Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 25 - Em bé thông minh

GIÁO ÁN: Ngữ văn Lớp 6 GV: Lâm Thị Kim Tuyến KIỂM TRA MIỆNG 1/ Truyện “Thạch Sanh” thuộc phương thức biểu đạt nào? a/ Biểu cảm b/ Tự sự c/ Miêu tả d/ Nghị luận KIỂM TRA MIỆNG 2/ Nêu ý nghĩa của các chi tiết: Tiếng đàn thần và niêu cơm thần (6đ) * Tiếng đàn thần: Mơ ước về công lý, đại diện cho cái thiện cảm, cái ác và tinh thần yêu chuộng và hòa bình của nhân dân. (3đ) * Niêu cơm thần: Tượng trưng cho tấm lòng nhân đạo, tư tưởng hòa bình của nhân dân ta (3đ) TIẾT:25+26 EM BÉ THÔNG MINH I. Đọc – Tìm hiểu chú thích:  1/ Đọc. EM BÉ THÔNG MINH I. Đọc – Tìm hiểu chú thích:  1/ Đọc. 2/ Em bé thông minh là truyện cổ tích về nhân vật thông minh, đề cao trí khôn dân gian, trí khôn kinh nghiệm, tạo được tiếng cười vui vẻ, hồn nhiên, chất phác mà không kém phần thâm thúy của nhân dân trong đời sống hằng ngày. 3/ Giải từ khó. EM BÉ THÔNG MINH BỐ CỤC: a) Mở truyện: Vua sai quan đi khắp nơi tìm người tài giỏi giúp nước. (Từ đầu …. lỗi lạc.) b) Thân truyện: “Một hơm …. láng giềng.” - Em bé giải câu đố của quan; - Em bé giải câu đố vua lần thứ nhất, thứ hai; - Em bé giải câu đố của Sứ giả nước ngồi. c) Kết truyện: Phần cịn lại – Em bé trở thành trạng nguyên. Em xác định bố cục truyện? EM BÉ THÔNG MINH II. Đọc – Hiểu văn bản: 1. Nội dung:  * Những thử thách đối với em bé. -Lần 1: Chi tiết nào trong truyện cho biết em bé rất thông minh? Trải qua 4 lần thử thách. EM BÉ THÔNG MINH Lần 1: - Này, lão kia! Trâu của lão cày một ngày được mấy đường? - Thế xin hỏi ơng câu này đã. Nếu ơng trả lời đúng ngựa của ơng đi một ngày được mấy bước, tơi sẽ cho ơng biết trâu của cha tơi cày một ngày được mấy đường? Lần 1 viên quan hỏi điều gì và em bé đã đối đáp ra sao? EM BÉ THÔNG MINH Lần 2: Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuơi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu khơng cả làng phải tội. Lời thử thách của vua đối với dân làng ra sao ở lần 2? EM BÉ THÔNG MINH Dân làng lo lắng, bàn bạc nhưng không có cách giải quyết. -Em bé cho đây là lợi lộc của vua ban, dân làng tận hưởng, còn lại 1 con trâu và 1 thúng nếp làm lộ phí lên đường đến kinh đô. Trước lời thử thách đó dân làng làm gì? Sự việc như thế em bé – con nhà thợ cày suy nghĩ gì? -Thế sao làng chúng con lại cĩ lệnh trên bắt nuơi ba con trâu đực cho đẻ thành chín con để nộp đức vua? Giống đực thì làm sao mà đẻ được ạ! EM BÉ THÔNG MINH Lần 3: Qua hơm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở quán, bỗng cĩ sứ giả nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo: - Ơng cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tơi thành một con dao để xẻ thịt chim. Nhà vua đã đưa ra thử thách gì với em ở lần 3 này? 60GIÂY HỌC SINH THẢO LUẬN HẾT THỜI GIAN ? Nêu nhận xét về sự chiến thắng của em bé ở lần 3 này? Thái độ của vua ra sao?  Phục hắn, ban thưởng cho hai cha con rất hậu.Lần sau luôn khó hơn lần trước, tài trí thông minh tuyệt vời của em bé. HẾT TIẾT 1 HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC Ở NHÀ  -Theo em, những cách giải ấy lý thú ở chỗ nào? - Ý nghĩa truyện ? - Sưu tầm truyện có nội dung giống truyện em bé thông minh (Tiết 2) EM BÉ THÔNG MINH Lần 4: Nước láng giềng sai sứ đưa sang một cái vỏ ốc vặn rất dài, rỗng hai đầu, đố làm sao xâu một sợi chỉ mảnh xuyên qua đường ruột ốc. Lần 4 Sứ thần thách đố điều gì? EM BÉ THÔNG MINH Em bé hát lên một câu: Tang tình tang! Tính tình tang Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng Bên thời lấy giấy mà bưng Bên thời bơi mỡ, kiến mừng kiến sang Tang tình tang …. Rồi bảo: -Cứ theo cách đĩ là xâu được ngay! Khi kh«ng gi¶i ®­ỵc c©u ®è cđa sø thÇn, triỊu ®×nh nhí tíi em bÐ. Em bÐ cã kÕ s¸ch g×? EM BÉ THÔNG MINH Quả nhiên con kiến càng đã xâu được sợi chỉ xuyên qua đường ruột ốc hộ cho nhà vua trước con mắt thán phục của sứ giả láng giềng. EM BÉ THÔNG MINH - Trí thông minh của em bé bộc lộ qua cách giải đố: -Lần 1:Giải câu đố bằng cách đố lại tên quan  đẩy tên quan vào thế bí. -Lần 2:Giải câu đố bằng tài biện bác  nhà vua tự nĩi ra điều phi lý của điều kiện ơng đưa ra. -Lần 3:Giải câu đố bằng cách đố lại  nhà vua phục tài. -Lần 4:Giải đố bằng kinh nghiệm dân gian (thực tế đời sống) EM BÉ THÔNG MINH 2. Nghệ thuật: - Dùng câu đố thử tài- tạo ra tình huống thử thách để nhân vật bộc lộ ra tài năng, phẩm chất. - Cách dẫn dắt sự việc cùng với mức độ tăng dần của những câu đố và cách giải đố tạo nên tiếng cười hài hước. Truyện sử dụng nghệ thuật nào? 3. Ý nghĩa văn bản: - Truyện đề cao trí khôn dân gian, kinh nghiệm đời sống dân gian. - Tạo ra tiếng cười. Ngoài ý nghĩa đề cao trí thông minh, truyện còn mang ý nghĩa nào khác? III. Luyện tập. BT1: Kể chuyện Câu đố của viên quan (1) Câu đố của nhà vua(2,3) Câu đố của sứ thần nước láng giềng(4) BT2: Đọc thêm Chuyện “Lương Thế Vinh” Câu hỏi, bài tập củng cố Đẩy thế bí về người ra đố, buộc họ nhận ra sự vơ lý, phi lý. Kể lại bốn thử thách mà em bé đã vượt qua. Hướng dẫn HS tự học + Liên hệ với một vài câu chuyện về các nhân vật thông minh( câu chuyện về Trạng Quỳnh, Trạng Hiền, Lương Thế Vinh,……). + Xem lại các bài thuộc thể loại truyền thuyết, cổ tích đã học từ đầu năm đến nay để kiểm tra 1 tiết. - Chuẩn bị bài mới :Chữa lỗi dùng từ (tt) SGK/ t75-76 Đọc các VD mục I- Trả lời các câu hỏi theo SGK.