Bài giảng môn Sinh học - Tiết 20 - Bài 19: Một số thân mềm khác

TRƯỜNG THCS LONG KHÁNHNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNGMÔN SINH HỌCLỚP 7Kieåm tra baøi cuõTrai töï veä baèng caùch naøo? Neâu ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa trai phuø hôïp vôùi caùch töï veä ñoù?Traû lôøi: Trai töï veä baèng caùch co chaân, kheùp voû. Nhôø voû cöùng raén vaø 2 cô kheùp voû vöõng chaéc neân keû thuø khoâng theå böûa voû ra ñeå aên ñöôïc phaàn meàm cuûa cô theå. TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃITieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙCI. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙCHãy đọc thông tin và chú thích dưới các hình trong SGK trang 65?I. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Hình 19.1: OÁc seân soáng treân caïn123546Quan sát kênh hình, cho biết cấu tạo ngoài của ốc sên gồm những bộ phận nào?Vỏ ốcĐỉnh vỏTua đầuTua miệngThânChânQuan sát kênh hình, cho biết cấu tạo ngoài của mực gồm những bộ phận nào?6Hình 19.2: Möïc soáng ôû bieån34215ThânVây bơiGiác bámTua ngắnTua dàiMắtI. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙCHình 19.3. Baïch tuoäcHình 19.4. SoøHình 19.5. OÁc vaën Moät soá ñaïi dieän khaùc cuûa ngaønh Thaân meàm Quan saùt hình 19.2 vaø H19.3/65, cho bieát baïch tuoäc coù ñaëc ñieåm naøo khaùc vôùi möïc? Mực- Vỏ đá vôi tiêu giảm  mai mực.- Cơ quan di chuyển phân hoá gồm: 2 tua dài và 8 tua ngắnBạch tuộc Mai lưng tiêu giảm.- Cơ quan di chuyển còn 8 tua, săn mồi tích cựcOÁC BÖÔU VAØNGOÁC MÔÕSOØ HUYEÁT OÁC HÖÔNG OÁC ÑAÙOÁC ANH VUÕHAØU LAÙ NGHEÂUSOØ HUYEÁT I. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙCTìm các đại diện tương tự mà em gặp ở địa phương  Vai trò của chúng trong đời sống thực tiễn? Trả lời: Hến, ốc bươu, sò huyết, sò lụa, ốc gạo, dùng làm thực phẩm  có giá trị xuất khẩu; ngoài ra có một số gây hại như: ốc sên, ốc bươu vàng, hà sông, hà biển,Hãy hoàn thành bảng 1 về đặc điểm (nơi sống, lối sống, kiểu vỏ,...) của một số thân mềm khác.Thaûo luaänBảng 1: Đặc điểm ở một số thân mềm Đặc điểmĐại diện Nơi sống Lối sốngKiểu vỏLợi ích hoặc tác hạiỐc sênMực Bạch tuộcSòỐc vặn Đặc điểmĐại diện Nơi sống Lối sốngKiểu vỏLợi ích hoặc tác hạiỐc sênỞ cạnBò chậm chạp1 vỏ xoắn ốcPhá hoại mùa màng, cây trồngMực Nước mặnBơiTiêu biến Cung cấp thực phẩmBạch tuộcNước mặnBơiTiêu giảmCung cấp thực phẩmSòNước mặnVùi lấp2 mảnh Cung cấp thực phẩmỐc vặnNước ngọtBò chậm chạp1 vỏ xoắn ốcCung cấp thực phẩmBảng 1: Đặc điểm ở một số thân mềmI. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙCTieåu keát:- Thaân meàm coù soá loaøi raát lôùn (khoaûng 70 nghìn loaøi).- Thích nghi vôùi nhieàu moâi tröôøng soáng khaùc nhau: ôû caïn, ôû nöôùc...- Loái soáng: vuøi laáp, ít di chuyeån (boø chaäm chaïp), di chuyeån tích cöïc (bôi).II. MOÄT SOÁ TAÄP TÍNH ÔÛ THAÂN MEÀM:I. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙCII. MOÄT SOÁ TAÄP TÍNH ÔÛ THAÂN MEÀM:II. MOÄT SOÁ TAÄP TÍNH ÔÛ THAÂN MEÀM:1. Taäp tính ñeû tröùng ôû oác seân:Trả lời: Tự vệ bằng cách co rụt cơ thể vào trong vỏ.1. Quan sát kênh hình, cho biết ốc sên tự vệ bằng cách nào? Hình 19.6: Tập tính của ốc sên2. Ý nghĩa sinh học của tập tính đào lỗ đẻ trứng ở ốc sên?Trả lời: Bảo vệ trứng khỏi kẻ thù.Tiểu kết:- Co rụt cơ thể vào trong vỏ  Tự vệ - Đào lỗ đẻ trứng  bảo vệ trứng.Làm thế nào để có thể tiêu diệt các loài ốc sên gây hại?Khi bò ốc sên để lại dấu vết trên lá như thế nào?Khi bò ốc sên tiết ra chất nhờn nhằm giảm ma sát và để lại vết đó ở trên lá cây.I. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙC.II. MOÄT SOÁ TAÄP TÍNH ÔÛ THAÂN MEÀM:1. Taäp tính ñeû tröùng ôû oác seân:2. Taäp tính ôû möïc:Quan saùt keânh hình vaø nghieân cöùu SGK veà taäp tính cuûa möïc, cho bieát:1). Möïc saên moài nhö theá naøo trong 2 caùch: Ñuoåi baét moài vaø rình moài moät choã (ñôïi moài ñeán ñeå baét).  Traû lôøi: Rình moài ôû 1 choã, thöôøng aån naùu ôû nôi coù nhieàu rong reâu, baét moài baèng 2 tua daøi coøn 8 tua ngaén ñöa moài vaøo mieäng.2. Möïc phun chaát loûng coù maøu ñen ñeå saên moài hay töï veä. Hoaû muø möïc che maét ÑV khaùc nhöng baûn thaân möïc coù theå nhìn roõ ñeå troán chaïy khoâng? Traû lôøi: - Möïc phun chaát loûng coù maøu ñen ñeå töï veä laø chính.- Hoaû muø cuûa möïc laøm toái ñen caû 1 vuøng nöôùc, taïm thôøi che maét keû thuø, giuùp cho möïc ñuû thôøi gian chaïy troán. - Do maét möïc coù soá löôïng teá baøo thò giaùc raát lôùn neân coù theå nhìn roõ ñöôïc phöông höôùng ñeå chaïy troán an toaøn.I. MOÄT SOÁ ÑAÏI DIEÄN:Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙC.II. MOÄT SOÁ TAÄP TÍNH ÔÛ THAÂN MEÀM:1. Taäp tính ñeû tröùng ôû oác seân:2. Taäp tính ôû möïc: Tieåu keát: - Saên moài baèng caùch rình baét moài.- Töï veä baèng caùch phun möïc vaø troán chaïy.Nhôø ñaâu maø OÁc seân, möïc vaø caùc ÑV Thaân meàm khaùc coù giaùc quan phaùt trieån vaø coù nhieàu taäp tính thích nghi vôùi loái soáng? Vaø ñieàu ñoù coù yù nghóa gì? Tieåu keát: Nhôø thaàn kinh phaùt trieån neân OÁc seân, möïc vaø caùc ÑV Thaân meàm khaùc coù giaùc quan phaùt trieån vaø coù nhieàu taäp tính thích nghi vôùi loái soáng ñaûm baûo söï toàn taïi cuûa loaøi. I. Moät soá ñaïi dieän:II. Moät soá taäp tính ôû thaân meàm: 1. Taäp tính ñeû tröùng ôû oác seân:- Co ruït cô theå vaøo trong voû -> Töï veä.- Ñaøo loå ñeû tröùng -> Baûo veä tröùng.Tieát 20 - Baøi 19:MOÄT SOÁ THAÂN MEÀM KHAÙC. Nhôø thaàn kinh phaùt trieån neân OÁc seân, möïc vaø caùc ÑV Thaân meàm khaùc coù giaùc quan phaùt trieån vaø coù nhieàu taäp tính thích nghi vôùi loái soáng ñaûm baûo söï toàn taïi cuûa loaøi. - Thaân meàm coù soá loaøi raát lôùn (khoaûng 70 nghìn loaøi).- Thích nghi vôùi nhieàu moâi tröôøng soáng khaùc nhau: ôû caïn, ôû nöôùc...- Loái soáng: vuøi laáp, ít di chuyeån (boø chaäm chaïp), di chuyeån tích cöïc (bôi).2. Taäp tính ôû möïc: - Saên moài baèng caùch rình baét moài.- Töï veä baèng caùch phun möïc vaø troán chaïy.12345671. Ñaïi dieän cuûa Ngaønh Thaân Meàm, voû coù hai maûnh (4 chöõ caùi)2. Cô quan hoâ haáp cuûa OÁc Seân thích nghi vôùi ñôøi soáng ôû caïn? (4 chöõ caùi)3.Loái soáng cuûa Soø, Heán? (6 chöõ caùi)4. Moâi tröôøng soáng cuûa Soø, möïc, baïch tuoäc, heán, trai? (4 chöõ caùi)5. Cô quan naâng ñôõ cô theå cuûa möïc? (3 chöõ caùi)6. Taùc duïng cuûa voû ñaù voâi ôû caùc ñaïi dieän Thaân meàm? (5 chöõ caùi)7. Cô quan hoâ haáp cuûa Trai? (4 chöõ caùi)TAIRỔPIHNƯỚCMAIBẢOVỆMANGVILẤPÙCUÛNG COÁTAIROPIHNUOCMAIBAOVEMANGVILAPUTHÂNMỀM- Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi trong SGK.- Ñoïc muïc: “Em coù bieát”.- Ñoïc tröôùc baøi 20: Thöïc haønh: Quan saùt moät soá thaân meàm.- Chuaån bò: + Maãu vaät: Möïc, trai, oác seân. + Voû: OÁc seân, mai möïc, voû trai.DAËN DOØChaân Thaønh Caùm Ôn Quyù Thaày Coâ