đỏnh lộn nhau để hỳt mật Bướm : hiền lành, lặng lẽ bỏ chỗ lao xao  Nghệ thuật nhõn húa, sử dụng tớnh từ động từ và từ lỏy làm cho thiờn nhiờn và loài vật hiện lờn đẹp và sống động. Em hiểu gỡ về từ “ lao xao” ? Nú thuộc loại từ nào? Diễn tả điều gỡ? trắng xúa mảnh dẻ bụ bẫm thơm đỏnh lộn lao xao Lao xao là từ lỏy đú là õm thanh của bướm, ong, thiờn nhiờn đất trời. Taỏt caỷ nhửừng chi tieỏt vaứ hỡnh aỷnh treõn ủaừ taùo neõn moọt aõm hửụỷng nhử theỏ naứo? hiền lành, lặng lẽ um tựm A. Nội dung I. Giới thiệu khỏi quỏt: II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè - Cõy cối um tựm. Cả làng thơm. Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Hỡnh ảnh hoa : + Hoa lan : nở hoa trắng xúa + Hoa giẻ : từng chựm mảnh dẻ + Hoa múng rồng : bụ bẫm thơm Ong : đỏnh lộn nhau để hỳt mật Bướm : bỏ chỗ lao xao  Nghệ thuật nhõn húa, sử dụng tớnh từ động từ và từ lỏy làm cho thiờn nhiờn và loài vật hiện lờn đẹp và sống động. Con người được núi đến trong văn bản là ai? Đang làm gỡ? trắng xúa mảnh dẻ bụ bẫm thơm đỏnh lộn lao xao - Con người : chỳng tụi tụ hội, trũ chuyện rõm ran Nhận xột về bức tranh làng quê buổi sáng chớm hè hiện lên như thế nào? I. Giới thiệu khỏi quỏt: II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Hỡnh ảnh hoa : Ong : đỏnh lộn nhau để hỳt mật Bướm : bỏ chỗ lao xao  Nghệ thuật nhõn húa, sử dụng tớnh từ động từ và từ lỏy làm cho thiờn nhiờn và loài vật hiện lờn đẹp và sống động. - Con người : chỳng tụi tụ hội, trũ chuyện rõm ran Nhận xột về bức tranh làng quê buổi sáng chớm hè hiện lên như thế nào? + Hoa giẻ : từng chựm mảnh dẻ + Hoa múng rồng : bụ bẫm thơm + Hoa lan : nở hoa trắng xúa  Cảnh làng quờ đẹp, thanh bỡnh, mỏt mẻ,đấy sức sống và õm thanh lao xao, rộn ràng của cỏc loài vật I. Giới thiệu khỏi quỏt: II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Hỡnh ảnh hoa : Ong : đỏnh lộn nhau để hỳt mật Bướm : bỏ chỗ lao xao  Nghệ thuật nhõn húa, sử dụng tớnh từ động từ và từ lỏy làm cho thiờn nhiờn và loài vật hiện lờn đẹp và sống động. - Con người : chỳng tụi tụ hội, trũ chuyện rõm ran  Cảnh làng quờ đẹp, thanh bỡnh, mỏt mẻ,đấy sức sống và õm thanh lao xao, rộn ràng của cỏc loài vật . Cảm nhận tinh tế, am hiểu và yờu mến làng quờ, Qua đú cho chỳng ta thấy nhà văn là người như thế nào? Em hỡnh dung được những gỡ về một buổi sỏng chớm hố ở làng quờ Việt Nam? 2. Nờu nghệ thuật đặc sắc nhất trong phần 1 của văn bản? CỦNG CỐ Thế giới loài chim được tỏc giả miờu tả như thế nào? Em hóy thống kờ và phõn loại cỏc loài chim ( chim hiền, chim ỏc, chim trị ỏc) CỦNG CỐ Thế giới loài chim được tỏc giả miờu tả như thế nào? Em hóy thống kờ và phõn loại cỏc loài chim ( chim hiền, chim ỏc, chim trị ỏc) CỦNG CỐ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Học bài thuộc phần giới thiệu khỏi quỏt và phần phõn tớch mục 1. Soạn bài : Lao xao ( tiết 2) 	+ Đọc kĩ phần 2 và trả lời cõu hỏi phần đọc hiểu tiếp theo. 	