Bài giảng môn Sinh học - Tiết 17 - Bài 17: Mối quan hệ giữa gen và arn

Sinh học 9Người thực hiện: Nguyễn Thị GiangNhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ Nêu bản chất hoá học và chức năng củagen? Bản chất hoá học của gen là ADN, mỗi gen cấu trúc là một đoạn ADN.Chức năng của gen: lưu giữ và truyền đạt thông tin di truyền.Kiểm tra bài cũ:Trả lờiPr«tÝtTÝnh tr¹ng	TiÕt 17Bµi 17: mèi quan hÖ gi÷a gen vµ arnI. ARN1. Cấu tạo *So sánh cấu tạo của ARN và ADN?Điểm giống nhau giữa ADN và ARN:Đều được cấu tạo từ các nguyên tố hoá học: C,H,O,N,P.Đều là đại phân tử. Cấu trúc theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là các nuclêôtit.Các nuclêôtit liên kết với nhau thành mạch.Điểm khác nhau:Kết luận:	ARN là đại phân tử, gồm một mạch xoắn đơn cấu trúc theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là các loại nuclêôtit: A,U,G,X.Đặc điểmARNADNSố mạch đơnCác loại đơn phân12A,U,G,XA,T,G,XDựa vào cơ sở nào để phân chia ARN thành 3 loại?Chức năng của ARNSắp xếp các loại ARN tương ứng với chức năng của nó:C¸c lo¹i Chøc n¨ng1.mARN2.tARN3.rARNa.VËn chuyÓn axit amin ®Õn n¬i tæng hîp proteinb.Lµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn ribox«mc.TruyÒn ®¹t th«ng tin quy®Þnh cÊu tróc cña proteinKết quả: 1 - c2 - a3 - b2. Chức năngChức năng:C¸c lo¹i Chøc n¨ng mARN tARN rARNTruyÒn ®¹t th«ng tin quy ®Þnh cÊu tróc cña proteinVËn chuyÓn axitamin ®Õn n¬i tæng hîp proteinLµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn riboxom-n¬i tæng hîp proteinII. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào? Qu¸ tr×nh tæng hîp ARN diÔn ra ë ®©u? Vµo kú nµo cña chu k× tÕ bµo ?Quá trình tổng hợp ARN xảy ra ở kì trung gian, tại NST trong nhân tế bào.GUAUXXGGUAGTAATTXXGGGXAXAATXGTADNARN Tãm t¾t qu¸ tr×nh tæng hîp ARN ? Gen tháo xoắn tách dần 2 mạch đơn. Các nuclêôtit trên mạch gốc liên kết dần với các nuclêôtit tự do theo NTBS. Khi tổng hợp xong, ARN tách khỏi gen, ra chất tế bào.Lưu ý: Quá trình tổng hợp ARN có sự tham gia của các Enzim đặc hiệu.1. Quá trình tổng hợp ARN xảy ra ở kì trung gian, tại NST trong nhân tế bào:Thảo luận:ARN được tổng hợp từ một mạch hay hai mạch đơn của gen? * Từ một mạch đơn của gen, đó là mạch khuôn.2. Các loại nuclêôtit nào liên kết với nhau trong quá trình hình thành ARN? *	A liên kết với U, G liên kết với X, 	T liên kết với A, X liên kết với G.Vậy ADN được tổng hợp dựa trên những nguyên tắc nào?2. Nguyên tắc tổng hợp ARN: Khuôn mẫu: dựa trên một mạch đơn của gen. Bổ sung: A liên kết với U, T liên kết với A, 	 	 G liên kết với X, X liên kết với G. * Quá trình tổng hợp ARN có điểm gì khác so với quá trình tự nhân đôi của ADN?Vậy gen và ARN có mối quan hệ với nhau như thế nào? Có nhận xét gì về trình tự các loại đơn phân trên mạch ARN so với mỗi mạch đơn của gen? * Trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn qui định trình tự các nuclêôtit trên ARNMột đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit như sau:A – U – X – X – G – A – A – U – G –Hãy xác định trình tự các nuclêôtit trên đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn ARN nói trên.