Bài giảng môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 17, Bài 17: Tim và mạch máu

GV thực hiện: NGUYỄN TRƯỜNG SINHSINH HỌC LỚP 8KIỂM TRA BÀI CŨ Hình 16.1 Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn1, Hãy mô tả con đường vận chuyển máu của vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn ?2, Nêu vai trò của tim và hệ mạchtrong hệ tuần hoàn máu ?KIỂM TRA BÀI CŨ 1/*Vßng tuÇn hoµn nhá: M¸u tõ t©m thÊt ph¶i ®éng m¹ch phæi mao m¹ch phæi tØnh m¹ch phæi t©m nhÜ tr¸i. *Vßng tuÇn hoµn lín : M¸u tõ t©m thÊt tr¸i ®éng m¹ch chñ mao m¹ch chñ tØnh m¹ch chñ t©m nhÜ ph¶i.2/ - Tim co bãp t¹o lùc ®Èy m¸u . - HÖ m¹ch vËn chuyÓn m¸u tõ tim ®Õn tÕ bµo vµ tõ tÕ bµo vÒ tim . - Tim vµ hÖ m¹ch thùc hiÖn chu tr×nh lu©n chuyÓn m¸u trong c¬ thÓ.+ O2-C02- 02, dd+ CO2, b¶Hình 16.1 Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn Kí hiệu bàn tay cầm bút () là nội dung bắt buộc cácem phải ghi vào vở. Kí hiệu đầu dòng ( mặt người ) là câu hỏi các em phải trả lời .Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU Hãy mô tả cấu tạo ngoài của tim ? Hãy xác định vị trí của tim trong cơ thể người ?Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI, Cấu tạo tim 1, Cấu tạo ngoài:Tỉnh mạch chủ trênHình 17-1. Hình dạng mặt ngoài, phía trước của timCung động mạch chủĐộng mạch phổiTĩnh mạchphổiTâm nhĩ tráiĐộng mạch Vành tráiTâm thất tráiTĩnh mạch chủ dướiTâm thất phảiĐộng mạch Vành tráiTâm nhĩ phảiTiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI/ Cấu tạo tim 1/ Cấu tạo ngoài:Tim nằm giữa 2 lá phổiMàng tim bao bọc bên ngoàiĐáy ở trên đỉnh ở dưới Các ngăn tim co Nơi máu được bơm tớiTâm thất tráiTâm thất phảiVòng tuần hoàn lớnVòng tuần hoàn nhỏI/ Cấu tạo tim: 1/ Cấu tạo ngoài: 2/ Cấu tạo trong Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUTâm nhĩ trái coTâm nhĩ phải coTâm thất trái coTâm thất phải coH·y quan s¸t b¶ng vµ h×nh vÏ vÒ chiÒu dµi ®­êng ®i cña m¸u, dù ®o¸n: C¸c ng¨n tim coN¬i m¸u ®­îc b¬m tíiT©m nhÜ tr¸i coT©m thÊt tr¸iT©m nhÜ ph¶i coT©m thÊt ph¶iT©m thÊt tr¸i coVßng tuÇn hoµn línT©m thÊt ph¶i co Vßng tuÇn hoµn nhá Ng¨n tim nµo cã thµnh c¬ tim dµy nhÊt, thµnh c¬ tim máng nhÊt ? Gi÷a tim víi c¸c m¹ch m¸u cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo ®Ó m¸u chØ ®­îc b¬m theo 1 chiÒu ?C¸c em xem c¸c h×nh sau vµ nhËn xÐt kÕt qu¶ dù ®o¸n cña m×nhThµnh t©m thÊt tr¸i ®Èy m¸u ®i nu«i toµn bé c¬ thÓ. Thµnh t©m thÊt tr¸i dµy nhÊt cã ý nghÜa g× ®èi víi c¬ thÓ ?Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI/ Cấu tạo tim 1/ Cấu tạo ngoài:Tim nằm giữa 2 lá phổiMàng tim bao bọc bên ngoàiĐáy ở trên đỉnh ở dưới 2/ Cấu tạo trong:Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.Gồm 4 ngăn: Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái ở trên Tâm thất phải và tâm thất thất trái ở dướiThành TTT là thành dày nhất. Các van tim: Van nhĩ- thất Van thất- độngTiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUII/ Cấu tạo mạch máu:Có 3 loại mạch máu: Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch. Có bao nhiêu loại mạch máu ? Đó là những loại nào ?Hình 17-2. Sơ đồ cấu tạo các mạch máu Hãy quan sát hình 17-2 .So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa 3 loại mạch máu, và giải thích bằng cách hoàn thành bảng sauĐặc điểm Động mạch Tĩnh mạchMao mạch1. Cấu tạo- Thành mạch- Lòng mạch- Đặc điểm khác2. Chức năngHình 17-2. Sơ đồ cấu tạo các mạch máu Đặc điểm Động mạch Tĩnh mạchMao mạch1. Cấu tạo- Thành mạch- Lòng mạch- Đặc điểm khác2. Chức năng3 lớpBiểu bìCơ trơnMô liên kết3 lớpBiểu b×1 lớp biểubì mỏngHẹpRộngHẹp nhấtCó van 1 chiềuNhỏ, phân nhánh nhiềuDÉn m¸u tõ tim tíi c¸c c¬ quan, vËn tèc vµ ¸p lùc lín.Dẫn máu từ khắp các tế bào về tim, vân tốc và áp lựcnhỏ.Trao đổi chất với tế bào.Cơ trơnMô liên kếtDàyMỏng 2/Cấu tạo trong:Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI/ Cấu tạo tim 1/ Cấu tạo ngoài:II/ Cấu tạo mạch máu:Động mạch: Thành gồm 3 lớp dàyTĩnh mạch: Thành gồm 3 lớp mỏngMao mạch: Thành gồm lớp mỏngTiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUIII/ Chu kì co dãn của tim: Mỗi chu kỳ co dãn của tim gồm bao nhiêu pha ? Đó là những pha nào ?Pha dãn chungVannhĩthấtHình 13.3 Sơ đồ co dãn của timThời gianThành phần tim Tổng thời gian( Giây) Thời gian làm việc( Giây) Thời gian nghỉ( Giây)Tâm nhĩTâm thấtMỗi chu kì tim0,80,10,70,80,80,30,50,40,4Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUIII/ Chu kì co dãn của tim:Vì thời gian tim hoạt động bằng thời gian tim nghỉ ngơi, thời gian nghỉ đủ cho tim hồi phục lại trạng thái ban đầu để chuẩn bị nhịp tim mới. Tại sao tim hoạt động suốt đời mà không biết mệt ?Pha dãn chungHình 13.3 Sơ đồ co dãn của timVannhĩthất 2/ Cấu tạo trong:Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI/ Cấu tạo tim 1/ Cấu tạo ngoài:II/ Cấu tạo mạch máu: Động mạch: Thành gồm 3 lớp dày Tĩnh mạch: Thành gồm 3 lớp mỏng Mao mạch: Thành gồm lớp mỏngIII/ Chu kì co dãn của tim: Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha: + Pha nhĩ co ( 0,1s) + Pha thất co (0,3s) + Pha dãn chung (0,4s) Mỗi chu kì co dãn của tim gọi là nhịp tim.Tim co bóp 75 nhịp/ 1 phút Tim co bóp được bao nhiêu nhịp trong 1 phút ? 2/ Cấu tạo trong:Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI/ Cấu tạo tim 1/ Cấu tạo ngoài:II/ Cấu tạo mạch máu: Động mạch: Thành gồm 3 lớp dày Tĩnh mạch: Thành gồm 3 lớp mỏng Mao mạch: Thành gồm lớp mỏngIII/ Chu kì co dãn của tim: Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha: + Pha nhĩ co ( 0,1s) + Pha thất co (0,3s) + Pha dãn chung (0,4s) Mỗi chu kì co dãn của tim gọi là nhịp tim.Nhịp tim phụ thuộc vào các yêu tố nào: Trạng thái sinh lý, giới tính, độ tuổi, luyện tập và bệnh lý... Nhịp tim phụ thuộc và các yếu tố nào ?Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUNỘI DUNGI/ Cấu tạo tim: 1/ Cấu tạo ngoài:Tim nằm giữa 2 lá phổiMàng tim bao bọc bên ngoàiĐáy ở trên đỉnh ở dưới 2/ Cấu tạo trong:Tim được cấu tạo bở cơ tim Và mô liên kết.Gồm 4 ngăn: TNP và TTP ở trên TNT và TTT ở dướiThành TTT là thành dày nhất. Các van tim:Van nhĩ- thất Van thất- độngII/ Cấu tạo mạch máu:Động mạch: Thành gồm 3 lớp dàyTĩnh mạch: Thành gồm 3 lớp mỏngMao mạch: Thành gồm lớp mỏngIII/ Chu kì co dãn của tim:Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha: + Pha nhĩ co ( 0,1s) + Pha thất co (0,3s) + Pha dãn chung (0,4s)Mỗi chu kì co dãn của tim gọi là nhịp tim.KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ Làm bài tập 1, 2, 3, 4 SGK trang 57 Đọc “Em có biết “ SGK trang 5 Vẽ hình 17.1; h17.2 SGK trang 54+55 Ôn tâp chương I, II,II Kiểm tra 1 tiết. Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU CÁM ƠN