Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 128 - Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ ( tiết 4)

 Tiết 128 Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ ( Tiếp theo) ? Trong cỏc cõu sau,cõu nào sai? Hóy sửa lại cho đỳng? Kiểm tra bài cũ a. Bạn Mai,người bạn thõn nhất của tụi. b. Qua tỏc phẩm “Lao xao” đó cho chỳng ta thấy hỡnh ảnh cỏc loài chim ở vựng quờ. c. Chợ Năm Căn nằm sỏt bờn bờ sụng ồn ào, đụng vui,tấp nập. Bạn Mai là người bạn thõn nhất của tụi Qua tỏc phẩm “Lao xao”, tỏc giả (Duy Khỏn) đó cho chỳng ta thấy hỡnh ảnh cỏc loài chim ở vựng quờ. Tìm chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu sau: 	a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên. 	a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên. TN Câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ. 	b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng	 	b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng TN sáu tháng.  Câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ Nguyên nhân: Nhầm trạng ngữ là chủ ngữ, vị ngữ a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên, tôi lại say mê ngắm nhìn màu xanh của bãi mía, nương dâu, bãi ngô, vườn chuối. TN CN VN b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng, những người công nhân đã xây dựng xong ngôi nhà cao tầng đó. TN CN VN Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ. CN VN TN + Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa  Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa thành phần trạng ngữ chỉ cách thức với thành phần chủ ngữ. Nguyên nhân: + Người viết chưa có kĩ năng viết câu có trạng ngữ chỉ cách thức. + Người viết không rành mạch trong tư duy. → Trạng ngữ miờu tả hành động của chủ ngữ + Ta → Chủ ngữ - người cảm nhận hỡnh ảnh dượng Hương Thư * Cách sửa: Viết lại câu cho đúng trật tự ngữ pháp - Ta thấy dượng Hương Thư, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ. - Ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ. Bài tập nhanh a. Cái bàn tròn này vuông b. Công tác huấn luyện thể dục thể thao trong thanh niên nói chung, trong bóng đá nói riêng đã được tiến hành ở nhiều địa phương VN CN CN VN Lưu ý khi dùng từ đặt câu: Các câu trên: + đúng về mặt ngữ pháp + sai về mặt ngữ nghĩa BT 1: Xỏc định chủ ngữ -vị ngữ trong cỏc cõu sau.? a.Năm 1945, cầu được đổi tờn thành cầu Long Biờn. b…Cứ mỗi lần ngẩng lờn nhỡn bầu trời Hà Nội trong xanh, lũng tụi lại nhớ những năm thỏng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hựng. c. Đứng trên cầu, nhìn dòng sông Hồng đỏ rực nước cuồn cuộn chảy với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh thân thương, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tụi cảm thấy chiếc cầu như chiếc vừng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai , vững chắc. VN CN VN CN VN CN Bài tập nhanh a. Cái bàn tròn này vuông b. Công tác huấn luyện thể dục thể thao trong thanh niên nói chung, trong bóng đá nói riêng đã được tiến hành ở nhiều địa phương VN CN CN VN Bài 2: Hãy viết thêm chủ ngữ và vị ngữ phù hợp vào những chỗ trống dưới đây để tạo thành những câu hoàn chỉnh: a. Mỗi khi tan trường,……………………… b. Ngoài cánh đồng,………………… c. Giữa cánh đồng lúa chín,………………………….. d. Khi chiếc ô tô về đến đầu làng,……………… tôi lại đi xe đạp về nhà. các bác nông dân đang gặt lúa. lúa đang trổ bông. lũ trẻ ùa ra đón. 3/ Chỉ ra chỗ sai và nờu cỏch chữa những cõu sau đõy: a/ Giữa hồ nơi cú tũa thỏp cổ kớnh . b/Trải qua mấy nghỡn năm đấu tranh chống ngoại xõm của dõn tộc ta, một dõn tộc anh hựng. c/ Nhằm ghi lại những chiến cụng lịch sử của quõn và dõn Hà Nội bảo vệ cõy cầu trong những năm chiến tranh ỏc liệt. →Cỏc cõu thiếu chủ ngữ lẫn vị ngữ. =>Chữa lại : a/Giữa hồ nơi cú tũa thỏp cổ kớnh, hai chiếc thuyền đang bơi. b/Trải qua mấy nghỡn năm đấu tranh chống ngoại xõm của dõn tộc ta, một dõn tộc anh hựng, chỳng ta đó bảo vệ vững chắc non sụng gấm vúc. c/ Nhằm ghi lại những chiến cụng lịch sử của quõn và dõn Hà Nội bảo vệ cõy cầu trong những năm chiến tranh ỏc liệt, ta nờn xõy dựng bảo tàng “ Cầu Long Biờn”. 	Bài 3: Hãy chỉ ra chỗ sai và nêu cách chữa các câu sau đây: 	a. Giữa hồ, nơi có một toà tháp cổ kính. 	 	b. Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta, một dân tộc anh hùng. 	c. Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm tháng chiến tranh ác liệt. 	  Các câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ( chỉ có trạng ngữ) 	Cách chữa: thêm chủ ngữ và vị ngữ. ,cỏ mọc xanh rì. chúng ta đã bảo vệ được nền độc lập. người ta đã đưa hình ảnh cây cầu Long Biên vào bảo tàng lịch sử. Các câu sau sai ở chỗ nào? Nên chữa như thế nào? 	a. Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. 	b. Vừa đi học về, mẹ đã bảo Thuý sang đón em. Thuý cất vội cặp sách rồi đi ngay. 	c. Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và được bạn ấy cho một cây bút mới. Hướng dẫn: - Xác đinh chủ ngữ và vị ngữ của câu. Tìm hiểu mối quan hệ giữa chủ ngữ với từng vị ngữ của câu. Cây cầu//đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông C V1 và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. V2 Chủ ngữ chỉ phù hợp với vị ngữ thứ nhất, không phù hợp với vị ngữ thứ hai( nếu viết như vậy, người đọc sẽ hiểu cây cầu bóp còi rộn vang cả dòng sông) Tiết 125: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo) I.Cõu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ: IICõu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa cỏc thành phần cõu: III. Luyện tập: 4/ Cỏc cõu sau sai chỗ nào và chữa bằng cỏch nào? a/ Cõy cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sụng và búp cũi rộn vang cả dũng sụng yờn tĩnh. b/ Vừa đi học về, mẹ đó bảo Thỳy sang đún em, Thỳy cất vội cặp sỏch rồi đi ngay. c/ Khi em đến cổng trường thỡ Tuấn gọi em và được bạn ấy cho một cõy bỳt mới. b/ Thỳy vừa mới đi học về, mẹ đó bảo Thỳy sang đún em. Thỳy cất vội cặp sỏch rồi đi ngay. c/ Khi đến cổng trường thỡ Tuấn gọi em và cho em một cõy bỳt mới. Thành một cõu ghộp: -Cõy cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sụng cũi xe rộn vang cả dũng sụng yờn tĩnh. Thành hai cõu đơn: -Cõy cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sụng.Cũi xe rộn vang cả dũng sụng yờn tĩnh. 	Cây cầu//đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. 	Cách sửa 	- Biến câu đã cho thành một câu ghép 	 Cây cầu//đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông, còi xe// rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. 	- Biến câu đã cho thành hai câu đơn với hai chủ ngữ khác nhau 	 Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông. Còi xe rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. Hướng dẫn tự học Nhớ được cách chữa lỗi do đặt câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ, câu sai quan hệ ngữ nghĩa. - Ôn tập lại về dấu câu( đã học ở tiểu học)