Bài giảng môn Sinh học - Tiết 19: Trai sông

10TRƯỜNG THCS ĐỨC THUẬNSinh học 7GV: Lưu Ý Kỳ Liên10Chaøo möøng giaùo vieân veà döï moân Sinh lôùp 7ANêu đặc điểm đặc trưng của ngành thân mềm?Tiết 19. TRAI SÔNGĐặc điểm của ngành: Cơ thể có vỏ, khoang áo, thân mềm không phân đốt.CHƯƠNG 4 NGÀNH THÂN MỀMTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG CẤU TẠO1. Vỏ trai2. Cơ thể traiII/ DI CHUYỂNIII/ DINH DƯỠNGIV/ SINH SẢNChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG CẤU TẠO1. Vỏ trai2. Cơ thể traiChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGI. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ traiVòng tăng trưởng vỏBản lề vỏĐuôi vỏHÌNH DẠNG VỎLớp sừngLớp đá vôiLớp xà cừCẤU TẠO VỎĐỉnh vỏChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGQuan sát hình vẽ sau để hoàn thành chú thích ?12345678Đầu vỏ? Vỏ trai gồm mấy lớp? 2 mảnh vỏ dính nhau nhờ bộ phận nào?- Vỏ có 3 lớp: Lớp sừng 	 Lớp đá vôi Lớp xà cừ Vỏ trai gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ trai Hoạt động mở vỏ Bản lề vỏKhớp bản lề vỏCơ khép vỏBản lềHoạt động đóng vỏABChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGMài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao?- Vì phía ngoài là lớp sừng nên khi mài nóng lớp sừng bị cháy, chúng có mùi khét.Vỏ trai mở, đóng là nhờ đâu?- Cơ khép vỏ giúp đóng, mở vỏ.Bản lề vỏKhớp bản lề vỏCơ khép vỏBản lềHoạt động đóng vỏABTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ traiGồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lềMỗi mảnh gồm 3 lớp:+ Lớp sừng bọc ngoài.+ Lớp đá vôi ở giữa.+ Lớp xà cừ ở trong2. Cơ thể traiTiết 19. TRAI SÔNG Cơ khép vỏ giúp đóng, mở vỏ.I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ trai 2. Cơ thể traiBản lề vỏDây chằng cơ khớp vỏ Vỏ đóng Vỏ mởĐể mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm gì?Bản lề vỏKhi trai chết thì dây chằng cơ khép vỏ không còn tác dụngCắt dây chằng cơ khép vỏChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGTrai chết thì vỏ mở tại sao ?I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ trai 2. Cơ thể traiCơ khép vỏ trướcChỗ bám cơ khép vỏ sauVỏMangỐng hútChânThânLỗmiệngTấm miệngÁo traiCấu tạo cơ thể trai? Hs đọc thông tin sgk và quan sát tranh thảo luận nêu các phần cơ thể trai Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNG - Phần ngoài: Áo trái + Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi + Mặt trong tạo thành khoang áo, có ống hút nước và ống thoát nước - Phần giữa là 2 tấm mang - Phần trong cùng là thân Trai: chân rìu, lỗ miệng và tấm miệngỐng thoátTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ traiGồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lềMỗi mảnh gồm 3 lớp:+ Lớp sừng bọc ngoài.+ Lớp đá vôi ở giữa.+ Lớp xà cừ ở trong2. Cơ thể trai - Phần ngoài: Áo trái + Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi + Mặt trong tạo thành khoang áo, có ống hút nước và ống thoát nước - Phần giữa là 2 tấm mang Phần trong cùng là thân Trai: chân rìu, lỗ Miệng và tấm miệngII/ DI CHUYỂNTiết 19. TRAI SÔNG Cơ khép vỏ giúp đóng, mở vỏ.II. DI CHUYỂN :H18.4. Trai di chuyển và dinh dưỡngChân trai thò ra thụt vào, kết hợp đóng mở vỏ  di chuyểnQuan sát hoạt động di chuyển của trai.? Trai di chuyển như thế nàoChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGI. HÌNH DẠNG, CẤU TẠOHướng di chuyểnỐng hút nướcỐng thoát nướcTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ traiGồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lềMỗi mảnh gồm 3 lớp:+ Lớp sừng bọc ngoài.+ Lớp đá vôi ở giữa.+ Lớp xà cừ ở trong2. Cơ thể trai - Phần ngoài: Áo trái + Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi + Mặt trong tạo thành khoang áo, có ống hút nước và ống thoát nước - Phần giữa là 2 tấm mang Phần trong cùng là thân Trai: chân rìu, lỗ Miệng và tấm miệngII/ DI CHUYỂN Chân trai thò ra thụt vào kết hợp đóng mở vỏ  di chuyểnIII/ DINH DƯỠNGTiết 19. TRAI SÔNG Cơ khép vỏ giúp đóng, mở vỏ. HS đọc thông tin, quan sát h18.3,4, để trả lời câu hỏi phần lệnh:- Nước qua ống hút, đem thức ăn (thường là vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh) đến miệng trai và ôxi đến mang trai.H18.4. Trai di chuyển và dinh dưỡngỐng hút nướcỐng thoát nước- Dinh dưỡng thụ độngChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNG1. Dòng nước qua ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng trai và mang trai ?I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠOII. DI CHUYỂN :IIIDINH DƯỠNG2. Vậy đó là kiểu dinh dưỡng gì ?(chủ động hay thụ động)?Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa như thế nào với môi trường nước?	Trai dinh dưỡng theo kiểu hút nước để lọc lấy vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh và các động vật nhỏ khác, góp phần lọc sạch môi trường nước.Ống hút nướcỐng thoát nướcHướng di chuyểnChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGHÌNH DẠNG, CẤU TẠODI CHUYỂN :DINH DƯỠNG- Dinh dưỡng thụ động Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. Lấy thức ăn theo cơ chế lọc nước Hô hấp bằng mangTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ traiGồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lềMỗi mảnh gồm 3 lớp:+ Lớp sừng bọc ngoài.+ Lớp đá vôi ở giữa.+ Lớp xà cừ ở trong2. Cơ thể trai- Phần ngoài: Áo trái + Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi + Mặt trong tạo thành khoang áo, có ống hút nước và ống thoát nước - Phần giữa là 2 tấm mang Phần trong cùng là thân Trai: chân rìu, lỗ Miệng và tấm miệngII/ DI CHUYỂN Chân trai thò ra thụt vào kết hợp đóngmở vỏ  di chuyểnIII/ DINH DƯỠNG Dinh dưỡng thụ động Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. Lấy thức ăn theo cơ chế lọc nước Hô hấp bằng mangIV/ Sinh sảnTiết 19. TRAI SÔNG Cơ khép vỏ giúp đóng, mở vỏ.Trai sôngTrai đựcTrứngTheo dòng nướcTrứng đã thụ tinh Bám vào da và mang cá1234Tinh trùngTrai cáiẤu trùngTrai con (ở bùn)Nghiên cứu thông tin SGK .Trao đổi tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGHÌNH DẠNG, CẤU TẠODI CHUYỂN :DINH DƯỠNGSINH SẢN3. Nhiều ao đào thả cá, trai không thả mà tự nhiên có, tại sao? - Vì ấu trùng trai thường bám vào mang và da cá. Khi mưa, cá vượt bờ mang theo ấu trùng trai vào ao.- Ấu trùng bám vào mang và da cá giúp tăng lượng oxi và giúp phát tán nòi giống - Trứng phát triển trong mang trai mẹ  được bảo vệ và tăng lượng ôxi.Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGHÌNH DẠNG, CẤU TẠODI CHUYỂN :DINH DƯỠNGSINH SẢN1. Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ?2. Ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?4 . Đặc điểm sinh sản của trai?- Cơ thể trai phân tính. - Thụ tinh ngoài. - Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùngTRAI SÔNGI/ HÌNH DẠNG, CẤU TẠO1. Vỏ trai- Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề- Mỗi mảnh gồm 3 lớp:+ Lớp sừng bọc ngoài.+ Lớp đá vôi ở giữa.+ Lớp xà cừ ở trong2. Cơ thể trai - Phần ngoài: Áo trái + Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi + Mặt trong tạo thành khoang áo, có ống hút nước và ống thoát nước - Phần giữa là 2 tấm mang Phần trong cùng là thân Trai: chân rìu, lỗ Miệng và tấm miệngII/ DI CHUYỂN Chân trai thò ra thụt vào kết hợp đóngmở vỏ  di chuyểnIII/ DINH DƯỠNG Dinh dưỡng thụ động Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. Lấy thức ăn theo cơ chế lọc nước Hô hấp bằng mangIV/ Sinh sản- Cơ thể trai phân tính. - Thụ tinh ngoài. - Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùngTiết 19. TRAI SÔNG - Cơ khép vỏ giúp đóng, mở vỏ. CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀMTiết : 19 TRAI SÔNGI. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :II. DI CHUYỂN :III. DINH DƯỠNG :IV. SINH SẢN :1. Vỏ trai: 2. Cơ thể trai :- Vỏ trai gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng . - Vỏ có 3 lớp: Lớp sừng 	 Lớp đá vôi Lớp xà cừ Chân trai hình rìu thò ra thụt vào, kết hợp đóng mở vỏ  di chuyển- Dinh dưỡng thụ động - Thụ tinh ngoài. - Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ.- Hô hấp bằng mang. - Phần trong cùng: Thân trai, chân rìu, lỗ miệng, tấm miệng. - Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng.- Cơ thể trai phân tính. - Phần ngoài: Áo trái + Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi + Mặt trong áo tạo thành khoang áo, có ống hút nước và ống thoát nước - Phần giữa là 2 tấm mang1234BÀI TẬPChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNG Câu dưới đây là đúng hay sai? 1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt.Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGĐÚNG2. Cơ thể trai gồm 3 phần: đầu trai, thân trai và chân trai. Câu dưới đây là đúng hay sai? Áo traiỐng thoátMangỐng hútThân(Phần trong)(Phần ngoài)(Phần giữa)Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGSAI3. Trai di chuyển nhờ chân rìu. Câu dưới đây là đúng hay sai? Hướng di chuyểnChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGĐÚNG4. Trai lấy thức ăn nhờ cơ chế lọc từ nước hút vào. Câu dưới đây là đúng hay sai? Hướng di chuyểnỐng hút nướcỐng thoát nướcChương 4: NGÀNH THÂN MỀM Tiết 19. TRAI SÔNGĐÚNG- Về nhà học bài và trả lời câu hỏi sách giáo khoa. Đọc mục “Em có biết”.- Sưu tầm vỏ trai và một số đại diện của ngành thân mềm.Xem tiếp bài 20: THỰC HÀNH QUAN SÁT QUAN SÁT MỘT SỐ THÂN MỀMDẶN DÒTRAIBạch Tuộc ỐcChúc các em về nhà học bài và chuẩn bị bài tốt.Giờ học đến đây là kết thúc.SòBạch Tuộc Trai tượngỐcỐc anh vũSò