Bài giảng môn Sinh học - Bài 44: Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ

KIỂM TRA BÀI CŨ Quan sát hình, hãy mô tả cấu trúc của virut?(1)(2)(3)ARNvỏ prôtêinGai glicôprôtêinSỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT Bài 44I. Chu trình nhân lên của virut1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT Chu trình nhân lên của phagơ5 giai đoạn:2. Xâm nhập1. Hấp phụ3. Sinh tổng hợp4. Lắp ráp5. Phóng thích1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ Các giai đoạn Đặc điểm 1. Hấp phụ2. Xâm nhập3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Giải phóngPhagơ bám lên bề mặt tế bào chủBao đuôi của phagơ co lại đẩy bộ gen của phagơ chui vào trong tế bào chủ ADN của phagơ chỉ huy bộ máy di truyền của tế bào chủ tổng hợp ADN và vỏ capsit cho mình Vỏ capsit bao lấy lõi ADN, các bộ phận như đĩa gốc, đuôi gắn lại với nhau tạo Phagơ mới Giải phóng phagơ ra ngoài GĐ1: Hấp phụPhagơvirus cã thÓ b¸m ®Æc hiÖu lªn lo¹i tÕ bµo mµ nã ký sinh lµ nhê yÕu tè g× ? Nhê cã gai glyc«pr«tªin cã t¸c dông kh¸ng nguyªn, t­¬ng hîp víi c¸c thô thÓ trªn bÒ mÆt tÕ bµoSù b¸m ®Æc hiÖu cña virus trªn bÒ mÆt tÕ bµo cã ý nghÜa g×?Mçi lo¹i virus chØ cã thÓ kÝ sinh trong mét lo¹i tÕ bµo nhÊt ®Þnh1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ Các giai đoạn Đặc điểm 1. Hấp phụ2. Xâm nhập3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Giải phóngPhagơ bám đặc hiệu lên bề mặt tế bào chủGđ2: Xâm nhậpPhagơ1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ Các giai đoạn Đặc điểm 1. Hấp phụ2. Xâm nhập3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Phóng thíchPhagơ bám lên bề mặt tế bào chủBao đuôi của phagơ co lại đẩy bộ gen của phagơ chui vào trong tế bào chủ Gđ3: Sinh tổng hợpPhagơC¸c nguyªn liÖu vµ enzim mµ virus sö dông cã nguån gèc tõ ®©u?Nguån nguyªn liÖu vµ enzim: do tÕ bµo chñ cung cÊp 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ Các giai đoạn Đặc điểm 1. Hấp phụ2. Xâm nhập3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Phóng thíchPhagơ bám đặc hiệu lên bề mặt tế bào chủBao đuôi của phagơ co lại đẩy bộ gen của phagơ chui vào trong tế bào chủ ADN của phagơ chỉ huy bộ máy di truyền của tế bào chủ tổng hợp ADN và vỏ capsit cho mình Vỏ capsit bao lấy lõi ADN, các bộ phận như đĩa gốc, đuôi gắn lại với nhau tạo Phagơ mới Các phagơ mới phá vỡ vỏ TB chủ và chui ra ngoài Gđ4: Lắp rápPhagơ1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ Các giai đoạn Đặc điểm 1. Hấp phụ2. Xâm nhập3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Phóng thíchPhagơ bám đặc hiệu lên bề mặt tế bào chủBao đuôi của phagơ co lại đẩy bộ gen của phagơ chui vào trong tế bào chủ ADN của phagơ chỉ huy bộ máy di truyền của tế bào chủ tổng hợp ADN và vỏ capsit cho mình Vỏ capsit bao lấy lõi ADN, các bộ phận như đĩa gốc, đuôi gắn lại với nhau tạo Phagơ mới Các phagơ mới phá vỡ vỏ TB chủ và chui ra ngoàiGđ 5: Phóng thích Phagơ1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ Các giai đoạn Đặc điểm 1. Hấp phụ2. Xâm nhập3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Phóng thíchPhagơ bám đặc hiệu lên bề mặt tế bào chủBao đuôi của phagơ co lại đẩy bộ gen của phagơ chui vào trong tế bào chủ ADN của phagơ chỉ huy bộ máy di truyền của tế bào chủ tổng hợp ADN và vỏ capsit cho mình Vỏ capsit bao lấy lõi ADN, các bộ phận như đĩa gốc, đuôi gắn lại với nhau tạo Phagơ mới Các phagơ mới phá vỡ vỏ TB chủ và chui ra ngoài Virut ôn hoàVirut độcQuan sát đoạn phim, nhận xét sự khác nhau giữa hoạt động của VR độc và VR ôn hòa?Các loại virutĐặc điểm Virut độc Virut ôn hoà Khi xâm nhiễm vào tế bào các virut phát triển làm tan tế bào (TB sinh tan)Bộ gen của virut gắn vào nhiễm sắc thể của tế bào, tế bào vẫn sinh trưởng bình thường ( TB tiềm tan).2. Virut ôn hoà và virut độcChu trình tiềm tan và sinh tanI. Chu trình nhân lên của virut1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ 2. Virut ôn hoà và virut độc II. HIV và hội chứng AIDSSỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT Tiết 47:1. Khái niệm về HIV/ AIDS* VR HIV gây nên bệnh AIDS (Acquired Immuno Deficiency Syndrom) với biểu hiện: Sốt kéo dài, sút cân, tiêu chảy, viêm da...II. HIV và hội chứng AIDS* HIV: ( Human Immuno - deficiency Virus) là Virut gây suy giảm miễn dịch ở người.Con nguời bị lây nhiễm virus HIV từ những giống khỉ dạng nguời cư trú tại Trung Phi2. C¸c con ®­êng l©y truyÒn HIVHIV/AIDS th­êng l©y truyÒn qua nh÷ng con ®­êng nµo?1. QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤCVợ hoặc chồng nhiễm bệnh, sẽ lây truyền cho người kiaQuan hệ đồng tính2. QUA ĐƯỜNG MÁUTruyền máu có nhiễm HIVDùng chung kim tiêm3. LÂY TRUYỀN TỪ MẸ SANG CONMẹ bị nhiễm HIV sẽ lây truyền cho con khi mang thai hoặc cho con búTẠI SAO HIV LÀM SUY GIẢM KHẢ NĂNG MIỄN DỊCH CỦA CƠ THỂ ?Cơ thể khỏe mạnh, các tế bào bạch cầu sung sứcMầm bệnh xuất hiệnBạch cầu và kháng sinh cùng nhau tiêu diệt kẻ thùAHhh!Virus HIV xuất hiệnTấn công “đội quân bảo vệ cơ thể” (TB Limphô T, đại thực bào ) Mất hàng rào bảo vệ, cơ thể dễ bị các loại mầm bệnh xâm nhiễm (VSV cơ hội )Cơ thể bị HIV và các loại mầm bệnh hoành hành(bệnh cơ hội)3.Các giai đoạn phát triển của hội chứng AIDSGiai đoạn Thời gian kéo dài Đặc điểm Sơ nhiễm (gđ cửa sổ)2. Không triệu chứng 3. Biểu hiện triệu chứng2 tuần - 3 thángKhông có triệu chứng1- 10 nămSố lượng tế bào Limphô T4 giảm dầnSau 1 đến 10 nămXuất hiện các bệnh cơ hội: sốt, tiêu chảy, sút cân, ung thư chếtCác tế bào mà HIV tấn côngĐại thực bàoTế bào limphoT4. Cách phòng tránh AIDS Hiểu biết về AIDSSống lành mạnh Loại trừ tệ nạn xã hội Vệ sinh y tếSơ đồ chu trình nhân lên của virus HIV trong tế bào Limphô T4HÊp phôX©m nhËpSao m· ng­îcARNARNADNCµi xenSinh tæng hîpPr«tªinHIV míiGi¶i phãngL¾p r¸pChu trình nhân lên của phagơ Chu trình nhân lên của virus HIV trong tế bào Limphô T4 Có 7 giai đoạn:Hấp phụXâm nhập Sao mã ngượcCài xen (tiền virus)5. Sinh tổng hợp6. Lắp ráp7. Giải phóngMột số thông tin về HIV/AIDS: Đến tháng 12/2006 (theo WHO), trên thế giới có khoảng 39,5 triệu người bị nhiễm HIV đang còn sống.Trong đó:- 38 triệu người : 15 - 49 tuổi chiếm 50%.- 17,5 triệu người : phụ nữ.- 2,3 triệu người: trẻ em < 15 tuổi.- 95% người nhiễm HIV ở các nước đang phát triển.Theo thống kê của WHO, mỗi ngày thế giới có thêm 13.000 người bị nhiễm HIV.- 30 triệu người đã chết kể từ đầu vụ dịch. Tại Việt Nam (Số liệu theo báo cáo của Cục PC HIV)- 93% số huyện, thị; 50% số xã, thị trấn trong cả nước đã có người nhiễm HIV- Cứ 75 hộ gia đình 1 hộ có người nhiễm HIV.Tỷ lệ nhiễm HIV ở Việt Nam là 0,44% (chủ yếu: 15 – 49 tuổi) Đến 31/12/2005: Số người nhiễm HIV: 104.119 người. Số trường hợp AIDS : 17.289. Số tử vong do AIDS : 10.071 Đến 31/12/2006:- Số người nhiễm HIV : 116.556 người- Số bệnh nhân AIDS : 20.195 người- Tử vong do AIDS :11.082 người- Tỷ lệ nhiễm HIV trong các đối tượng gái mại dâm là 4,2%.- Tỷ lệ nhiễm HIV ở phụ nữ có thai là 0,32%.Hãy mở rộng vòng tay nhân ái đối với người bị nhiễm HIV/AIDS.Hoµn thµnh « ch÷ sau1tr­¬ngoc2th«ngtn34567C©u 1. Gåm 9 ch÷N¬i cã thÓ cung cÊp nhiÒu kiÕn thøc vÒ HIV/AIDS cho giíi trÎ1tr­¬nghoc2th«ngtn34567C©u 2. Gåm 8 ch÷§iÒu tèi thiÓu häc sinh, sinh viªn cÇn cã ®Ó biÕt tù phßng tr¸nh HIV?1tr­¬nghoc2th«ngtin34567C©u 3. Gåm 5 ch÷§iÒu mµ c¸c bµ mÑ nhiÔm HIV khi mang thai cÇn ë b¸c sü1tr­¬nghoc2th«ngtin3t­v©n4567C©u 4. Gåm 8 ch÷§Ó phßng tr¸nh HIV ta nªn lu«n nhí vËt dông nµy?1tr­¬nghoc2th«ngtin3t­v©n4baocaosu567C©u 5. Gåm 10 ch÷VËt dông cã thÓ lµm l©y truyÒn HIV1tr­¬nghoc2th«ngtin3t­v©n4baocaosu5b¬mkimtiªm67C©u 6. Gåm 8 ch÷§©y lµ ®iÒu virót HIV g©y ra cho hÖ thèng nµy?1tr­¬nghoc2th«ngtin3t­v©n4baocaosu5b¬mkimtiªM6miªndich7C©u 7. Gåm 7 ch÷Ph­¬ng tiÖn tèt gióp thÇy c« gi¸o cËp nhËt kiÕn thøc vÒ HIV/AIDS?1tr­¬nghoc2th«ngtin3t­v©n4baocaosu5b¬mkimtiªm6miªndich7s¸chb¸o 1. Hãy quan sát hình ảnh, xác định giai đoạn của chu trình nhân lên của phagơ?Hình 3:A. Hấp phụB. Xâm nhậpC. Sinh tổng hợpD. Lắp rápD. Lắp ráp 2. Hãy quan sát hình ảnh, xác định giai đoạn của chu trình nhân lên của phagơ?Hình 4:A. Hấp phụB. Xâm nhậpC. Sinh tổng hợpD. Lắp rápC. Sinh tổng hợpHình 5:A. Hấp phụB. Xâm nhậpC. Sinh tổng hợpD. Phóng thích 3. Hãy quan sát hình ảnh, xác định giai đoạn của chu trình nhân lên của phagơ?D. Phóng thích4. Hoạt động nào sau đây không lây nhiễm HIV?A. Sử dụng dụng cụ tiêm chích với người nhiễm HIV.B. Bắt tay qua giao tiếpC. Truyền máu đã nhiễm HIVD. Tất cả các hoạt động trênB. Bắt tay qua giao tiếp 5. Để phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS, chúng ta cần phải làm gì?A. Sống lành mạnhB. Quan hệ tình dục an toàn, không quan hệ tình dục bừa bãi.C. Không tiêm chích ma tuý.D. Cả A, B, C.D. Cả A, B, C.6. Đối với người nhiễm HIV, chúng ta cần phải:A. Tránh sự kì thị và phân biệt đối xử.B. Chia sẻ, động viên họ vượt qua mặc cảm.C. Giúp họ sống có ích và lành mạnhD. Cả 3 câu A, B, C.D. Cả 3 câu A, B, C.7. Quan sát hình, hãy trình bày chu trình nhân lên của phagơ trong tế bào chủ?Hấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápPhóng thíchSơ đồ chu trình nhân lên của phagơ Dặn dò về nhà Trả lời các câu hỏi trong SGK Đọc mục "Em có biết ?" Trang 159 SGK. Chuẩn bị bài mới tiếp theo : Sưu tầm tranh ảnh một số virut gây bệnh và ứng dụng của nó .