Bài giảng môn Sinh học - Bài 13: Khái quát về năng lượng và sự chuyển hoá vật chất

TRƯỜNG THPT EASUPTỔ : SINH - THỂNGƯỜI THỰC HIỆN: CAO BÌNHKÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔChương IIICHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀOMỗi cơ thể sống đều dùng năng lượng để thúc đẩy các quá trình sống. Như sự sinh trưởng của tế bào, sự vận động và sự dẫn truyền các chất qua màng và tất cả mọi hoạt động sống của tế bào đều cần năng lượng. Vậy năng lượng là gì? Có những dạng năng lượng nào trong tế bào sống? Chúng được chuyển hoá ra sao? Đó là nội dung bài học hôm nay.BÀI 13. KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ SỰ CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤTMỤC TIÊU BÀI HỌCPhân biệt được thế năng và động năng, đồng thời đưa ra được các ví dụ minh hoạ.Mô tả được cấu trúc và chức năng của ATP.Trình bày được khái niệm chuyển hoá vật chất.I. Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào1. Khái niệm về năng lượngBÀI 13. KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG Các em hãy nghiên cứu thông tin sách giáo khoa trang 53 và bằng kiến thức của mình hãy cho biết Năng lượng là gì?Năng lượng là đại lượng đặc trưng có khả năng sinh công.Năng lượng có thể tồn tại ở những trạng thái nào?Động năngThế năngĐộng năng là gì? Thế năng là gì?Động năng: Là dạng năng lượng sẵn sàng sinh ra công.Thế năng: Là dạng năng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công.Trong tế bào có những dạng năng lượng nào?Năng lượng trong tế bào tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau như: Điện năng, nhiệt năng, hoá năng...Dạng năng lượng chủ yếu trong tế bào là dạng nào?Dạng năng lượng chủ yếu trong tế bào là hoá năng.Hoá năng là dạng năng lượng tiềm ẩn trong các liên kết hoá học.I. Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào 1. Khái niệm về năng lượng: Năng lượng là đại lượng có khả năng sinh công. - Năng lượng có thể tồn tại dưới 2 trạng thái sau: Động năng và thế năng. - Động năng: Là dạng năng lượng sẵn sàng sinh ra công. - Thế năng: Là dạng năng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công. - Năng lượng trong tế bào tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau như: Điện năng, nhiệt năng, hoá năng... - Dạng năng lượng chủ yếu trong tế bào là hoá năng( hoá năng là dạng năng lượng tiềm ẩn trong các liên kết hoá học).Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bàoKhái niệm về năng lượngATP - đồng tiền năng lượng của tế bào2. ATP - đồng tiền năng lượng của tế bàoCác em quan sát hình vẽ 13.1 và nghiên cứu SGK trang 53, 54. Hãy cho biết ATP là gì? Được cấu tạo như thế nào?O-IO=P-O-≀OO=P-O-≀O=P-OIO-ONH2CH2OHOHHHHHOHai nhómPhôtphatCao năngCấu trúc hoá học của phân tử ATPBazơnitơĐường ribôzơNATP là hợp chất cao năng và được xem như đồng tiền năng lượng của tế bào.Cấu tạo ATP gồm các thành phần sau: Bazơ nitơ ađênin, đường ribôzơ và 3 nhóm phốt phát.ATP truyền năng lượng cho các hợp chất khác bằng cách nào?ATP truyền năng lượng cho các hợp chất khác thông qua chuyển nhóm phôtphat cuối cùng cho các chất đó để trở thành ADP( ađênozin điphôtphat)ADP lập tức liên kết với 1 nhóm phôtphat khác để tái tạo ATP.Tại sao ATP được gọi là “Đồng tiền năng lượng” ?Trong quá trình chuyển hoá vật chất ATP liên tục được tạo ra và gần như ngay lập tức được sử dụng cho các hoạt động của tế bào tương tự như sử dụng đồng tiền trong các hoạt động mua bánTrong tế bào có những loại hoạt động nào cần sử dụng ATP?Tổng hợp nên các chất hoá học cần thiết cho tế bàoVận chuyển các chất qua màngSinh công cơ họcBÀI 13. KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNGNăng lượng và các dạng năng lượng trong tế bàoKhái niệm về năng lượngATP - đồng tiền năng lượng của tế bàoChuyển hoá vật chấtII. Chuyển hoá vật chấtQuan sát hình vẽ 13.2 và nghiên cứu SGK trang 55. Hãy cho biết thế nào là sự chuyển hoá vật chất?Năng lượngtừ quá trình dị hoáQuá trình tổng hợp và phân giải ATPATPADP + 	Năng lượng dùng cho quá trình đồng hoá và các hoạt động sống khác của tế bàoPi:( 	)piPhotpho vô cơChuyển hoá vật chất là tập hợp các phản ứng sinh hoá xảy ra trong tế bào nhằm duy trì các hoạt sống của tế bào. Bao gồm 2 quá trình: Là đồng hoá và dị hoáThế nào là đồng hoá và thế nào là dị hoá?Đồng hoá: Là sự tổng hợp các chất hữu cơ phức tạp từ các chất đơn giản đồng thời tích luỹ năng lượng.Dị hoá: Là phân giải các chất hữu cơ phức tạp thành những chất đơn giản đồng thời giải phóng năng lượng.Chuyển hoá vật chất liên quan với quá trình nào?Chuyển hoá vật chất liên quan với quá trình chuyển hoá năng lượngCủng cốThế nào là năng lượng?Năng lượng được tích trữ trong tế bào dưới dạng nào?Năng lượng trong tế bào được dự trữ trong những hợp chất nào?ATP có cấu trúc và chức năng như thế nào?Câu 1. Tế bào sinh vật có các dạng năng lượng nào?	a. Điện năng, hoá năng và nhiệt năng...	b. Các dạng năng lượng được tạo ra 	 	 trong sự tổng hợp các chất hữu cơ.	c. Các dạng năng lượng được tạo ra 	 	 các mối quan hệ của sinh vật với 	 môi trường.	d. cả a và b	BẠN ĐÃ CHỌN ĐÚNGBẠN ĐÃ CHỌN SAICâu 2. ATP là gì?Là hợp chất cao năng.Là hợp chất hoá học được cấu tạo từ ađênin, đường ribozơ và 3 nhóm phốt phát.Là chất tham gia các phản ứng hoá học.Cả a và bBẠN ĐÃ CHỌN ĐÚNGBẠN ĐÃ CHỌN SAIXIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ TIẾT DẠY HÔM NAY