Bài giảng môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 9: Cấu tạo và tính chất của cơ

Taäp theå hoïc sinh lôùp 8 kính chaøo quyù thaày coâ giaùoBAØI GIAÛNG ÑIEÄN TÖÛMOÂN SINH HOÏC LÔÙP 8Giaùo vieân thöïc hieän: Phïng H¶i L­u Trường THCS An NinhKiÓm tra bµi cñ+ Nêu cấu tạo và chức năng của xương dài?* Ñaàu xöông:- Suïn boïc ñaàu xöông đeå giaûm ma saùt trong khôùp.- Moâ xöông xoáp goàm caùc nan xöông hình voøng cung coù taùc duïng phaân taùn löïc vaø taïo oâ chöùa tuûy ñoû.* Thaân xöông: - Maøng xöông giuùp xöông phaùt trieån beà ngang.- Moâ xöông cöùng coù taùc duïng chòu löïc. - Khoang xöông roãng, chöùa tuûy ñoû ôû treû em vaø tuûy vaøng ôû ngöôøi lôùn.Ñaùp aùnI. CÊu t¹o cña bắp cơ và tế bào cơ Bắp cơ có cấu tạo như thế nào ? TÕ bµo c¬ cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? 1. Cấu tạo của bắp cơ:Hình thoi, nhọn 2 đầu,ngoài là màng liên kết, 2 đầu thon có gân, phần bụng phình to. Trong có nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ.2. Cấu tạo của tế bào cơ:Nhiều tơ cơ gồm hai loại:+ Tơ cơ mảnh: Có các mấu lồi sinh chất tạo thành vân tốiTrơn, tạo thành vân sáng + Tơ cơ dày:Tơ cơ dày và tơ cơ mảnh xếp xen kẻ nhau theo chiều dọc tạo thành các vân ngang.Đơn vị cấu trúc là giới hạn giữa tơ cơ mảnh và tơ cơ dày (đĩa tối ở giữa, hai nửa đĩa sáng hai đầu)CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña cƠTiết: 9I. CÊu t¹o cña bắp cơ và tế bào cơ 1. Cấu tạo của bắp cơ:2. Cấu tạo của tế bào cơ:CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña cƠTiết: 9II. Tính chất của cơ C¸c em ®äc th«ng tin phÇn II SGK vµ quan s¸t hình 9-2, Hình 9-2 Thí nghiệm sự co cơTại sao khi cơ co bắp cơ ngắn lại ?Tính chất của cơ là gì?Do tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm cho tế bào cơ ngắn lại.Tính chất của cơ là sự co và dãn cơCơ co theo nhịp gồm 3 pha:+ Pha tiềm tàng: 1/10 thời gian nhịp+ Pha co: 4/10 thời gian nhịp+ Pha dãn: 1/2 thời gian nhịp, trở lại trạng thái ban đầu (cơ phục hồi).- Cơ co chịu ảnh hưởng của hệ thần kinhI. CÊu t¹o cña bắp cơ và tế bào cơ CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña cƠTiết: 9II. Tính chất của cơHình 9-3 Sơ đồ phản xạ đầu gối C¸c em ®äc th«ng tin phÇn II SGK vµ quan s¸t hình 9-3, - Ngồi thả lỏng trên ghế, dùng búa (y tế) gõ nhẹ vào gân xương bánh chèGập cẳng tay vào sát với cánh tay em thấy hiện tượng gì xảy ra ? Vì saoI. CÊu t¹o cña bắp cơ và tế bào cơ CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña cƠTiết: 9II. Tính chất của cơIII. Ý nghĩa của hoạt động co cơQuan sát H 9.4 : Cho biết sự co cơ có tác dụng gì?Phân tích sự phối hợp hoạt động co,dãn giữa cơ 2 đầu và cơ 3 đầu ở cánh tay ?- Cơ co giúp xương cử động, cơ thể vận động và lao động.- Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của các nhóm cơHoạt động co cơ có ý nghĩa gì?H·y ®¸nh dÊu vµo c©u tr¶ lêi ®óng trong c¸c bµi tËp sau:Bµi 1- B¾p c¬ ®iÓn hình cã cÊu t¹o:a) Sîi c¬ cã v©n s¸ng, v©n tèi.b) Bã c¬ vµ sîi c¬.c) Cã mµng liªn kÕt bao bäc, hai ®Çu to giữa phình to.d) Gåm nhiÒu sîi c¬ tËp trung thµnh bã c¬.e) C¶ a, b, c, d.g) ChØ c vµ d.Bµi tËp 2- Khi c¬ co  b¾p c¬ ng¾n l¹i vµ to bÒ ngang lµ do:a) V©n tèi dµy lªnb) Mét ®Çu c¬ co vµ 1 ®Çu c¬ cè ®Þnh.c) C¸c t¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng t¬ dµy  v©n tèi ng¾n l¹i.d) C¶ a, b, c.e) ChØ a vµ c.Phiếu Bài TậpCUÛNG COÁCaâu 1: Ñaëc ñieåm caáu taïo naøo cuûa teá baøo cô phuø hôïp vôùi chöùc naêng co cô?Caâu 2: Khi naøo caû cô gaáp vaø cô duoãi caúng chaân cuøng co? Giaûi thích hieän töôïng ñoù?Caâu 3: Coù khi naøo cô gaáp vaø cô duoãi cuûa cuøng moät boä phaän cô theå cuøng co toái ña hoaëc duoãi toái ña? Vì sao?TL: - Tế bào cơ gồm nhiều đơn vị cấu trúc nối liền với nhau nên tế bào cơ dài. - Các tơ cơ dày và tơ cơ mảnh bố trí xen kẽ để khi tơ cơ mảnh xuyên vào vùng phân bố của tơ cơ dày sẽ làm cơ ngắn lại tạo nên sự co cơ.TL: Khi đứng cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co, nhưng không co tối đa. Cả 2 cơ đối kháng đều co tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xương chân thẳng đứng trọng tâm cơ thể rơi vào chân đế.TL: - Không khi nào cả cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cơ thể cùng co tối đa. - Cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cơ thể cùng duỗi tối đa khi các cơ này mất khả năng tiếp nhận kích thích do đó mất trương lực cơ ( trường hợp người bị liệt). - Học bài theo câu hỏi SGK- Đọc phần “em có biết”- Soạn trước bài:10Kính chuùc quyù thaày coâ giaùo söùc khoeû!Chuùc caùc em hoïc gioûi!