Bài giảng môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 21: Hô hấp và các cơ quan hô hấp

 Ngửụứi thửùc hieọn : Voừ Vaờn Chi Ngaứy daùy: /11/2011TRƯỜNG THCS PHAN CHU TRINHCAM RANHTuaàn 11 Tieỏt : 21 Năm Học 2011 2012 Moõn : Sinh hoùc 8 Hễ HẤP VÀ CÁC CƠ QUAN Hễ HẤPO2CO2O2O2CO2CO2MŨIHỌNGTHANH QUẢNPHOÅIHô hấp và các cơ quan hô hấpChương iv: Hô hấpBài 20 – tiết 21Hô hấp và các cơ quan hô hấpI- Khái niệm hô hấp :II- Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúngGLUXITLIPITPRễTEINO2CO2+H2O NĂNG LƯỢNGCHO CÁC HOẠT ĐỘNG SỐNG CỦA TẾ BÀOI- Khái niệm hô hấp : Hô hấp cung cấp oxi cho tế bào để tham gia vào phản ứng tạo năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào và cơ thể, đồng thời thải loại CO2 ra khỏi cơ thể. Hô hấp có liên quan như thế nào với các hoạt động sống của tế bào và cơ thể ?Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPKhông khíPhế nang trong phổiTế bào biểu mô ở phổiMao mạch phế nangở phổiMao mạch ở các môTimTế bào ở các môCO2O2Sự thở(sự thông khí ở phổi)I- Khái niệm hô hấp :Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPPhế nang trong phổiTế bào biểu mô ở phổiMao mạch phế nang ở phổiMao mạch ở các môTimTế bào ở các môTrao đổi khí ở phổiO2CO2Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp :Phế nang trong phổiTế bào biểu mô ở phổiMao mạch phế nangở phổiMao mạch ở các môTimTế bào ở các môTrao đổi khí ở tế bàoO2CO2Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp :Tế bào biểu mô ở phổiMao mạch phế nangở phổiMao mạch ở các môTimO2CO2CO2TimO2CO2Phế nang trong phổiTimTế bào ở các môSự thở(sự thông khí ở phổi)Trao đổi khí ở phổiTrao đổi khí ở tế bàoO2CO2 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp :SƠ ĐỒ CÁC GIAIĐOẠNCHỦYẾUTRONGQUÁTRèNHHễHẤP Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào ?.Sự thở có ý nghĩa gỡ với hô hấp? . Hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:+ Sự thở (Sự thông khí ở phổi).+ Trao đổi khí ở phổi.+ Trao đổi khí ở tế bào. Sự thở giúp thông khí ở phổi tạo điều kiện cho trao đổi khí diễn ra liên tục ở tế bào.Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp : Hô hấp là gỡ?Quỏ trỡnh hụ hấp gồm mấy giai đoạn? Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp: Khái niệm: Hô hấp là quá trỡnh không ngừng cung cấp oxi cho các tế bào của cơ thể và loại CO2 do các tế bào thải ra khỏi cơ thể. Quá trỡnh hô hấp gồm 3 giai đoạn + Sự thở (Sự thông khí ở phổi). + Trao đổi khí ở phổi. + Trao đổi khí ở tế bào.Hụ hấp cú vai trũ như thể nào đối với cơ thể? - Vai trò :+ Cung cấp oxi để oxi hoá các hợp chất hữu cơ tạo ra năng lượng cần cho hoạt động sống của cơ thể và thải khí Cacbonic ra khỏi cơ thể.MŨIChửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPCác cơ quan trong hệ hô hấp của người HỌNGTHANH QUẢNPHỔIChửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁP Các cơ quan trong hệ hô hấp của người KHÍ QuẢNKhoang mũiHọng (hầu)Thanh quảnKhí quảnLỏ phổi trỏiLỏ phổi phảiPhế quảnLỗ mũiNắp thanh quảnLớp màng ngoài(lá thành)Lớp màng trong(lá tạng)Phế quản nhỏTĩnh mạch phổi mỏu nghốo oxiĐộng mạch phổi mỏu giàu oxiphế nangQuan sỏt hỡnh vẽ và xỏc định cỏc cơ quan hụ hấpChửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPII - Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúng: Phế quản nhỏMao mạch mỏuI- Khái niệm hô hấp : Hệ hụ hấp của người gồm những cơ quan nào nào ?. 1/ Đường dẫn khớ (Mũi-Họng-Thanh quản-Khớ quản-Phế quản) 2/Hai lỏ phổi(Lỏ phổi trỏi cú 2 thựy Lỏ phổi phải cú 3 thựy) Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp :II - Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúng:BỘ PHẬN DẪN KHÍBỘ PHẬN Hễ HẤPBAÛNG ẹặc điểm cấu tạo của các cơ quan hô hấp ở người Các cơ quan Đặc điểm cấu tạoĐường dẫn khíMũiHọng Thanh quảnKhí quảnPhế quảnHai lá phổiLá phổi phải có 3 thuỳLá phổi trái có 2 thuỳ - Có nhiều lông mũi. - Có lớp niêm mạc tiết chất nhày. - Có lớp mao mạch dày đặc. Có tuyến amiđan và tuyến V.A chứa nhiều tế bào limphô.Có nắp thanh quản ( sụn thanh thiệt) có thể cử động để đậy kín đường hô hấp.- Cấu tạo bởi 15- 20 vòng sụn khuyết xếp chồng lên nhau.- Có lớp niêm mạc tiết chất nhày với nhiều lông rung chuyển động liên tục.Cấu tạo bởi các vòng sụn. Ở phế quản nơi tiếp xúc các phế nang thỡ không có vòng sụn mà là các thớ cơ.- Bao ngoài 2 lá phổi có 2 lớp màng, lớp ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịch.- Đơn vị cấu tạo của phổi là các phế nang tập hợp thành từng cụm và được bao bởi mạng mao mạch dày đặc. Có tới 700 - 800 triệu phế nangChửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPNghiên cứu thông tin bảng 20 sgk tr.66. trả lời câu hỏi sau: Những đặc điểm cấu tạo nào của các cơ quan trong đường dẫn khí có tác dụng:	+ Làm ấm, làm ẩm không khí khi đi vào phổi ?	+ Tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi các tác nhân có hại ?+ Làm ẩm không khí là do lớp niêm mạc tiết chất nhày lót bên trong đường dẫn khí.+ Làm ấm không khí là do lớp mao mạch dày đặc, căng máu và ấm nóng dưới lớp niêm mạc đặc biệt ở mũi và phế quản.Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPII- Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúngI- Khái niệm hô hấp : Đặc điểm cấu tạo nào của đường dẫn khí tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi các tác nhân có hại ?+ Lông mũi : Giữ lại các hạt bụi lớn.+ Chất nhày : Do niêm mạc tiết ra giữ lại các hạt bụi nhỏ.+ Lớp lông rung : Quét vật lạ ra khỏi khí quản.+ Nắp thanh quản (sụn thanh thiệt): Đậy kín đường hô hấp, ngăn thức ăn khỏi lọt vào khi nuốt.+ Các tế bào lim phô ở tuyến amiđan và tuyến V.A tiết ra kháng thể để vô hiệu hoá các tác nhân gây nhiễm.Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPII- Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúngI- Khái niệm hô hấp : Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm tăng diện tích bề mặt trao đổi khí? + Số lượng phế nang lớn (700 - 800 triệu) làm cho diện tích bề mặt trao đổi khí tăng. + Bao bọc phổi có 2 lớp màng là:a/ Lá thành dính chặt vào thành ngực.b/ Lá tạng dính chặt vào phổi, giữa chúng là lớp dịch rất mỏng làm cho áp suất trong đó là âm hoặc bằng khụng, nờn phổi nở rộng và xốp.Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPII- Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúngI- Khái niệm hô hấp : Nêu nhận xét về chửực naờng của đường khí và cuỷa 2 laự phổi?+ Chức năng chung của đường dẫn khớ:Dẫn khớ ra và vào phổi; làm ẩm, làm ấm khụng khớ vào phổi; bảo vệ phổi khỏi tỏc nhõn cú hại.+ Chức năng của phổi: Trao đổi khớ giữa mụi trường ngoài với mỏu trong mao mạch phổi.Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPII- Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúngI- Khái niệm hô hấp : Hệ hụ hấp cú cấu tạo như thế nào ?.Phổi cú chức năng gỡ? . Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPI- Khái niệm hô hấp :Chức năng của đường dẫn khớ là gỡ? .II- Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức NĂNG của chúngCấu tạo: Hệ hô hấp gồm : - Đường dẫn khí: Mũi , họng, thanh quản, khí quản, phế quản. - 2 lá phổi.2) Chức năng : - Đường dẫn khí :	+ Dẫn khí ra vào phổi.	+ Làm ấm, làm ẩm không khí vào phổi.	+ Bảo vệ phổi khỏi các tác nhân có hại. - Phổi : Thực hiện trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường ngoài. Caõu 1/67 SGK Hoõ haỏp coự vai troứ quan troùng nhử theỏ naứo vụựi cụ theồ soỏng?	+Nhụứ hoõ haỏp maứ oxi ủửụùc laỏy vaứo ủeồ oxi hoựa caực hụùp chaỏt hửừu cụ taùo naờng lửụùng caàn cho moùi hoaùt ủoọng soỏng cuỷa cụ theồ.	+ Thaỷi khớ cacbonic vaứ hụi nửụực cuỷa teỏ baứo ra khoỷi cụ theồ. Caõu 3/67SGK Giaỷi thớch caõu noựi: chổ caàn ngửứng thụỷ 3-5 phuựt thỡ maựu qua phoồi chaỳng coự oxi ủeồ maứ nhaọn. Do noàng ủoọ oxi trong khoõng khớ ụỷ phoồi giaỷm neõn khoõng ủuỷ aựp lửùc khuyeỏt taựn vaứo maựu nửừaKIEÅM TRA-ẹAÙNH GIAÙChửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁP So saựnh caỏu taùo cuỷa heọ hoõ haỏp cuỷa ngửụứi vaứ thoỷ ?GIOÁNG:ủửụứng daón khớ (trửứ thanh quaỷn)vaứ 2 laự phoồi hoaứn toaứn gioỏng ngửụứi. KHAÙC:ẹửụứng daón khớ ụỷ ngửụứi coự thanh quaỷn phaựt trieồn hụn veà chửực naờng phaựt aõm.Khoanh tròn vào câu trả lời đúng:Hoạt động nào dưới đây không phải là chức năng của hô hấp? a. Loại bỏ CO2 ra khỏi cơ thể.	 c. Cung cấp chất dinh dưỡng cho tế bàob. Cung cấp oxi cho tế bào	 d. Giúp tế bào và cơ thể tránh bị đầu độc bởi khí CO2.2) Nơi xảy ra trao đổi khí ở phổi là :	a. Xoang mũi 	c. Phế quản. b. Khí quản 	d. Phế nang3) Vừa tham gia dẫn khí hô hấp vừa là bộ phận của cơ quan phát âm là :	a. Thanh quản	c. Phế quản b. Khí quản 	d. Phổi4) Tuyến V.A và tuyến Amiđan có ở:	a. Khí quản	 c. Họng b. Thanh quản	d. Mũi5) Chất nhày trong mũi có tác dụng:	a. Diệt khuẩn	c. Giữ bụi	b. Sưởi ấm không khí	d. Cả a, b, c đều đúng Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁPKIEÅM TRA-ẹAÙNH GIAÙHướng dẫn về nhàHọc bài theo nội dung đó ghiVẽ hỡnh:20.1,20.2,20.3 sgk trang64,65.Đọc mục “Em có biết”Hoàn thành cỏc bài tập trang 51,52,53,54 vở bài tập sinh 8.Nghiờn cứu bài(HOẠT ĐỘNG Hễ HẤP) theo cỏc nội dung bài tập 1,2 trang 55,56 vở bài tập sinh 8Chửụng IV : HOÂ HAÁP - Tieỏt 21 HOÂ HAÁP VAỉ CAÙC Cễ QUAN HOÂ HAÁP