Bài giảng môn Sinh học - Tiết 30: Loài

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁLỚP 12 BTRƯỜNG THPT TĨNH GIA IINGUYỄN BÁ HOÀNG1TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IILOÀITIẾT 30NGUYỄN BÁ HOÀNG2TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II Nghiên cứu I SGK cho biết theo quan điểm của Mayơ (Ernst Mayr ) loài sinh học là gì?I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :1. KHÁI NIỆM:- Khái niệm: ( Hiện đại ) Loài là một nhóm quần thể 	có những 	tính trạng chung về hình thái, sinh lí, 	có khu phân bố xác định, trong đó các cá thể 	có khả năng giao phối với nhau và được cách 	li sinh sản với các quần thể lân cận. - Khái niệm: ( Mayơ ) Loài là một hoặc một nhóm 	quần thể gồm các cá thể có khả năng giao phối 	với nhau trong tự nhiên và sinh ra đời con có 	sức sống, có khả năng sinh sản và cách li sinh 	sản với các nhóm quần thể khác. Theo quan điểm hiện đại, loài sinh học là gì?NGUYỄN BÁ HOÀNG3TRƯỜNG THPT TĨNH GIA III - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :1. KHÁI NIỆM:- Loài là đơn vị tổ chức cơ bản của sinh giới.Theo khái niệm này thì loài cần nhấn mạnh ở đặc điểm nào?+ Ưu điểm: Cách li S2 với các nhóm quần thể khác.Nhược điểm của khái niệm là gì?+ Nhược điểm: Trong tự nhiên liệu hai loài có thực 	sự cách li S2 hay không, hay đối với loài S2 vô 	tính thì như thế nào?NGUYỄN BÁ HOÀNG4TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II2. CÁC TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT HAI LOÀI THÂN THUỘC:a. Tiêu chuẩn hình thái:Các cá thể cùng một loài về hình thái có đặc điểm gì?- Các cá thể cùng loài có chung một hệ tính trạng 	hình thái giống nhau.I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG5TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II2. CÁC TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT HAI LOÀI THÂN THUỘC:a. Tiêu chuẩn hình thái:Các cá thể khác loài có họ hàng thân thuộc về hình thái có đặc điểm gì?I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG6TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II2. CÁC TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT HAI LOÀI THÂN THUỘC:a. Tiêu chuẩn hình thái:Các cá thể khác loài có họ hàng thân thuộc về hình thái có đặc điểm gì?- Giữa hai loài có họ hàng thân thuộckhác nhau có 	sự gián đoạn về hình thái.Mú sọcMú hoaI - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG7TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II2. CÁC TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT HAI LOÀI THÂN THUỘC:b. Tiêu chuẩn địa lí - sinh thái:Châu phiVoi châu phi( Nam Phi, Nam A Rập, Mađagatca)Voi Ấn Độ(Ấn Độ, Malaixia, Trung Quốc, Đông Dương)Trung áI - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG8TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II2. CÁC TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT HAI LOÀI THÂN THUỘC:b. Tiêu chuẩn địa lí - sinh thái:I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG9TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II2. CÁC TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT HAI LOÀI THÂN THUỘC:b. Tiêu chuẩn địa lí - sinh thái:Mao lương sống ở bãi cỏ ẩmMao lương sống ở bờ ao, bờ mươngI - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG10TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II1. KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC:c. Tiêu chuẩn sinh lí - sinh thái:Prôtêin tương ứng của các loài khác nhau được phân biệt nhau bởi một số đặc tính sinh lí, sinh hoá.Các gen, prôtêin tương ứng của các loài khác nhau được phân biệt nhau như thế nào?I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG11TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II1. KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC:d. Tiêu chuẩn cách li sinh sản:Hai loµi chuét nhµ sèng ë hai khu vùc ®Þa lÝ kh¸c nhau cã bé nhiÔm s¾c thÓ kh¸c nhau.Cách li sinh sản là gì?I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG12TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II1. KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC:d. Tiêu chuẩn cách li sinh sản:- Chủ yếu phân biệt các loài đồng hình.- Cách li sinh sản về bản chất là cách li di truyền.- Mỗi loài có bộ NST đặc trưng về số lượng, hình 	thái và cấu trúc => Lai thường không có kết quả.I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG13TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II3. SƠ BỘ VỀ CẤU TRÚC CỦA LOÀI::Nêu những cấu trúc của loài về? Loài tồn tại như một hệ thống quần thể, quần thể là 	đơn vị tổ chức cơ sở của loài. - Các quần thể hay nhóm các quần thể có thể phân 	bố gián đoạn hay liên tục tạo thành các nòi. - Các cá thể thuộc các nòi khác nhau trong một loài 	vẫn có thể giao phối với nhau. - Mỗi loài có thể phân thành nhiều nòi, mỗi nòi là 	một nhóm quần thể. Dựa vào điều kiện địa lí, 	sinh thái, chia thành các nòi:I - KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC :NGUYỄN BÁ HOÀNG14TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:NGUYỄN BÁ HOÀNG15TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:CÁCH LI ĐỊA LÍNGUYỄN BÁ HOÀNG16TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:1. Cách li trước hợp tử:Cách li giao tửCách li tập tínhCách li nơi ởCách li tập tínhNGUYỄN BÁ HOÀNG17TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:Cách li cơ học1. Cách li trước hợp tử:NGUYỄN BÁ HOÀNG18TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIYÕu tè lµm suy tho¸i con lai2. Cách li sau hợp tử:II - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:NGUYỄN BÁ HOÀNG19TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:Con lai bất thụCon lai giảm khả năng sốngHợp tử bị chếtCÁCH LI SAU HỢP TỬGiao tử bị chếtCách li cơ họcCách li thời gianCách li tập tínhCách li nơi ởCÁCH LI TRƯỚC HỢP TỬVÍ DỤĐẶC ĐIỂMCÁC KIỂUMỨC ĐỘNGUYỄN BÁ HOÀNG20TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:Tinh trùng không có khả năng sống sót trong âm đạo con cái khác loàiGiao tử bị chếtCấu tạo cơ quan sinh sản khác nhau -> Không giao phối.Cách li cơ họcThời gian sinh sản vào mùa khác nhau -> Không có điều kiện giao phối.Cách li thời gianMỗi loài có tập tính giao phối riêng -> Không giao phối.Cách li tập tínhSống cùng khu vực địa lí, sinh cảnh khác nhau -> Không thể giao phối.Cách li nơi ởCÁCH LI TRƯỚC HỢP TỬVÍ DỤĐẶC ĐIỂMCÁC KIỂUMỨC ĐỘNGUYỄN BÁ HOÀNG21TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:Con lai khác loài ->Trở ngại quá trình phát sinh giao tử do không tương hợp giữa 2 bộ NST của bố mẹ.Con lai bất thụCon lai chết ngay khi lọt lòng hoặc chết trước lúc trưởng thành.Con lai giảm khả năng sốngTạo được hợp tử -> Hợp tử bị chết.Hợp tử bị chếtCÁCH LI SAU HỢP TỬVÍ DỤĐẶC ĐIỂMCÁC KIỂUMỨC ĐỘNGUYỄN BÁ HOÀNG22TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIII - CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI:Cho biết mối quan hệ giữa các cơ chế cách li và sự hình thành loài mới?- Cách li địa lí là điều kiệnkéo dài -> Cách li sinh sản đánh dấu hiệu xuất hiện loài mới.NGUYỄN BÁ HOÀNG23TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IICỦNG CỐ:NGUYỄN BÁ HOÀNG24TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IISự đa hình bên trong loàiCỦNG CỐ:NGUYỄN BÁ HOÀNG25TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IICỦNG CỐ:NGUYỄN BÁ HOÀNG26TRƯỜNG THPT TĨNH GIA IIChân thành cảm ơn!NGUYỄN BÁ HOÀNG27TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II