Bài giảng Môn Ngữ Văn lớp 6 - Tiết 125 - Câu trần thuật đơn không có từ là

Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Trúc KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là? Câu 2: Hãy kể tên một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là mà em biết? Câu 3: Đặt một câu trần thuật đơn có từ là và cho biết nó thuộc kiểu câu nào? Tiết 125: Tiếng Việt CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHƠNG CĨ TỪ LÀ I - Đặc điểm câu trần thuật đơn khơng cĩ từ là Ví dụ SGK/118 a) Phú ơng mừng lắm. b) Chúng tơi tụ hội ở gĩc sân. ? Em hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu trên? Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành? CN VN CN VN (CTT) (CĐT) Hãy chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên: khơng, khơng phải, chưa, chưa phải? Phú ơng khơng mừng lắm. Chúng tơi khơng tụ hội ở gĩc sân. GHI NHỚ Trong câu trần thuật đơn khơng cĩ từ là: - Vị ngữ thường do động từ hoăc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành. - Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định,nĩ kết hợp với các từ khơng,chưa. GHI NHỚ SGK/ 119 Chúng tôi chưa tụ hội ở góc sân. Chúng tơi khơng tụ hội ở gĩc sân. Bài tập nhanh Em hãy đặt một câu trần thuật đơn không có từ là? ? Ví dụ SGK / 119 a) Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại. b) Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. TN CN VN TN CN VN Hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu trên? ? Em hãy cho biết giưã hai câu trên có gì giống nhau và khác nhau? Trong hai câu trên, câu nào dùng để miêu tả hành động của hai cậu bé con? Câu nào dùng để thông báo sự xuất hiện của hai cậu bé con? ? Câu miêu tả. Câu tồn tại. Điền câu thích hợp vào chỗ trống Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng (…) tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẫn xuống cỏ, chui nhanh về hang. ( Theo Tô Hoài ) II. Câu miêu tả và câu tồn tại Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. Tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẫn xuống cỏ, chui nhanh về hang. ( Theo Tô Hoài ) Vì sao điền câu b? - Những câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm, …của sự vật nêu ở chủ ngữ được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả, chủ ngữ đứng trước vị ngữ. - Những câu dùng để thông báo về sự xuất hiện, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật được gọi là câu tồn tại. Một trong những cách tạo câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ. GHI NHỚ SGK / 119 GHI NHỚ Bài tập nhanh ? Trong các câu cho sau đây, câu nào là câu miêu tả? câu nào là câu tồn tại? Lá cờ bay phấp phới. Trên sân trường, nở rực rỡ hai hàng hoa mười giờ. Quả cầu bay lượn trên không. a) b) c) c) b) a) III. Luyện tập Bài tập 1 sgk / 120 Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả và những câu nào là câu tồn tại? ? a) Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời. b) Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. c) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy. Thảo luận ( 3 phút ) - Nhóm 1: câu (a) - Nhóm 4: câu (c) - Nhóm 2: câu (a) - Nhóm 3: câu (b) III. Luyện tập Bài tập 1 sgk / 120 a) (1)Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. CN CN CN CN VN Câu miêu tả. (2) Dưới…xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Câu tồn tại. VN VN VN VN VN CN CN (3) Dưới… xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời Câu miêu tả. b) (1) Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Câu tồn tại (2) Dế Choắt là tên tôi đã đặt... trịch thượng như thế. Câu miêu tả c) (1) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Câu tồn tại CN VN (2) Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai…trỗi dậy. Câu tồn tại. III. Luyện tập - Bài tập 1 sgk / 120 - Bài tập 2 sgk / 120 ( về nhà) - Bài tập 3 sgk / 120 ( về nhà) Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng ít nhất một câu tồn tại? ? Chính tả (nghe - viết): Cây tre Việt Nam (từ Nước Việt Nam xanh đến chí khí như người). ? Hướng dẫn về nhà - Học thuộc lí thuyết. Tập đặt câu trần thuật đơn không có từ là. - Làm bài tập 2, 3 sgk / 120. - Chuẩn bị: “Ôn tập văn miêu tả.”