Đáp án:Đoạn mạch đã tổng hợp ra đoạn ARN nói trên là:Mạch BS:	 - A – T – X – X – G – A – A – T – G –Mạch khuôn:- T – A – G – G – X – T – T – A – X - Trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn của gen (ADN) qui định trình tự các nuclêôtit trên mạch ARN3. Mối quan hệ giữa gen và ARNTiÕt 17: mèi quan hÖ gi÷a gen vµ arnI.ARN1.CÊu t¹o2.Chøc n¨ngCác loại Chøc n¨ngmARNTruyÒn ®¹t th«ng tin quy ®Þnh cÊu tróc cña protein tARNVËn chuyÓn axitamin ®Õn n¬i tæng hîp protein rARNLµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn riboxom-n¬i tæng hîp protein-ARN lµ ®¹i ph©n tö gåm mét mach xo¾n ®¬n ®­îc cÊu t¹o theo nguyªn t¾c ®a ph©n mµ ®¬n ph©n lµ bèn lo¹i nucleotit a,u,g,x-ARN ®­îc cÊu t¹o tõ nguyªn tè C,H,O,N,PII.ARN ®­îc tæng hîp theo nguyªn t¾c nµo?1.Qu¸ tr×nh tæng hîp ARN ARN ®­îc tæng hîp ë k× trung gian t¹i nhiÔm s¾c thÓ trong nh©n tÕ bµo - Gen th¸o xo¾n t¸ch dÇn hai m¹ch ®¬n C¸c nucleotit m¹ch ®¬n liªn kÕt víi c¸c Nucleotit tù do theo nguyªn t¾c bæ sung- Khi tæng hîp xong ARN t¸ch khái gen ®i ra chÊt tÕ bµo -Khu«n mÉu: dùa trªn 1 m¹ch ®¬n cña gen-Bæ sung : A liªn kÕt víi U; G liªn kÕt víi X T liªn kÕt víi A; X liªn kÕt víi G 3.Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARNTr×nh tù c¸c nuclêôtit trªn m¹ch khu«n của gen quy ®Þnh tr×nh tù c¸c nuclêôtit trªn ARN2.Nguyªn t¾c tæng hîp ARN ARN lµ ®¹i ph©n tö ®­îc cÊu t¹o theo nguyªn t¾c do nhiÒu ®¬n ph©n lµ c¸c thuéc 4 lo¹i liªn kÕt t¹o thµnh mét chuçi xo¾n ®¬n.ARN ®­îc tæng hîp dùa trªn khu«n mÉu lµ mét m¹ch cña vµ diÔn ra theo . Do ®ã tr×nh tù c¸c nuclª«tit trªn m¹ch khu«n cña gen quy ®Þnh tr×nh tù c¸c nuclª«tit trªn m¹ch ARN...........(1)..............(2)....................(3).........(4)....................(5)............... ®a ph©nnuclª«titA, U, G, Xgennguyªn t¾c bæ sungBµi tËp ¸p dông: §iÒn tõ,côm tõ thÝch hîp vµo chç trèngKÕt luËn:ProteinTÝnh tr¹ngGIẢI Ô CHỮ SINH HỌC1348765GEN¤ sè 1:Côm tõ chØ yÕu tè quy ®Þnh tÝnh tr¹ng cña c¬ thÓ¤ sè 2:Tõ chØ chÊt xóc t¸c lµm 2 m¹ch ®¬n cña ADN t¸ch nhau raENZIM¤ sè 3: Côm tõ chØ 1 trong nh÷ng nguyªn t¾c tæng hîp ARNNTBS¤ sè 4:§©y lµ côm tõ chØ c¸ch gäi cña tARNNHCUYÓARNVËNN¤ sè 5: §©y lµ tõ chØ lo¹i ARN cãvai trß truyÒn ®¹t th«ng tin quy ®Þnh c©ó tróc protein cÇn tæng hîp A¤ sè 6: Côm tõ chØ nguyªn t¾c cÊu t¹o cña ARN A¤ sè 7: Côm tõ chØ lo¹i ARN cÊu t¹o nªn rib«xomR¤ sè 8: Côm tõ chØ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh tæng hîp ARNGENVRNmArANRNH¢NN2SaiSaiSaiSaiSaiSaiSaiSai§PH¢NAHướng dẫn về nhàHọc bài và trả lời các câu hỏi 1,2,5 SGK.Đọc mục “Em có biết?”Chuẩn bị bài: PRÔTÊIN.Chúc các em học tốtCảm ơn các thầy cô giáo