Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 6 - Từ mượn

Kiểm tra bài cũ 1. Từ là gì? Khi nào một tiếng được coi là từ? 2. Nêu đặc điểm của từ đơn, từ phức, từ ghép, từ láy? TiÕt 6 I. Tõ thuÇn viÖt vµ tõ m­în. 1. VÝ dô Chó bÐ vïng dËy, v­¬n vai mét c¸i bçng biÕn thµnh mét m×nh cao h¬n tr¸ng sÜ tr­îng . : Ng­êi cã søc lùc c­êng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. : §¬n vÞ ®o ®é dµi = 10 th­íc TQ cæ tøc 3,33m. (ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao ) - Tr¸ng sÜ - Tr­îng §äc c¸c tõ nµy, c¸c em ph¶i ®i t×m hiÓu nghÜa cña nã. VËy theo em chóng cã n»m trong nhãm tõ do «ng cha ta s¸ng t¹o ra kh«ng? nÕu kh«ng th× ®­îc b¾t nguån tõ ®©u? =>trượng,tráng sĩ : tõ mượn tiÕng H¸n => các từ còn lại : từ thuần Việt Bµi tËp nhanh Thi tìm từ Hán Việt trong các văn bản truyền thuyết đã đọc thêm hay vừa học . 2. Nguån gèc cña tõ m­în ? H·y ph©n lo¹i c¸c tõ sau thµnh 2 nhãm: Tõ m­în tiÕng H¸n vµ tõ m­în c¸c ng«n ng÷ kh¸c ( Ên - ¢u)? Gèc H¸n Gèc Ên - ©u sø gi¶, gan, giang s¬n, ti vi, xµ phßng, mÝt tinh, Ra-®i-«, ®iÖn, ga, b¬m, X« viÕt, In-t¬-nÐt I. Tõ thuÇn viÖt vµ tõ m­în. 1. VÝ dô 2. Nguån gèc cña tõ m­în - M­în tõ tiÕng H¸n: sứ giả, gan, giang sơn - M­în tõ ng«n ng÷ khác : bơm, điện, ga, Xô viết, ra- đi- ô, in- tơ- nét… 3. C¸ch viÕt từ mượn : - Mét sè tõ: ®­îc ViÖt ho¸ , viÕt nh­ ch÷ ViÖt. - C¸c tõ ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn, khi viÕt cã dÊu g¹ch nèi giữa c¸c tiÕng. Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ m­în? tõ thuÇn ViÖt? 1. Tõ thuÇn ViÖt lµ nh÷ng tõ do «ng cha ta s¸ng t¹o ra. 2. Từ mượn là những từ ta vay mượn của ngôn ngữ khác để biểu thị sự vật, hiện tượng,.. mà tiếng Việt không có hoặc chưa có. 4. SƠ ĐỒ PHÂN LOẠI TỪ THEO NGUỒN GỐC 1. Tõ thuÇn ViÖt lµ nh÷ng tõ do «ng cha ta s¸ng t¹o ra. 2. Từ mượn là những từ ta vay mượn của ngôn ngữ khác để biểu thị sự vật, hiện tượng,.. mà tiếng Việt không có hoặc chưa có. Tõ m­în I. Tõ thuÇn viÖt vµ tõ m­în. * Ghi nhí1 ( SGK- 25) Ii. Nguyªn t¾c m­în tõ. 1. VÝ dô §êi sèng x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®æi míi. Cã nh÷ng ch÷ ta kh«ng cã s½n vµ khã dÞch ®óng th× cÇn ph¶i m­în ch÷ n­íc ngoµi. VÝ dô: “®éc lËp”, “tù do”, “giai cÊp”, “céng s¶n”, … Cßn nh÷ng tiÕng ta cã, v× sao kh«ng dïng mµ còng m­în ch÷ n­íc ngoµi ? VÝ dô: Kh«ng gäi xe löa mµ gäi “ho¶ xa”; m¸y bay th× gäi lµ “phi c¬” …. TiÕng nãi lµ thø cña c¶i v« cïng l©u ®êi vµ v« cïng quý b¸u cña d©n téc. Chóng ta ph¶i gi÷ g×n nã, quý träng nã, lµm cho nã phæ biÕn ngµy cµng réng kh¾p. Cña m×nh cã mµ kh«ng dïng, l¹i ®i m­în cña n­íc ngoµi, ®ã ch¼ng ph¶i lµ ®Çu ãc quen û l¹i hay sao ? II. Nguyên tắc mượn từ : 1. VÝ dô Theo em, viÖc m­în tõ cã t¸c dông g×? - MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc - MÆt tiªu cùc: lµm cho ng«n ng÷ d©n téc bÞ pha t¹p Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c m­în tõ? 2. NhËn xÐt. - Kh«ng nªn m­în tõ n­íc ngoµi mét c¸ch tuú tiÖn. * Ghi nhí 2 ( SGK- 25) III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 Ghi l¹i c¸c tõ m­în trong tõng vÝ dô vµ cho biÕt c¸c tõ ®ã m­în tõ tiÕng n­íc nµo? a) §óng ngµy hÑn, bµ mÑ v« cïng ng¹c nhiªn v× trong nhµ tù nhiªn cã bao nhiªu lµ sÝnh lÔ. b) Ngµy c­íi, trong nhµ Sä Dõa cç bµn thËt linh ®×nh, gia nh©n ch¹y ra ch¹y vµo tÊp lËp. c) ¤ng vua nh¹c pèp Mai-c¬n Gi¾c-x¬n ®· quyÕt ®Þnh nh¶y vµo l·nh ®Þa in-t¬-nÐt víi viÖc më mét trang chñ riªng. §¸p ¸n a): M­în tõ tiÕng H¸n ViÖt: v« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ. b): M­în tõ tiÕng H¸n ViÖt: Gia nh©n. c): M­în tõ tiÕng Anh: pèp, in-t¬-nÐt. M­în tõ tiÕng H¸n ViÖt: quyÕt ®Þnh , l·nh ®Þa . Bµi tËp 2 X¸c ®Þnh nghÜa cña tõng tiÕng t¹o thµnh tõ H¸n ViÖt? §¸p ¸n Kh¸n gi¶: ThÝnh §éc ng­êi xem nghe ®äc gi¶: ng­êi gi¶: ng­êi a, b) YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng YÕu l­îc: Tãm t¾t nh÷ng ®iÒu quan träng Bµi tËp 3 H·y kÓ tªn mét sè tõ m­în theo yªu cÇu? §¸p ¸n a. Lµ tªn c¸c ®¬n vÞ ®o l­êng: mÐt, lÝt, km, kg... b. Lµ tªn c¸c bé phËn cña chiÕc xe ®¹p: ghi- ®«ng, pª-®an, g¸c- ®ê- bu... c. Lµ tªn mét sè ®å vËt: ra-®i-«, vi-«-l«ng...