Bài giảng môn Sinh học - Tiết 24 – Bài 23: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

NHiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù giê th¨m líp Ng­êi thùc hiÖn: NguyÔn ThÞ GiangTr­êng THCS T©n Phóc – Lang Ch¸nh – Thanh Ho¸Phßng gi¸o dôc Lang chanh2008 - 2009Trường THCS Tân PhúcKiểm tra bài cũ:Đáp án1. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? Gồm những dạng nào?* Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.* Các dạng đột biến cấu trúc NST: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn . . . Kiểm tra bài cũ:2. Nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc NST và vai trò của nó?Đáp án:* Nguyên nhân: do tác nhân vật lý, hóa học phá vỡ cấu trúc NST.* Vai trò đột biến cấu trúc NST: - Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho bản thân sinh vật. - Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hóa.I . Thể dị bội: Hiện tượng dị bội thể là hiện tượng biến đổi về số lượng của một hoặc một số cặp NST.Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng.Tiết 24–Bài 23: ®ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓCó những kiểu dị bội nào thường gặp?Có 2 kiểu dị bội thường gặp:Thể tam nhiễm: 2n + 1Thể một nhiễm: 2n - 1Thế nào là thể dị bội ?Quan sát hình bên và cho biết: Quả của 12 kiểu cây dị bội (2n +1) khác nhau về kích thước, hình dạng và khác với quả ở cây lưỡng bội bình thường như thế nào ?2n=24 NSTII – XIII : (2n + 1) NSTVề kích thước: Quả của thể (2n+1) to hơn hoặc nhỏ so với quả của thể lưỡng bội.Về hình dạng: Quả của thể (2n+1) có nhiều hình dạng khác nhau và khác với quả của thể lưỡng bội: dạng tròn hoặc bầu dục. Về độ dài của gai cũng khác nhau rõ rệt: dài hơn hoặc ngắn hơn so với gai trên quả của thể lưỡng bộiKết quả quan sát:Hiện tượng dị bội thể ở người:BỆNH DOWN(Tăng thêm 1 NST cặp thứ 21)Thể 3 nhiễmBệnh Tơcnơ: (2n – 1) chỉ có 1 NST thứ 23Hiện tượng dị bội thể ở người:Thể 1 nhiễmẢnh chụp bệnh nhân TơcnơBộ NST nữ giới bình thườngBộ NST của bệnh nhân TơcnơThể (2n + 1) và thể (2n – 1) được hình thành như thế nào ?II. Sự phát sinh thể dị bộiI . Thể dị bộiBé NST ng­êi bÌNH th­êngThÓ dÞ béi (thÓ ba nhiÔm)Tiết 24–Bài 23: ®ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ®ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ( 2n + 1)THỂ 3 NHIỄM(2n – 1)THỂ 1 NHIỄMQuan sát hình 23.2 và giải thích sự hình thành các thể dị bội có (2n+1) và (2n-1) NST.HÌNH 23.2. CƠ CHẾ PHÁT SINH CÁC THỂ DỊ BỘI CÓ (2n+1) VÀ (2n-1) NSTTế bào sinh giao tử Mẹ hoặc bốBố hoặc mẹG:Hợp tử:Cơ chế phát sinh thể dị bội (2n+1) và (2n-1) là:* Trong quá trình phát sinh giao tử, một cặp NST không phân li, tạo ra 2 loại giao tử: 1 loại có cả 2 NST của cặp đó (n+1), 1 loại không có NST của cặp đó (n-1).* Khi thụ tinh: - Giao tử (n+1)NST kết hợp với giao tử nNST hình thành hợp tử (2n+1)NST. - Giao tử (n-1)NST kết hợp với giao tử nNST hình thành hợp tử (2n-1)NST.Cơ chế phát sinh thể dị bội:Trong quá trình giảm phân, do sự không phân li của môt hoặc một số cặp NST, sinh ra 2 loại giao tử bất thường: 1 loại có hai NST của một hay một số cặp NST đó, 1 loại không có NST của một hoặc một số cặp đó.Khi thụ tinh: 	+ Giao tử bất thường kết hợp với giao tử bình thường (nNST) sẽ tạo nên thể dị bội. 	 Cơ chế phát sinh thể dị bội là gì?C©u 1: HiÖn t­îng dÞ béi thÓ lµ sù tăng hoÆc gi¶m sè l­îng NST x¶y ra ë: A. Toµn bé c¸c cÆp NST trong tÕ bµo B. ë mét hay mét sè cÆp NST nµo ®ã trong tÕ bµo C. ChØ x¶y ra ë NST giíi tÝnh D. ChØ x¶y ra ë NST th­êngSaiĐÚNGSAISAIABCDBài tập củng cốSaiĐÚNGSAISAIABCDC©u 2: ThÓ 1 nhiÔm lµ thÓ mµ trong tÕ bµo sinh d­ìng cã hiÖn t­îng:A. Thõa 2 NST ë mét cÆp t­¬ng ®ång nµo ®ãB. Thõa 1 NST ë mét cÆp t­¬ng ®ång nµo ®ãC. ThiÕu 2 NST ë mét cÆp t­¬ng ®ång nµo ®ãD. ThiÕu 1 NST ë mét cÆp t­¬ng ®ång nµo ®ãSaiĐÚNGSAISAIABCDC©u 3: ThÓ ba nhiÔm (hay tam nhiÔm) lµ thÓ mµ trong tÕ bµo sinh d­ìng cã:A. TÊt c¶ c¸c cÆp NST t­¬ng ®ång ®Òu cã 3 chiÕcB. TÊt c¶ c¸c cÆp NST t­¬ng ®ång ®Òu cã 1 chiÕcC. TÊt c¶ c¸c cÆp NST t­¬ng ®ång ®Òu cã 2 chiÕcD. Cã mét cÆp NST nµo ®ã cã 3 chiÕc, c¸c cÆp cßn l¹i ®Òu cã 2 chiÕc SaiĐÚNGSAISAIABCDC©u 4: KÝ hiÖu bé NST nµo sau ®©y dïng ®Ó chØ cã thÓ 3 nhiÔm? A. 2n + 1 B. 2n – 1 	C. 2n + 2 D. 2n – 2Hướng dẫn về nhà:Học và trả lời các câu hỏi trong SGK.Sưu tập các tranh ảnh về đột biến số lượng NST.Chuẩn bị bài 24. Chúc các em học tốtCảm ơn các thầy cô giáo