Bài giảng môn Sinh học - Nghiên cứu, ứng dụng tế bào gốc ở Việt Nam

BÁO CÁOViện công nghệ sinh học và thực phẩm Đề tàiNghiên cứu, ứng dụng tế bào gốc ở Việt NamNhóm: 12 Võ Hoàng Thắng Nguyễn Trường HưngTrần Đỗ Khoa TiếnHuỳnh Hữu TríTế bào gốc là gì?Là tế bào có khả năng phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể.Là một công cụ trong "hệ thống sửa chữa" của cơ thể Tế bào gốc có 2 đặc điểm quan trọng tạo nên sự khác biệt với các loại tế bào khác +là loại tế bào không chuyên dụng + có thể biến đổi trở thành tế bào chuyên dụngLịch sử phát triểnCách đây hơn 20 năm, các nhà khoa học đã tìm ra cách lấy tế bào gốc từ phôi thai của chuột. Năm 1998, các nhà khoa học đã lấy được tế bào gốc từ phôi thai của người, đồng thời đã nuôi cấy được tế bào trong phòng thí nghiệm.Những thành công từ nghiên cứu tế bào gốcBiệt hóa thành tế bào thần kinh chữa bệnh thần kinh thị giác (Đại học Stanford- Mỹ)Biệt hóa thành tế bào cơ tim chữa bệnh tim (Viện Tim Texas- Mỹ)Biệt hóa thành tế bào da chữa bỏng (Viện bỏng ở Shriners ở Galveston, Texas); Đại học Duke-Mỹ; Trung tâm chấn thương chỉnh hình Robert Jones and Agnes Hunt -Anh).Các loại tế bào gốcTế bào gốc người trưởng thành (Adult Stem Cells, một số nhà khoa học còn gọi là Somatic Stem Cells) Tế bào gốc phôi thai (Embryonic Stem Cells)Thuộc tính của tế bào gốcCó thể tự làm mới bản thân Có thể tái tạo những loại tế bào chuyên dụng khácNghiên cứu, ứng dụng tế bào gốc ở Việt NamNhững bước tiến đầu tiênNăm 2004 tại phòng thí nghiệm Cell Research Corp ,TS. Phan Toàn Thắng chiết ra TBG từ màng cuống dây rốn (MCDR) hiện ông nghiên cứu, giảng dạy Đại học Quốc gia Singapore và là người đầu tiên trên thế giới phân lập được tế bào gốc từ màng cuống rốn. Tại Việt Nam, GS. Phạm Mạnh Hùng, TS. Phan Toàn Thắng đồng sáng lập ra Ngân hàng TBG Mekostem (TP. HCM)MekoStem là ngân hàng tế bào gốc đầu tiên ở Việt Nam được Bộ Y tế cấp phép, có khả năng bảo quản lên đến 3.000 mẫu. MekoStem đã ký hợp đồng chuyển giao công nghệ với PGS-TS Phan Toàn Thắng, TS. Phan Toàn Thắng hợp tác với tập đoàn FPT thành lập Công ty cổ phần y sinh học tái tạo FBM (FBM Regenerative Biology and Medicine) ở Hà Nội.Tại Đại học Khoa học tự nhiên (TP. Hồ Chí Minh), TS. Phan Kim Ngọc và các cộng sự Phạm Văn Phúc, Trương Đinh, Huỳnh Thị Lệ Duyên đã triển khai đề tài “Biệt hóa invivo các tế bào mầm từ mảnh mô tinh hoàn tế bào chuột”. NUÔI CẤY VÀ BIỆT HÓA TẾ BÀO GỐC (STEM CELL)NUÔI CẤY TẾ BÀO GỐCBIỆT HÓA TẾ BÀO GỐCNUÔI CẤY TẾ BÀO GỐCThành phần môi trườngMuối vô cơCarbohydrate, acid béo, amino acidVitamineYếu tố vi lượngHuyết thanhKỹ thuật nuôi cấyNuôi cấy sơ cấpNuôi cấy thứ cấpThu nhận và nuôi cấy tế bào gốc từ tủy xương chuộtĐùi chuột vừa được thu nhậnRửa tủy xương bằng dung dịch D’MEM và thu nhận huyền phù tế bàoThu nhận xương đùi chuộtRửa bằng dung dịch PBSLóc bỏ phần cơ và thịtRửa lại bằng dung dịch PBSThay môi trường mới sau 24 giờCắt bỏ hai đầu xương đùiNuôi tế bào trong dụng cụ nuôi phù hợpQuy trình thu nhận tế bào gốc từ máu cuống rốnPha mẫu máu thu được với dung dịch PBS/2mM EDTA theo tỉ lệ 1:1Dùng pipette hút 15 ml dung dịch Ficoll_Hypaque vào ống ly tâm 50mlRót nhẹ 30 ml hỗn hợp PBS và máu lên trên lớp dung dịch Ficoll_Hypaque sao cho không làm xáo động bề mặt Ficoll_Hypaque/mẫuLy tâm 30’ ở 1500v\phút, nhiệt độ phòngTách tế bào đơn nhân ra từ pha giữaRửa 2-3 lần với PBS/EDTATái huyền phù tế bào trong môi trường nuôi cấyBIỆT HÓA TẾ BÀO GỐCCác phương pháp biệt hóaBiệt hóa bằng hóa chấtBiệt hóa bằng các chất nềnĐồng nuôi cấy với các tế bào đã biệt hóaChuyển genCác gốc tự do và dạng oxygen hoạt độngKích thích vật lýBiệt hóa tế bào gốc thành tế bào xươngBình Roux chứa tế bào gốcBổ sung LG-DMEM, FBS, kháng sinh, dexamethasone, beta-glycerolphosphateNuôi trong 14-28 ngàyTế bào xương bắt màu đỏ của Alizarin redQuy trình biệt hóa tế bào gốc thành tế bào mỡBình Roux chứa tế bào gốcBổ sung DMEM, FBS, kháng sinh, dexamethasone, insulinNuôi trong 3 ngàyTế bào mỡ bắt màu xanh đen đến nâu của Sudan black Những nghiên cứu trong lĩnh vực tế bào gốc ở Việt Nam và trên thế giớiỨng dụng vào lĩnh vực mỹ phẩm: ứng dụng chăm sóc da và hỗ trợ điều trị một số bệnh lý về daNhững ứng dụng trị bệnh triển vọng từ tế bào gốc Tạo tế bào tinh trùng từ tế bào gốc giúp điều trị vô sinh ở nam giớiMở ra hy vọng điều trị căn bệnh ung thư vúSử dụng tế bào gốc trong chữa trị các tổn thương não bộỨng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh về ganTại nhiều nước trên thế giới và cả Việt Nam, TBG đã chữa thành công cho người mắc bệnh suy tủy, ung thư máu. Theo các nhà khoa học, việc nuôi cấy TBG còn có thể chữa được chứng tiểu đường, bệnh ung thư.CÁM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE