Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 37, 38 - Cây bút thần

 chµo mõng quý thÇy c« gi¸o Tíi dù giê m«n Ng÷ v¨n LỚP 6D KiÓm tra bµi cò Em h·y lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm sau: Bµi tËp 1:Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn “Em bÐ th«ng minh” thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? 	a. Nh©n vËt dòng sÜ. 	b. Nh©n vËt th«ng minh. 	c. Nh©n vËt bÊt h¹nh ®­îc phï trî. 	d. Nh©n vËt ngèc nghÕch gÆp may. Bµi tËp 2: Sù th«ng minh cña em bÐ ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh thøc thö th¸ch nµo? 	a. ChiÕn ®Êu víi qu¸i vËt. 	b. Tr¶ lêi c©u ®è. 	c. LËp c¸c k× tÝch. Bµi tËp 3: Môc ®Ých chÝnh c©u truyÖn “em bÐ th«ng minh” lµ g×? 	a. Ca ngîi tµi trÝ cña nh©n vËt lao ®éng. 	b. Ca ngîi sù th«ng minh. 	c. §¶ kÝch bän quan l¹i ngèc nghÕch. 	d. Ca ngîi tµi dïng ng­êi cña nhµ vua. §¸p ¸n Em h·y lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm sau: Bµi tËp 1:Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn “Em bÐ th«ng minh” thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? 	a. Nh©n vËt dòng sÜ. 	b. Nh©n vËt th«ng minh. 	c. Nh©n vËt bÊt h¹nh ®­îc phï trî. 	d. Nh©n vËt ngèc nghÕch gÆp may. Bµi tËp 2: Sù th«ng minh cña em bÐ ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh thøc thö th¸ch nµo? 	a. ChiÕn ®Êu víi qu¸i vËt. 	b. Tr¶ lêi c©u ®è. 	c. LËp c¸c k× tÝch. Bµi tËp 3: Môc ®Ých chÝnh c©u truyÖn “em bÐ th«ng minh” lµ g×? 	a. Ca ngîi tµi trÝ cña nh©n vËt lao ®éng. 	b. §¶ kÝch bän quan l¹i ngèc nghÕch. 	c. Ca ngîi tµi dïng ng­êi cña nhµ vua. Đây là cái gì? KHỞI ĐỘNG Tiết 37, 38 Hướng dẫn học thêm V¨n b¶n:	 C©y bót thÇn 	 (TruyÖn cæ tÝch Trung Quèc) I. Tìm hiểu chung: Thảo luận nhóm : 3 phút N1: -Truyện được chia làm mấy đoạn? Ý chính của mỗi đoạn? N2. Nêu các sự việc chính? N3. Nhân vật chính của truyện thuộc kiểu nhân vật nào trong truyện cổ tích? Nhân vật gắn liền với hình tượng nghệ thuật nào xuyên suốt truyện? Tiết 37- Văn bản: CÂY BÚT THẦN (Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Đọc tìm hiểu chung. Bố cục: 5 đoạn - Đoạn 1, từ đầu đến “lấy làm lạ” : Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. - Đoạn 2, tiếp đến “em vẽ cho thùng” : Mã Lương vẽ cho những người nghèo khổ. - Đoạn 3, tiếp đến “phóng như bay” : Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ. - Đoạn 4, tiếp đến “lớp sóng hung dữ” : Mã Lương dùng bút thần chống lại tên vua hung ác, tham lam. - Đoạn 5, phần còn lại : Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần. Những sự việc chính: - Giới thiệu về Mã Lương và ước mơ của em. -Mã Lương được thần thưởng cho cây bút thần. -Mã Lương vẽ các sự vật trở thành vật thật,em vẽ cho người nghèo công cụ lao động. -Mã Lương bị tên địa chủ bắt vẽ theo ý muốn của hắn,em kiên quyết không vẽ,em trừng trị hắn và bỏ đi vùng khác. -Mã Lương sơ ý để lộ cây bút thần. -Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác. - Truyền tụng về Mã Lương. Tiết 37- Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc)I.Tìm hiểu chung: - Kiểu nhân vật chính: Hình tượng nghệ thuật : cây bút thần. Tiết 37 Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc)I,Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu chi tiết: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. Tiết 37- Văn bản: CÂY BÚT THẦN (Truyện cổ tích Trung Quốc) II. Tìm hiểu chi tiết. 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút - Mồ côi, nghèo khổ. - Thông minh, chăm chỉ học vẽ. - Tự lao động, chặt củi, kiếm ăn. - Không có tiền mua bút. - Ước mơ có được cây bút. - Vẽ chim, cá giống như thật. N1: Từ khi có bút thần, Mã Lương vẽ được tác phẩm như thế nào? N2: Theo em điều gì đã giúp Mã Lương vẽ giỏi như vậy? (Đâu là nguồn gốc thực tế, đâu là nguồn gốc thần kì ?) nguyên nhân nào mang tính quyết định? N3: Tại sao cụ già không ban cho Mã Lương cây bút ngay từ đầu? - Vì sao ông cụ lại ban thưởng cây  bút thần cho Mã Lương chứ không  phải ai khác?   