+ Thế giới cỏc loài chim được miờu tả cụ thể như thế nào? Tỏc giả đó sử dụng biện phỏp nghệ thuật nào để thể hiện? TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC . CHÚC THẦY Cễ MẠNH KHỎE ! CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI ! II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè Khung cảnh làng quê buổi sáng chớm hè được tác giả miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh nào? (Về cây, hoa, loài vật, âm thanh?) a. Các loài cây, hoa: - Cây cối: Um tùm - Hoa lan : Trắng xoá - Hoa giẻ: Mảnh dẻ - Hoa móng rồng: Bụ bẫm, thơm b. Các loài vật: - Ong: Đánh lộn, hút mật. - Bướm: Hiền lành, lao xao, lặng lẽ c. Con người: 	- Toàn trẻ em: Tụ hội, râm ran d. Âm thanh : - Lao xao râm ran… Taỏt caỷ nhửừng chi tieỏt vaứ hỡnh aỷnh treõn ủaừ taùo neõn moọt aõm hửụỷng nhử theỏ naứo? Lao xao cuỷa ong, bửụựm, ủaỏt trụứi, thieõn nhieõn. Tửứ lao xao thuoọc kieồu caỏu taùo tửứ naứo ? Tửứ laựy tửụùng thanh “lao xao”trụỷ thaứnh aõm hửụỷng,nhũp ủieọu chuỷ ủaùo trong baứi vaờn. Trong caựi lao xao cuỷa ủaỏt trụứi coỷ caõy coự caỷ caựi lao xao cuỷa taõm hoàn taực giaỷ. Em coự nhaọn xeựt gỡ veà ngheọ thuaọt mieõu taỷ cuỷa nhaứ vaờn ? Nhaõn hoựa, caõu vaờn ngaộn, hỡnh aỷnh choùn loùc. I. Giới thiệu khỏi quỏt: Tiết 113 – Văn bản : Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Hướng dẫn tự học Viết một đoạn văn ngắn từ 3 đến 5 câu miêu tả cảnh buổi sáng chớm hè ở quê em. III. Luyện tập: 1. Vaờn baỷn LAO XAO thuoọc phửụng thửực bieồu ủaùt naứo? A. Tửù sửù, mieõu taỷ. B. Tửù sửù, bieồu caỷm. C. Mieõu taỷ, bieồu caỷm. D. Tửù sửù, nghũ luaọn. 2. Trong vaờn baỷn LAO XAO toồ hụùp tửứ “ Daõy mụ, reó maự” laứ chaỏt lieọu vaờn hoùc thuoọc: A. Tuùc ngửừ. B. Thaứnh ngửừ. C. ẹoàng giao. D. Ca dao. Lao xao ( Trích “ Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán) Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán II. Đọc – Hiểu văn bản Thế giới các loài chim được chia làm mấy nhóm? Đọc tên các loài trong nhóm? Nhóm các loài chim hiền: Sáo sậu, sáo đen, tu hú, ngói, nhạn. Nhóm các loài chim ác, chim xấu: Bìm bịp, diều hâu, quạ, cắt. Chim trị ác: Chèo bẻo a. Các loài chim hiền: I. Tìm hiểu chung 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè 2. Thế giới các loài chim Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán a. Các loài chim hiền: Nhoựm chim hieàn goàm coự nhửừng loaùi naứo? Moói loaùi ủửụùc mieõu taỷ nhử theỏ naứo? Bồ Các (ác là) Chim ri Sáo sậu Sáo đen Tu hú Chim nhạn Quan hệ họ hàng, dây mơ dễ má Sáo: Đậu cả lên lưng trâu mà hót; tọ toẹ học nói; bay đi ăn, chiều lại về với chủ Tu hú kêu là mùa quả chín I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè 2. Thế giới các loài chim Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán a. Các loài chim hiền: - Cách nói đồng dao, sử dụng thành ngữ, nghệ thuật nhân hoá - Cách kể kết hợp với nhận xét về đặc điểm hoạt động của các loài chim. Qua đó em thấy thế giới các loài chim hiền như thế nào? Vì sao tác giả gọi chúng là chim “mang vui đến cho giời đất”? => Thế giới các loài chim lành hiện lên sinh động, chúng đem lại niềm vui cho mùa màng cho con người. Nhaọn xeựt veà ngheọ thuaọt mieõu taỷ loaứi chim hieàn? I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè 2. Thế giới các loài chim Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán b. Các loài chim dữ: Nhoựm chim dửừ goàm coự nhửừng loaùi naứo? Moói loaùi ủửụùc mieõu taỷ nhử theỏ naứo? - Dieàu haõu: muừi khoaốm, ủaựnh hụi tinh, baột