Bài giảng môn Sinh học - Bài 11: Sinh quyển và tài nguyên

CHƯƠNG III. SINH QUYỂN VÀ CON NGƯỜIBÀI 11: SINH QUYỂN VÀ TÀI NGUYÊNĐào Thị Kim Quyên – THPT Vũng TàuI. SINH QUYỂN1. Khái niệm về thạch quyển, thuỷ quyển và khí quyển.I. SINH QUYỂN1. Khái niệm về thạch quyển, thuỷ quyển và khí quyển. Trái đất được bao quanh bởi nhiều lớp vật chất khác nhau.Lớp vỏ ngoài cứng nhất là thạch quyển. Toàn bộ đại dương, sông, suối, ao, hồ hợp thành thuỷ quyển. Bao ngoài thuỷ quyển và thạch quyển là lớp không khí dày tới 100 km gọi là khí quyển.2. Định nghĩa sinh quyển. Sinh quyển là khoảng không gian có sinh vật cư trú, bao phủ bề mặt trái đất, sâu tới 100 m trong thạch quyển, toàn bộ thuỷ quyển, lên cao tới 20 km trong khí quyển.	II. NGUỒN TÀI NGUYÊNNguồn tài nguyên không tái sinh 	a. Định nghĩa: 	Là nguồn tài nguyên tự nhiên đã có sẵn bị cạn kiệt dần do con người khai thác và sử dụng. b. Các loại tài nguyên không tái sinh:	 Thảo luận:Tài nguyên không tái sinh gồm những loại nào?Nêu vai trò của chúng?Tình hình khai thác và sử dụng? Biện pháp khắc phục?Khoáng sản nhiên liệu:	Than đá, dầu mỏ, khí đốt,- Khoáng sản nguyên liệu: Nhôm, thiếc, sắt, crôm, mangan, vàng, đồng, chì, .VaøngSaétChìThiếc KẽmCác nguồn năng lượng sạchHơn 100 năm qua khai thác khoảng 200 triệu tấn thanTriệt hạ rừng, thải ra khoảng 1600 triệu tấn đất đá, mặt đất bị đào bới nham nhỡ, các sông suối bị bồi lấp, tắc nghẽn, nước bị ô nhiễm- Khoáng sản nhiên liệu:	Than đá, dầu mỏ, khí đốt,- Khoáng sản nguyên liệu: Nhôm, thiếc, sắt, crôm, mangan, vàng, đồng, chì, . Tình hình sử dụng :đã và đang bị con người khai thác tận lực nên có nguy cơ cạn kiệt và ô nhiễm môi trường ngày càng tăng.Biện pháp : khai thác thật hợp lý và sử dụng tối ưu, hết sức tiết kiệm tài nguyên khai thác được2. Nguồn tài nguyên tái sinh - Định nghĩa:	Là nguồn tài nguyên có thể phục hồi và phát triển một cách tự nhiên hoặc do tác động của con người sau khi đã bị khai thác và sử dụng. - Các loại tài nguyên tái sinh:Vai trò của rừng?Thực trạng rừng hiện nay? Biện pháp khắc phục?a. Rừng và lâm nghiệp	- Vai trò: 	Cung cấp gỗ, điều hoà lượng nước trên mặt đất (tăng độ ẩm không khí, hạn chế lũ lụt, xói mòn)	- Diện tích rừng bị thu hẹp	Năm 	1943	 	1993S (triệu ha)	14.3 	9.3Độ che phủ	43%	28%Biện pháp khôi phục rừng?b. Đất và nông nghiệp Vai trò của đất ?Thực trạng đất hiện nay? Biện pháp khắc phục? Vai trò: là nơi sản xuất ra lương thực thực phẩm, nơi xây nhà, xây dựng khu công nghiệp, làm đường xá Diện tích đất nông nghiệp đang bị thu hẹp, bị sa mạc hoá.Biện pháp: Trồng cây, phục hồi rừng, xử lý rác thải, bón phân cho cây và đấtc. Tài nguyên thuỷ sản Vai trò của tài nguyên thuỷ sản ?Tình hình khai thác và sử dụng? Biện pháp khắc phục? c. Tài nguyên thuỷ sản Gồm tài nguyên sinh vật biển, tài nguyên nước ngọt cung cấp thức ăn, đồ mỹ nghệ và có giá trị kinh tế cao.Nguồn tài nguyên tái sinh đang bị con người khai thác bừa bãi nên rừng bị thu hẹp, đất bị thu hẹp và bị sa mạc hoá, tài nguyên thuỷ sản bị đánh bắt quá mức đã trở nên hiếm.Biện pháp: Cần phải có kế hoạch khôi phục, bảo vệ và khai thác hợp lýCâu 1: Những tài nguyên nào dưới đây được xếp vào loại tài nguyên tái sinh?	a. Rừng và lâm nghiệp, tài nguyên thuỷ sản.	b. Đất và nông nghiệp.	c. Cát, sỏi, than đá, dầu mỏ.	d. Cả a và bCâu 2: Sinh quyển được hiểu là:	a. Toàn bộ các hệ sinh thái trên Trái đất.	b. Toàn bộ thạch quyển.	c. Toàn bộ thuỷ quyển.	d. Toàn bộ khí quyển.