Bài giảng môn Sinh học - Bài 20: Hô hấp và các cơ quan hô hấp

Chaøo möøng Quyù thaày coâ ñeán döï tieát thao giaûngNAÊM HOÏC : 2009 - 2010Trường THCS Thanh BìnhMOÂN: Sinh lớp 8CHƯƠNG IV: HÔ HẤPBài 20GLUXITLIPITPRÔTEINO2CO2+H2O I. KHAÙI NIEÄM HO HAÁPI. Khái niệm hô hấp:TB biểu mô ở phổiMao mạch phế nang ở phổiTimMao mạch ở các môKhông khíPhế nang trong phổiTB ở các môSự thở (Sự thông khí ở phổi)Trao đổi khí ở phổiTrao đổi khí ở tế bàoHoâ haáp laø gì?2. Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào?3.Hô hấp có liên quan như thế nào với các hoạt động sống của tế bào và cơ thể?4. Vai troø cuûa hoâ haáp? Sơ đồ các giai đoạn chủ yếu trong quá trình hô hấpO2O2CO2CO2 * Hô hấp là quá trình không ngừng cung cấp O2 cho các tế bào của cơ thể và loại CO2 do các tế bào thải ra khỏi cơ thể2. Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào? * Quá trình hô hấp gồm 3 giai ñoaïn - Sự thở - Trao ñổi khí ở phổi - Trao ñoåi khí ở tế bào1. Hoâ haáp laø gì?TẾ BÀOPHỔITIMTẾ BÀOPHỔITIMGiai đọan 1: SỰ THỞ TIMTẾ BÀOO2O2CO2CO2PHỔIGiai đọan 2: SỰ TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI TIMTẾ BÀOO2O2CO2CO2PHỔIGiai đọan 3: SỰ TRAO ĐỔI KHÍ Ở TẾ BÀO TIMTẾ BÀOO2O2CO2CO2PHỔISƠ ĐỒ HÔ HẤP 3.Hô hấp có liên quan như thế nào với các hoạt động sống của tế bào và cơ thể ?  Hô hấp cung cấp O2 cho tế bào để tham gia vào các phản ứng tạo năng lượngcung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào và cơ thể. Đồng thời thải CO2 ra khỏi cơ thểCác chất dinh dưỡng đã được hấp thụ: Gluxit, Lipit, PrôtêinNăng lượng cho các hoạt động sống của tế bàoO2CO2 + H2O- Cung cấp O2 cho tế bào để tham gia vào các phản ứng tạo năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống của cơ thể.- Thải CO2 ra khỏi cơ thể 4. Hoâ haáp coù vai troø gì ? II. Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng của chúng:Khoang mũiLỗ mũiThanh quảnKhí quảnLá phổi phảiHọng (hầu)Nắp thanh quảnLá phổi tráiPhế quảnPhế quản nhỏLớp màng ngoài ( lá Thành)Lớp màng trong ( lá tạng)Tĩnh mạch phổi mang máu giàu O2 Động mạch phổi mang máu nghèo O2Phế quản nhỏPhế nangMao mạch máuBảng 20. Đặc điểm cấu tạo của các cơ quan hô hấp ở ngườiCác cơ quanĐặc điểm cấu tạo- Có nhiều lông mũi- Có lớp niêm mạc tiết chất nhày- Có lớp mao mạch dày đặcCó tuyến amiđan và tuyến VA chứa nhiều tế bào limphôCó nắp thanh quản( sụn thanh thiệt) có thể cử động để đậy kín đường hô hấp- Cấu tạo bởi 15-20 vòng sụn khuyết xếp chồng lên nhau- Có lớp niêm mạc tiết chất nhày với nhiều lông rung chuyển động liên tụcCấu tạo bởi các vòng sụn. Ở phế quản nơi tiếp xúc các phế nang thì không có vòng sụn mà là các thớ cơBao ngoài hai lá phổi có hai lớp màng, lớp ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịchĐơn vị cấu tạo của phổi là các phế nang tập hợp thành từng cụm và được bao bởi mạng mao mạch dày đặc. Có tới 700-800 triệu phế nang.Đường dẫn khíHai lá phổiMũiHọngThanh quảnKhí quảnPhế quảnLá phổi phải có 3 thùyLá phổi trái có 2 thùyNhững đặc điểm cấu tạo nào của các cơ quan trong đường dẫn khí có tác dụng làm ấm, làm ẩm không khí khi đi vào phổi?2.Ñặc điểm nào tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi các tác nhân có hại ? 2. Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm tăng diện tích bề mặt trao đổi khí ? 4. Heä hoâ haáp goàm nhöõng cô quan naøo? Neâu chöùc naêng cuûa chuùng? Những đặc điểm cấu tạo nào của các cơ quan trong đường dẫn khí có tác dụng làm ấm, làm ẩm không khí khi đi vào phổi ?2. Ñặc điểm nào tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi các tác nhân có hại ? + Lµm Èm kh«ng khÝ lµ do líp niªm m¹c tiÕt chÊt nhµy lãt bªn trong ®­êng dÉn khÝ. + Lµm Êm kh«ng khÝ lµ do líp mao m¹ch dµy ®Æc, c¨ng m¸u vµ Êm nãng d­íi líp niªm m¹c ®Æc biÖt ë mòi vµ phÕ qu¶n. §Æc ®iÓm tham gia b¶o vÖ phæi tr¸nh t¸c nh©n g©y h¹i: + L«ng mòi : Gi÷ l¹i c¸c h¹t bôi lín. + ChÊt nhaày :Do niªm m¹c tiÕt ra gi÷ l¹i c¸c h¹t bôi nhá. + L«ng rung : QuÐt vËt l¹ ra khái khÝ qu¶n. + N¾p thanh qu¶n (sôn thanh thiÖt): §Ëy kÝn ®­êng h« hÊp, ng¨n thøc ¨n khái lät vµo khi nuèt. + C¸c tÕ bµo lim ph« ë tuyÕn ami®an vµ tuyÕn V.A tiÕt ra kh¸ng thÓ ®Ó v« hiÖu ho¸ c¸c t¸c nh©n g©y nhiÔm.3. Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm tăng diện tích bề mặt trao đổi khí ? 4. Heä hoâ haáp goàm nhöõng cô quan naøo? Neâu chöùc naêng cuûa chuùng? + Số lượng phế nan lớn làm tăng diện tích trao đổi khí+ Bao ngoài hai lá phổi có hai lớp màng, lớp ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịch làm phổi nở rộng và xốp.Keát luaän:Hệ hô hấp gồm: Các cơ quan ở đường dẫn khí và hai lá phổi Đường dẫn khí: Có chức năng dẫn khí, làm ấm, làm ẩm không khí đi vào và bảo vệ phổi.Đường dẫn khí gồm các cơ quanMũi→Họng→Thanh quản→Khí quản→Phế quản Hai lá phổi: Gồm rất nhiều phế nang, phổi là nơi trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường ngoài§­êng dÉn khÝ cã chøc n¨ng vËy t¹i sao mïa ®«ng ®«i khi ta vÉn bÞ nhiÔm l¹nh?CÇn cã biÖn ph¸p g× b¶o vÖ ®­êng h« hÊp? CAÙC BIEÄN PHAÙP1- Trång nhiÒu c©y xanh 2 bªn ®­êng phè, n¬i c«ng céng, tr­êng häc, bÖnh viÖn vµ n¬i ë.- Nªn ®eo khÈu trang khi dän vÖ sinh vµ ë nh÷ng n¬i cã h¹i. 2- §¶m b¶o n¬i lµm viÖc vµ n¬i ë cã ®ñ n¾ng, giã tr¸nh Èm thÊp.- Kh«ng kh¹c nhæ bõa b·i. 3- Kh«ng hót thuèc l¸ vµ vËn ®éng mäi ng­êi kh«ng nªn hót thuèc. Xin chuùc söùc khoûe, haïnh phuùc vaø thaønh ñaïtCaùm ôn Quyù thaày coâ ñaõ ñeán döï thao giaûng Các em về nhà học bài cũTrả lời các câu hỏi cuối bàiXem trước bài mớiDẶN DÒ: