Bài giảng môn Sinh học Lớp 8 - Bài 57: Tuyến tụy và tuyến trên thận

Trường THCS&THPT Mỹ ThuậnSINH HỌC 8Giáo viên: Lê Hoàng Thông1Kiểm tra bài cũ - Trình bày vị trí, cấu tạo và vai trò của tuyến yên? -Tuyến yên nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.- Cấu tạo gồm 3 thùy:Thùy trướcThùy giữaThùy sau- Vai trò:Tiết hoocmôn kích thích họat động của các tuyến nội tiết khác.Tiết hoocmôn ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lý trong cơ thể.2- Cấu tạo: nang tuyến và tế bào tiết.- Vai trò: Tiết hoocmôn tirôxin có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và quá trình chuyển hóa các chất trong tế bào.Tuyến giáp còn tiết hoocmôn canxitônin cùng với hoocmôn của tuyến cận giáp tham gia điều hòa canxi và phôtpho trong máu. - Trình bày cấu tạo và vai trò của tuyến giáp?Kiểm tra bài cũ3Bài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN4BÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNXác định vị trí của tuyến tụy trong cơ thể ?- Nằm phía dưới dạ dày, kéo dài từ tá tràng đến lá lách.I. TUYẾN TUỴ: 5I. TUYẾN TUỴ: Quan sát tranh kết hợp thông tin và những hiểu biết của em về tuyến tụy thảo luận trả lời câu hỏi sau:Hãy nêu các chức năng của tuyến tụy mà em biết?BÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN6I. TUYẾN TUỴ: Tuyến tụy tiết dịch tuỵ, theo ống dẫn đổ vào tá tràng, giúp cho cho sự biến đổi thức ăn trong ruột non.(ngoại tiết).Các tế bào đảo tuỵ tiết ra hoocmôn điều hòa lượng đường trong máu. (Nội tiết)Đảo tuỵ chứa loại tế bào nào? Vai trò của chúng là gì?Trong đảo tuỵ có 2 loại tế bào:Tế bào β: Tiết hoocmôn Insulin biến đổi glucozơ thành glicogen.Tế bào α: Tiết hoocmôn glucagon chuyển hoá glicogen thành glucozơ.BÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN7Trình bày quá trình điều hoà lượng đường huyết luôn giữ ở mức ổn định?I. TUYẾN TUỴ: Vai trò của hoocmon tuyến tụy là gì?Giúp điều hòa lượng đường trong máu ở mức ổn địnhBÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN8Khi ®­êng huyÕt(Sau b÷a ¨n)Khi ®­êng huyÕt(Xa b÷a ¨n, c¬ thÓ ho¹t ®éng)TÕ bµo βTÕ bµo ᧶o tuþGluc«z¬Gluc«z¬§­êng huyÕt gi¶m xuèng møc b×nh th­êng§­êng huyÕt t¨ng lªnmøc b×nh th­êng+: KÝch thÝch-: K×m h·m++--InsulinGlucag«nGlic«gen.1....2.....345t¨ng ( > 0,12% )gi¶m ( < 0,12% )S¬ ®å qu¸ tr×nh ®iÒu hoµ l­îng ®­êng trong m¸u9Nhờ tác dụng đối lập của hai loại hoocmon mà lượng đường huyết luôn ổn địnhNêu ý nghĩa sự tác động đối lập của hai loại hoocmon?I. TUYẾN TUỴ: Sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng gì?Sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng bệnh lí: bệnh tiểu đường, chứng hạ đường huyếtBÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN10I. TUYẾN TUỴ: Nhờ tác dụng đối lập của 2 loại hoocmôn mà tỉ lệ đường huyết luôn ổn định 1. Chức năng của tuyến tuỵ: Tuyến tuỵ: chức năng ngoại tiết: tiết dịch tụy. Chức năng nội tiết do các tế bào đảo tuỵ thực hiện:+ Tế bào β: Tiết hoocmôn Insulin biến đổi glucozơ thành glicogen.+ Tế bào α: Tiết hoocmôn glucagon chuyển hoá glicogen thành glucozơ.2. Vai trò của hoocmon tuyến tuỵ:BÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNTrình bày lại chức năng và vai trò của tuyến tụy1112Liên hệ trong thực tế :Bệnh tiểu đường.Bệnh tiểu đường là do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thu hết nên chúng ta sẽ đái tháo đừơng ra ngoài. Bệnh đái đường là do tế bào β rối loạn nên không tiết hoocmôn insulinChứng hạ đường huyết: Là hàm lượng đường trong máu giảm xuống, tế bào α không tiết hoocmôn glucagôn13Bệnh nhân rất dễ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây bại liệt hoặc tử vong. Theo các số liệu thống kê cho thấy 65 % tỉ lệ tử vong ở bệnh tiểu đường là do tai biến mạch máu. Bệnh tiểu đường trường hợp nặng có thể dẫn tới tổn thương động mạch vành tim( viêm tắc) động mạch màng lưới dẫn tới mù loà , ảnh hưởng tới chức năng thận không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong .14Triêu trứng và các biến chứng của bệnh tiểu đường 15I. TUYẾN TUỴ: II. TUYẾN TRÊN THẬN:Quan sát hình trả lời câu hỏi sau:Nêu vị trí, số lượng của tuyến trên thận?BÀI 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN16Bài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN12345Vỏ tuyến Tủy tuyếnLớp cầuLớp sợiLớp lướiCẤU TẠO CỦA TUYẾN TRÊN THẬNII. TUYẾN TRÊN THẬN:17Bài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNNêu chức năng của các hooc môn tuyến trên thận? + Vỏ tuyến ? + Tuỷ tuyến ?- Vị trí : gồm một đôi nằm trên đỉnh hai quả thận 	lớp cầu- Cấu tạo : + Vỏ tuyến chia 3 lớp 	lớp sợi	 lớp lưới + Tuỷ tuyến II. TUYẾN TRÊN THẬN:18Màng liên kết Vỏ tuyếnTủy tuyếnBài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNLớp cầuLớp sợiLớp lướiTiết hoocmon điều hoà các muối natri, kali trong máuTiết hoocmon điều hoà đường huyếtTiết hoocmon điều hoà sinh dục namTiết Ađrênalin và NorađrênalinII. TUYẾN TRÊN THẬN:19Bài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN- Vị trí : gồm một đôi nằm trên đỉnh hai quả thận 	lớp cầu- Cấu tạo : + Vỏ tuyến chia 3 lớp 	 lớp sợi	 lớp lưới + Tuỷ tuyến Chức năng:+ Vỏ tuyến :Điều hoà các muối , điều hoà đường huyết, điều hoà sinh dục nam + Tuỷ tuyến : tiết adrenalin và noradrenalin điều hoà lượng đường huyết khi bị hạ lượng đường huyết  gây tăng nhịp tim,co mạch tăng nhịp hô hấp , điều chỉnh đường huyết II. TUYẾN TRÊN THẬN: 20Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing21Hội chứng Cushing22Tuyến tuỵ là (1) vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn. Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm (2).. khi đường huyết tăng, glucagôn làm (3).......... khi lượng đường trong máu giảm.- Tuyến trên thận gồm phần vỏ và (4). .... Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụng (5)điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam- Phần tuỷ tiết (6). và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máuChọn từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:tuyÕn phagi¶m ®­êng huyÕtt¨ng ®­êng huyÕtphÇn tuû®iÒu hoµ ®­êng huyÕta®rªnalin23Bài tập : Hãy chọn ý đúng nhất1. Lớp ngoài cùng của vỏ tuyến trên thận tiết hoocmôn :Biến đổi prôtein thành glucôzơ Điều hoà sinh dục nam Điều hoà muối natri,kali trong máu. Phân giải lipit thành axit amin và axit béoBài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN242. Insulin có vai trò giảm đường huyết bởi các hoạt động :A. Biến đổi lipit, protetin thành glucôzơB. Biến đổi glucôzơ thành glucôgenC. Biến đổi glucôgen thành glucôzơD. Điều chỉnh đường huyết khi đường huyết bị hạ253. Hoạt động nội tiết của tuyến tuỵ bị rối loạn sẽ dẫn đến :A. Bệnh tiểu đường B. Bệnh BazơđôC. Bệnh tăng huyết áp D. Khả năng tiêu hoá thức ăn giảm26DẶN DÒHọc thuộc bài, trả lời các câu hỏi:1,2,3,(SGK)Xem trước bài 58 và làm bài tập bảng 58.1, 58.2Bài tập điền từ trang 182,18327Cảm ơn quý thầy cô về dự giờ thăm lớpXin kính chào!chóc c¸c em häc tËp tèt28