vaứ aờn thũc gaứ con. - Bỡm bũp: hoaự thaõn cuỷa sử hoồ mang, chui ruực buùi raọm - Quaù (ủen, khoang):baột gaứ con, troọm trửựng, doứm chuoàng lụùn - Chim caột: caựnh nhoùn, loaứi quyỷ ủen, vuùt ủeỏn, vuùt bieỏn… Bỡm bũp Dieàu haõu Quạ đen Quạ khoang Chim Cắt a. Các loài chim hiền: Nhaọn xeựt veà ngheọ thuaọt mieõu taỷ caực loaứi chim dửừ? Qua vieọc mieõu taỷ em lieõn tửụỷng ủeỏn nhửừng keỷ nhử theỏ naứo? -> Choùn taỷ veà hỡnh daựng, tieỏng keõu, hoaùt ủoọng keỏt hụùp keồ vaứ nhaọn xeựt…. => Gụùi lieõn tửụỷng ủeỏn nhửừng keỷ xaỏu, keỷ aực . I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè 2. Thế giới các loài chim Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán b. Các loài chim dữ: a. Các loài chim hiền: c. Các loài chim trị ác: Nhoựm chim trũ aực goàm coự nhửừng loaùi naứo? Moói loaùi ủửụùc mieõu taỷ nhử theỏ naứo? Cheứo beỷo Cheứo beỷo + Vụựi dieàu haõu:lao vaứo ủaựnh tụựi taỏp tuựi buùi. + Vụựi quaù : vaõy tửự phớa, ủaựnh. + Vụựi caột: xoõng leõn, moồ -> Caựi aực bũ trửứng trũ => Theỏ giụựi caực loaứi chim phong phuự, ủeùp ủeừ. Nhaọn xeựt veà ngheọ thuaọt mieõu taỷ loaứi chim trũ aực? Qua vieọc mieõu taỷ em lieõn tửụỷng ủeỏn ủieàu gỡ? Em coự nhaọn xeựt gỡ veà theỏ giụựi caực loaứi chim ụỷ laứng queõ? I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản 1. Cảnh làng quê buổi sáng chớm hè 2. Thế giới các loài chim Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản III. Tổng kết Em coự nhaọn xeựt gỡ veà ngheọ thuaọt vaứ noọi dung cuỷa vaờn baỷn? nội dung nghệ thuật Miêu tả tự nhiên, sinh động, hấp dẫn, nhiều yếu tố dân gian. - Đặc điểm một số loài chim ở làng quê và mối quan tâm của con người với loài vật. Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán Lời văn giàu hình ảnh. Sử dụng nhiều phép tu từ. - Tình cảm yêu quí các loài vật và tình yêu làng quê đất nước. Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập ? Chaỏt lieọu vaờn hoựa daõn gian ủửụùc sửỷ duùng trong vaờn baỷn LAO XAO laứ: A. Sửỷ duùng thaứnh ngửừ. B. Sửỷ duùng ủoàng dao. C. Truyeọn coồ tớch. Daõy mụ, reó maự; Keỷ caộp gaởp baứ giaứ; Lia lia laựu laựu nhử quaù vaứo chuoàng lụùn. D. Caỷ A, B vaứ C ủeàu ủuựng. Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập ? Chaỏt lieọu vaờn hoựa daõn gian ủửụùc sửỷ duùng trong vaờn baỷn LAO XAO laứ: Caỷ A, B vaứ C ủeàu ủuựng. A. Sửỷ duùng thaứnh ngửừ. B. Sửỷ duùng ủoàng dao. C. Truyeọn coồ tớch. D Boà caực laứ baực chim ri. Chim ri laứ dỡ saựo saọu. Saựo saọu laứ caọu saựo ủen. Saựo ủen laứ em tu huự. Tu huự laùi laứ chuự boà caực, … Lao xao Trích “Tuổi thơ im lặng”- Duy Khán I. Tìm hiểu chung II. Đọc – Hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập ? Chaỏt lieọu vaờn hoựa daõn gian ủửụùc sửỷ duùng trong vaờn baỷn LAO XAO laứ: Caỷ A, B vaứ C ủeàu ủuựng. A. Sửỷ duùng thaứnh ngửừ. B. Sửỷ duùng ủoàng dao. C. Truyeọn coồ tớch. D Truyeọn coồ tớch: Sửù tớch chim bỡm bũp, Sửù tớch chim cheứo beỷo. HệễÙNG DAÃN VEÀ NHAỉ: 1 -Nắm vững nội dung bài học. - Học thuộc ghi nhớ . - Sưu tầm một số cõu thơ, ca dao, thành ngữ, tục ngữ núi về loài chim. -Viết một đoạn văn ngắn miờu tả về một loài chim quen thuộc ở quờ em 2 -ễn tập phần Tiếng Việt để chuẩn bị làm bài kiểm tra.