Tài năng của Mã Lương : - Tài vẽ kì lạ: mọi vật biến thành thật (chim tung cánh bay lên trời, cá vẫy đuôi trườn xuống sông,vv...) - Nguyên nhân : +Say mê ,cần cù, chăm chỉ, thông minh, có năng khiếu bẩm sinh + Được thần cho cây bút : Yếu tố thần kì - Thần thấy sự nỗ lực của Mã Lương phải được đền bù xứng đáng ,phương tiện để giúp chú bé phát triển tài năng .   Thần tin tưởng cậu bé sẽ dùng cây bút vào việc có ích. => nguyên nhân thực tế. => nguyên nhân thần kì. - có tính quyết định. tô đậm, thần kì hoá tài vẽ của Mã Lương. Tiết 37 bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu chi tiết: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. ý nghĩa: 	- Là kết quả quá trình khổ học thành tài của Mã Lương. 	- Là phần thưởng xứng đáng cho chú bé thông minh cần cù nghị lực. - Là sự kết hợp tài năng,điều kiện và phương tiện. 	- Chứng minh chân lí dân gian “Có công mài sắt có ngày nên kim”. -> Vẽ chim – chim tung cánh; Vẽ cá – cá trườn xuống nước bơi lội... Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu chi tiết: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. Vẽ mọi vật đều trở thành hiện thực. -> T¸c phÈm ®¹t ®Õn tr×nh ®é tuyÖt vêi vÒ nghÖ thuËt. III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 1: TruyÖn “C©y bót thÇn” cã bao nhiªu sù viÖc chÝnh? 	a. Ba. 	b. Bèn. 	c. N¨m. 	d. S¸u. Câu 2: Những nguyên nhân nào giúp Mã Lương vẽ giỏi? A. Sự thông minh cần cù. B. Khiếu vẽ sẵn có. C. Cha mẹ mất sớm. D. Cây bút thần kì. E. Có thần dạy vẽ. ?Sau khi thành tài, Mã Lương dùng tài 	năng nghệ thuật của mình để làm gì? 	 	A. Thỏa mãn khát vọng cá nhân; 	 	B. Trả thù cá nhân đối với bọn địa chủ, vua quan; 	 	C. Phục vụ lũ người tham tham lam độc ác; 	 	D. Làm điều thiện thực hiện ước mơ công lý: giúp người 	nghèo, diệt kẻ ác. chµo t¹m biÖt Chóc quý thÇy c« vµ c¸c em lu«n m¹nh kháe Tiết 37 - Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu chi tiết: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: - Công cụ lao động hữu ích. - Đồ dùng sinh hoạt. Thảo luận nhóm:?Mã Lương vẽ cho người nghèo không phải là vàng bạc, châu báu, không phải thóc lúa. Vì sao vậy? ?Việc làm của Mã Lương thể hiện điều gì??Mục đích của tài năng mà Mã Lương hướng tới là gì? - Phải tự lực lao động; không ăn bám; - Hãy lao động chân chính, tạo ra của cải chứ không hưởng thụ công sức của người khác; - Có công cụ lao động sẽ làm ra vật chất. =>Quan điểm lao động chân chính. Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: Công cụ lao động hữu ích. Đồ dùng sinh hoạt. Quan điểm lao động chân chính. Thể hiện tấm lòng nhân hậu của Mã Lương. Mục đích của tài năng nghệ thuật là phục vụ nhân dân. - Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. Tay làm hàm nhai, tay quai, miệng trễ. Có làm thì mới có ăn 	Không dưng ai dễ đem phần đến cho. - Giàu đâu đến kẻ ngủ trưa 	Sang đâu đến kẻ say sưa tối ngày. 	.......... Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a. Giúp người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: - Chiến đấu với tên địachủ: + Kiên quyết không theo yêu cầu của hắn. + Dùng bút thần để tự vệ. -> Kể chuyện hấp dẫn, trí tưởng tượng phong phú, cách giải quyết tình huống bất ngờ... Tạo sự hấp dẫn, thích thú cho người đọc. Sau khi giết chết tên địa chủ, Mã Lương đi đến mọt nơi rất xa vẽ tranh để kiếm sống. ? Nhưng vì sao Mã Lương bị vua bắt về cung? Mã Lương vẽ con cò, nhưng sơ ý đánh rơi giọt mực vào mắt cò, cò vỗ cánh bay đi, việc đến tai nhà vua. ?Em có nhận xét gì về chi tiết nghệ thuật này?  Đây là một chi tiết hoang đường ly kỳ hấp dẫn, làm cho câu chuyện phát triển hợp lý, hợp tính cách nhân vật. Chi tiết này còn mang đậm tính chất cổ tích, bởi nó mở đầu cho cuộc đấu tranh mới, thử thách mới..., đấu tranh chống lại tên vua độc ác. Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a. Giúp người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: Chiến đấu với tên địa chủ: - Chiến đấu với tên vua: + Vẽ ngược lại yêu cầu của tên vua. +Dùng mưu để giết chết tên vua tham lam, độc ác. Sự kiện dồn dập, bất ngờ, bút thần được dùng nhiều, tạo ra sự hứng thú liên tiếp. Nghệ thuật tăng cấp. Hai tuyến nhân vật đối kháng... Tài năng, mưu trí, dũng cảm, khảng khái...là phẩm chất của Mã Lương. Với tên địa chủ Bị bắt vẽ ...... không vẽ. Bị nhốt vào ...... vẽ lò sưởi, chuồng ngựa vẽ bánh để ăn. Kẻ thù đến ........... vẽ thang giết, cướp bút ....... trèo để thoát thân. Kẻ thù đuổi ......... vẽ tuấn mã để chạy, vẽ 	cung tên diệt kẻ ác. Với tên vua Bắt vẽ rồng .......vẽ cóc ghẻ Bắt vẽ phượng .....vẽ gà trụi 	lông Bị cướp bút ....... vàng biến bị nhốt vào thành đá, ngục mãng xà. Giả vờ vẽ ......... vẽ gió to, biển, cá, sóng lớn thuyền dìm chết kẻ ác. . Sơ đồ hai cuộc đấu tranh của Mã Lương và bút thầnđể trừng trị bọn tham lam, độc ác. ? So với cuộc chiến đấu chống tên địa chủ, cuộc chiến đấu với tên vua có gì giống và khác nhau về thái độ, cách thức? ? Em có nhận xét gì những sự kiện, chi tiết ở phần này? So sánh: Giống:- Đều căm ghét kẻ tham lam, không vẽ theo yêu cầu 	của chúng. - Tìm cách để trừng trị. Khác: - vẽ trái lệnh vua, làm vua tức giận. - vờ vâng lệnh vua khi hắn dỗ dành, nhưng em đã 	 chủ động dùng chính vật đã vẽ để chôn vùi hắn. ML trải qua thử thách gay go hơn, khó khăn hơn.(đặc điểm của nh,vật cổ tích) ->Chi tiÕt, sù viÖc ®­îc s¾p xÕp theo cấp độ tăng dần -> Nh©n vËt ®­îc tr¶i qua t×nh huèng thö th¸ch, tõ thÊp ®Õn cao, ngµy cµng khã kh¨n, phøc t¹p -> béc lé phÈm chÊt cña nh©n vËt: Th«ng minh, dòng c¶m, m­u trÝ, chñ ®éng diÖt kÎ thùc hiÖn c«ng lý cña nh©n d©n. - Từ bị động, ML chủ động tiêu diệt kẻ ác, trừ hoạ cho dân. Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a. Giúp người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: Chiến đấu với tên địa chủ: Chiến đấu với tên vua: Thể hiện khí phách, bản lĩnh của mình. Ghét cường quyền bạo lực. Kiên quyết diệt trừ cái ác. Bút thần trở thành vũ khí đấu tranh giai cấp. Nghệ thuật thuộc về nhân dân, phục vụ nhân dân NghÖ thuËt ch©n chÝnh kh«ng khuÊt phôc tr­íc c­êng quyÒn b¹o lùc, kh«ng phôc vô c¸i ¸c, c¸i xÊu. => Mã Lương như người được trao sứ mệnh vô cùng vẻ vang là thực hiện công lý, đem công bằng đến cho xã hội. Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I.Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: 3. Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần: - Không ai biết Mã Lương đi đâu. - Mã Lương cùng bút thần đi nhiều nơi phục vụ người nghèo. Kết truyện:+ tạo sự suy tư nhiều chiều trong lòng người đọc; + giúp cho hình tượng Mã Lương càng lung linh hơn . + Bút thần cùng Mã Lương tiếp tục phục vụ nhân dân. => Kết mở . Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I.Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1. Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2. Mã Lương sử dụng bút thần: 3.Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần: 4. Ý nghĩa của truyện: - Thể hiện khát vọng công lý xã hội. - Ước mơ và niềm tin về khả năng kỳ diệu của 	con người. - Khẳng định: nghệ thuật chân chính phải thuộc 	về nhân dân. Ghi nhớ III. Tổng kết: 1.Nghệ thuật: 2. Nội dung: Luyện tập: ? Giả sử được Mã Lương trao lại bút thần cho em, em sẽ vẽ gì? 1. Em hãy nhắc lại tên 4 truyện cổ tích đã học? 2. Thế nào là truyện cổ tích? Luyện tập:3. Dùng các truyện cổ tích để làm sáng tỏ đặc điểm của thể loại cổ tích: Nối tên nhân vật trong các truyện cổ tích đã học, đọc thêm đúng với kiểu nhân vật: Bất hạnh Dũng sỹ Thông minh Tài năng kỳ lạ Em bé thông minh Sọ Dừa Thạch Sanh Mã Lương Kiểu nhân vật Nhân vật cổ tích Luyện tập:3. Dùng các truyện cổ tích để làm sáng tỏ đặc điểm của thể loại cổ tích: b. Nối những hình tượng nghệ thuật được sử dụng trong cổ tích đúng với nhân vật: