Bài giảng môn Sinh học - Bài 44: Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ

CHÖÔNG III: VIRUT VAØ BEÄNH TRUYEÀN NHIEÃMBAØI 44SÖÏ NHAÂN LEÂN CUÛA VIRUTTRONG TEÁ BAØO CHUÛ Kiểm tra bài cũQuan sát hình điềntừ thích hợp vào ô trống và trình bày chức năng của các thành phần cấu tạo nên virut có vỏ ngoài?I. CHU TRÌNH NHAÂN LEÂN CUÛA VIRUT.Caùc giai ñoaïn xaâm nhieãmvaø phaùt trieån cuûa phagôHAÁP PHUÏ Phagô baùm treân teá baøo vaät chuû nhôø thuï theå thích hôïp vôùi thuï theå cuûa teá baøo chuû.a. Haáp phuï:XAÂM NHAÄPb. Xaâm nhaäp: Phagô tieát enzim phaù huûy thaønh teá baøo, bao ñuoâi co ruùt tuoàn ADN vaøo teá baøo, coøn voû proâteâin ñeå laïi beân ngoaøi.SINH TOÅNG HÔÏPc. Sinh toång hôïp. ADN cuûa virut ñieàu khieån boä maùy di truyeàn teá baøo chuû toång hôïp ADN vaø voû capsit cho mình. LAÉP RAÙPd. Laép raùp. Voû capsit bao laáy loõi ADN, caùc boä phaän nhö laø ñóa goác, ñuoâi gaén laïi vôùi nhau taïo thaønh phagô môùi.PHOÙNG THÍCHe. Phoùng thích. Caùc phagô môùi ñöôïc taïo thaønh phaù vỡ voû teá baøo chuû chui oà aït ra ngoaøi hoaëc taïo thaønh loã thuûng treân voû teá baøo chuû vaø chui töø töø ra ngoaøi.2. Virut oân hoøa vaø virut ñoäcVirut nhaân leân laøm tan teá baøo -> virut ñoäc.Boä gen cuûa virut gaén vaøo nhieãm saéc theå cuûa teá baøo, teá baøo vaãn sinh tröôûng bình thöôøng -> virut oân hoøa vaø teá baøo naøy goïi laø teá baøo tieàm tan.Moät soá taùc ñoäng beân ngoaøi coù theå chuyeån virut oân hoøa thaønh vi rut ñoäc -> tan teá baøo.II. HIV VAØ HOÄI CHÖÙNG AIDS.HIV laø gì?AIDS laø gì?Ngöôøi bò nhieãm HIV cheát do nguyeân nhaân naøo?1. Khaùi nieäm.  HIV (Human Immune Deficiency Virus) laø virut gaây hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch ôû ngöôøi.  AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrom): laø hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi (Giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa quaù trình nhieãm HIV).	HIV gaây nhieãm vaø phaù huûy caùc teá baøo cuûa heä thoáng mieãn dòch ôû ngöôøi.	Caùc vi sinh vaät lôïi duïng luùc cô theå bò suy giaûm mieãn dòch ñeå taán coâng - goïi laø vi sinh vaät cô hoäi. 	Caùc beänh do chuùng gaây ra goïi laø beänh cô hoäi (lao, vieâm phoåi, vieâm maøng naõo, æa chaûy ...) -> ngöôøi bò beänh kieät söùc daàn vaø cheát.2. Caùc giai ñoaïn cuûa hoäi chöùng AIDSa. Quùa trình xaâm nhieãm cuûa HIV	HIV haáp phuï leân thuï theå CD4 cuûa teá baøo limpho T.	Tieát ra enzim hoøa tan maøng sinh chaát giuùp cho HIV chui vaøo trong limpho T.	ARN chui ra khoûi voû capsit roài sao maõ ngöôïc thaønh ADN vaø gaén vaøo ADN cuûa teá baøo T, roài chæ huy boä maùy di truyeàn vaø sinh toång hôïp cuûa teá baøo chuû baét ñaàu sao cheùp vaø saûn sinh moät loaït HIV, laøm cho teá baøo T bò vôõ ra.b. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa hoäi chöùng AIDS	Học sinh đọc sách giáo khoa và hoàn thành bảng.Giai ñoaïnThôøi gian keùo daøi Ñaëc ñieåm bieåu hieän 1. Sô nhieãm2.Thôøi kì khoângtrieäu chöùng3.Thôøi kì bieåu hieän trieäu chöùng AIDSGiai ñoaïnThôøi gian keùo daøi Ñaëc ñieåm bieåu hieän 1. Sô nhieãm2 tuaàn -> 3 thaùngChöa roõ coù theå soát nheï 2.Thôøi kì khoângtrieäu chöùng3.Thôøi kì bieåu hieän trieäu chöùng AIDSGiai ñoaïnThôøi gian keùo daøi Ñaëc ñieåm bieåu hieän 1. Sô nhieãm2 tuaàn -> 3 thaùngChöa roõ coù theå soát nheï 2.Thôøi kì khoângtrieäu chöùng1 - 10 naêmCoù theå soát, æa chaûy, teá baøo limpho giaûm daàn.3.Thôøi kì bieåu hieän trieäu chöùng AIDSGiai ñoaïnThôøi gian keùo daøi Ñaëc ñieåm bieåu hieän 1. Sô nhieãm2 tuaàn -> 3 thaùngChöa roõ coù theå soát nheï 2.Thôøi kì khoângtrieäu chöùng1 - 10 naêmCoù theå soát, æa chaûy, teá baøo limpho giaûm daàn.3.Thôøi kì bieåu hieän trieäu chöùng AIDSTuøy theo cô ñòa cuûa töøng ngöôøi Coù daáu hieäu laâm saøng cuûa AIDS vieâm nieâm maïc thöïc quaûn, pheá quaûn , phoåi ... vieâm naõo, ung thö, suùt caân Quan saùt caùc hình sau em haõy cho bieát caùc con ñöôøng laây nhieãm HIV vaø caùch phoøng, traùnh?3. Caùc con ñöôøng laây nhieãm HIV vaø caùch phoøng traùnh.Caùc con ñöôøng laây nhieãm HIV.	 Laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc.	 Qua ñöôøng maùu.	 Töø meï sang thai nhi. Caùch phoøng traùnh.	  Hieåu bieát veà HIV.	  Soáng laønh maïnh.	  Loaïi tröø caùc teä naïn xaõ hoäi. 	  Veä sinh y teá.Hình: aCủng cốHình: bCủng cốHình: cCủng cốHình: dCủng cốCuûng coá: Hình eCủng cốHìnhTênaPhóng thíchbHấp phụcSinh tổng hợpdXâm nhậpeLắp rápHIV là: 	Virut gaây hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch ôû ngöôøi.Củng cốAIDS là: 	Hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi (Giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa quaù trình nhieãm HIV).Củng cố