Bài giảng Môn Ngữ Văn lớp 6 - Tiết 118 - Câu trần thuật đơn không có từ “là” (tiết 3)

Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Em hãy vẽ lại sơ đồ khái quát bài “Câu trần thuật đơn có từ “là””. Đặt một câu trần thuật đơn có từ “là” dùng để giới thiệu về bản thân. CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Tiết 118: Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ “là”: Ví dụ: SGK/118 a. Phú ông mừng lắm. b. Chúng tôi hội tụ ở góc sân. C V C V  Cụm tính từ  Cụm động từ Phú ông chưa mừng lắm. Chúng tôi không hội tụ ở góc sân. Gió thổi Nắng đẹp C V Tính từ C V Động từ II. Câu miêu tả và câu tồn tại: Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại. Ví dụ: SGK/119 b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. Ấy lá vào đấu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng ................................................................... tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang. b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. Câu miêu tả Câu tồn tại C C V V Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Em bé ngủ say. Hoa hồng màu dỏ thắm. Sau những ngôi nhà cổ kính, mất hút những cách diều. C V C V C V Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” THẢO LUẬN: Em hãy so sánh điểm giống và khác giữa câu trần thuật đơn có từ “là” với câu trần thuật đơn không có từ “là” Câu trần thuật đơn có từ “là” Câu trần thuật đơn không có từ “là” Giống: Đều là câu trần thuật đơn (có một cụm C-V) Khác: Khi biểu thị ý phủ định: kết hợp với không phải, chưa phải. Khi biểu thị ý phủ định: kết hợp với không, chưa. VN:”là” + DT(cụm DT), ĐT (cụm ĐT), TT (cụm TT) VN: ĐT (cụm ĐT), TT (cụm TT) III. Luyện tập: Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Bài tập 1:Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả và những câu nào là câu tồn tại. a. Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre xanh của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời. b. Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. c. Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy. Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Dưới bóng tre xanh của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời. Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Câu miêu tả Câu miêu tả Câu tồn tại Câu tồn tại C V C C C V V V Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy. Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. Câu miêu tả Câu miêu tả Câu tồn tại V V V C C C Bài tập 2: Viết một đoạn văn (5 đến 7 câu) tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng ít nhất là một câu tồn tại. Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Trường em nằm ở khu trung tâm xã. Ngôi trường rất khang trang. Các phòng học được quét vôi màu vàng trông rất nổi bật. Sân trường đã được đổ bê tông sạch sẽ để chúng em vui chơi. Cây cối trồng rất nhiều, bên cạnh đó là những chậu hoa kiểng nhiều màu sắc. .Trường em đẹp thế đấy! Em rất yêu ngôi trường này. C V Trong các lớp học, vang lên tiếng giảng bài của các thầy cô giáo Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ “LÀ” Củng cố: Em hãy tìm câu miêu tả và câu tồn tại trong những câu thơ sau đây: Ngoài thềm rơi chiếc lá đa. Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. Em thấy cả trời sao. Xuyên qua từng kẽ lá. Em thấy cơn mưa rào. Ướt tiếng cười của bố. Câu tồn tại Câu tồn tại Câu tồn tại Câu miêu tả Câu miêu tả Câu miêu tả C C C C C C V V V V V V - Học thuộc ghi nhớ. - Hoàn thành bài tập vào vở. - Chuẩn bị trước bài “Ôn tập văn miêu tả” DẶN DÒ: