Bài giảng môn Sinh học - Tiết 34- Bài 30: Truyền tin qua xináp

Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o hµ néi Tr­êng THPT An d­¬ng v­¬ng chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù giê líp 11a3M«n Sinh häcGi¸o viªn d¹y: TrÇn ThÞ Kim AnhTiÕt 34- BÀi 30. TRUYỀN TIN QUA XINÁPI. Khái niệm xinápTế bào thần kinhTế bào cơXinápTế bào thần kinhXinápTế bào tuyếnXináp?I. Khái niệm xináp Xináp là diện tiếpxúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với lo¹i tế bào kh¸c (tế bào cơ, tế bào tuyến).Tế bào tuyếnXinápTế bào thần kinhTế bào cơXinápTế bào thần kinhXinápBÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁPHình2: Các kiểu xinápNơronCơTuyếnXináp Thần kinh- thần kinh.Xináp thần kinh- cơ.Xináp thần kinh- tuyến.Xináp là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác.BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁPI. Khái niệm xinápII. Cấu tạo của xinápXináp điện: cÊu t¹o tõ c¸c kªnh ion nèi gi÷a 2 tÕ bµo c¹nh nhauHình 3:CẤU TẠO XINÁP ho¸ häc.Màng trướcKhe xináp+Xináp hóa họcChùy xinápBóng xinápAxêtincôlinKhe xinápThụ thể tiÕp nhËn chÊt TGHHMàng sauMàng trướcTy thểBÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁPI. Khái niệm xinápII. Cấu tạo của xináp1 ?2 ?3 ?4?5 ?Màng trướcMàng sauchất tg hhKhe xináp1 ?2 ?3 ?4?5 ?Màng trướcMàng sauBãng chøa chất TGHHKhe xinápChùy xinápXinap TBTK-TB tuyếnIII. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP Xung Thần KinhBóng xináp.axêtincôlinHình 4: Quá trình truyền tin qua xinápXung Thần kinhCa++Xung Thần KinhBóng xináp.axêtincôlinHình 4: Quá trình truyền tin qua xinápXung Thần kinhCa++BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁPII. Qu¸ tr×nh truyÒn tin qua xin¸p:Quan s¸t: H30.3 vµ s¬ ®å m« pháng qu¸ tr×nh truyÒn tin qua xin¸p kÕt hîp ®äc th«ng tin th¶o luËn nhãm lÖnh tam gi¸c trang 122-SGK :	1.Qu¸ tr×nh truyÒn tin qua xin¸p diÔn ra nh­ 	thÕ nµo?	2. T¹i sao tin ®­îc truyÒn qua xin¸p chØ theo mét chiÒu tõ mµng tr­íc qua mµng sau mµ kh«ng thÓ theo chiÒu ng­îc l¹i?Hình 5: Truyền tin qua xináp.Bước 1: Xung thần kinh đến làm ion canxi đi vào trong chùy xináp.Bước 2: ion canxi vào làm bóng chứa chất trung gian hóa học đến gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng chất trung gia hóa học vào khe xináp.Bước 3: Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể trên màng sau xináp và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.Ca++BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁPII. Qu¸ tr×nh truyÒn tin qua xin¸p:	1.Qu¸ tr×nh truyÒn tin qua xin¸p diÔn ra theo 3 giai ®o¹n.	2. Tin ®­îc truyÒn qua xin¸p chØ theo mét chiÒu tõ mµng tr­íc qua mµng sau mµ kh«ng thÓ theo chiÒu ng­îc l¹i v×:	+ PhÝa mµng sau kh«ng cã chÊt trung gian ho¸ häc ®Ó ®i vÒ phÝa mµng tr­íc 	+ ë mµng tr­íc kh«ng cã thô thÓ tiÕp nhËn chÊt trung gian ho¸ häc Hình 5: Truyền tin qua xináp.Ca++	T¹i sao ®iÖn thÕ ho¹t ®éng kh«ng lan truyÒn th¼ng tõ mµng tr­íc qua khe xinap ®Õn mµng sau mµ ph¶i nhê chÊt trung gian hãa häc?	- V× khe xinap qu¸ réng	- §iÖn thÕ ho¹t ®éng ë mµng tr­íc qu¸ nhá (kh«ng ®ñ ®Ó ®i qua khe xinap) 	- V× ë mµng sau kh«ng cã chÊt trung gian hãa häc	T¹i sao xung thÇn kinh ®­îc dÉn truyÒn trong mét cung ph¶n x¹ chØ theo mét chiÒu?Xung thÇn kinh ®­îc dÉn truyÒn trong mét cung ph¶n x¹ chØ theo mét chiÒu v× c¸c n¬ron trong cung ph¶n x¹ liªn hÖ víi nhau qua xin¸p mµ xin¸p chØ cho xung thÇn kinh ®i theo mét chiÒu Bến phàXináp≈V× sao chất trung gian ho¸ häc không bị ứ đọng lại ở màng sau xináp?Vì sao các chất trung gian không bị ứ đọng Lại ở màng sau xináp? Chất trung gian ho¸ häc( axªtinc«lin) không bị ứ đọng lại ở màng sau xináp bởi vì: Chất trung gian khi chạm vào màng sauxináp thì bị enzim có ở màng sau thủy phânthành các chất không hoạt động, nó được tái hấp thu ở màng trước và dùng để tái tạo lại chất hóa học trung gian chứa trong túi.* C¸ch lan truyÒn qua xin¸p ®iÖn:- Do cã cÊu t¹o tõ c¸c kªnh i«n nèi gi÷a 2 tÕ bµo c¹nh nhau nªn ®iÖn thÕ ho¹t ®éng cã thÓ lan truyÒn th¼ng tõ n¬ron nµy sang n¬ron kh¸c qua khe hÑp (2nm) d­íi d¹ng xung ®iÖn cùc nhanh- Lo¹i xin¸p nµy cho phÐp th«ng tin dÉn truyÒn hai chiÒu - Dïng thuèc atr«pin phong bÕ mµng sau xinap sÏ lµm mÊt kh¶ n¨ng nhËn c¶m gi¸c cña mµng sau xinap ®èi víi chÊt axªtylc«lin, do ®ã lµm h¹n chÕ h­ng phÊn vµ lµm gi¶m co th¾t nªn cã t¸c dông gi¶m ®au- Thuèc aminazin cã t¸c dông t­¬ng tù nh­ enzim amin«xi®aza lµm ph©n gi¶i a®rªnanin, v× thÕ lµm gi¶m bít l­îng th«ng tin vÒ n·o nªn dÉn ®Õn an thÇn - Thuèc tÈy giun s¸n ®ipterex khi ®­îc lîn uèng vµo ruét sÏ ngÊm vµo giun s¸n ph¸ hñy enzim c«linesteraza ë c¸c xin¸p. Do ®ã sù ph©n gi¶i chÊt axªtylc«lin kh«ng x¶y ra. Axªtinc«lin sÏ tÝch tô ë mµng sau xin¸p g©y h­ng phÊn liªn tôc, c¬ cña giun s¸n sÏ co th¾t liªn tôc lµm chóng cøng ®ê kh«ng b¸m ®­îc vµo niªm m¹c ruét, bÞ ®Èy theo ph©n ra ngoµiCâu 1: Xináp ho¸ häc cã cấu tạo gồm c¸c thµnh phÇn:Màng trước xináp, màng sau xináp, khe 	xináp, ti thể.Màng trước xináp, màng sau xináp, khe 	xináp, chùy xináp.Màng trước xináp, màng sau xináp, túi 	chứa chất trung gian hóa học, ty thể.Màng trước xináp, màng sau xináp, khe 	xiánp, túi chứa chất trung gian hóa học.KiÓm tra - ®¸nh gi¸:badcb1. Chïy xin¸p: 2. Ti thÓ3. Bãng chøa chÊt trung gian hãa häc4. Mµng tr­íc xin¸p5. Khe xin¸p: Cã nhiÒu ion Na+6. Mµng sau xin¸p7. Thô thÓ tiÕp nhËn chÊt trung gian hãa häcH·y nªu c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o mét xin¸p ho¸ häc:CÊu t¹o xin¸p ho¸ häc:KiÓm tra - ®¸nh gi¸:adbCâu 2: Xung thần kinh lan truyền đến chùy xináp sẽ làm mở kênh ion nào sau đây:Kênh Na+Kênh K+Kênh Ca2+Kênh Cl-	 ccCâu 4: Sau khi túi chứa chất trung gian hóa học bị vỡ, chất trung gian hóa học sẽ được giải phóng tới:	 Màng trước xinápMàng sau xinápTúi chứa chất trung gian hóa học khácKhe xinápKiÓm tra - ®¸nh gi¸:dbacdCâu 5: Tốc độ lan truyền của điện thế hoạt động khi đi qua xináp chậm hơn so với trên sợi thần kinh là do:Lan truyền qua xináp trải qua nhiều giai đoạn.Lan truyền qua xináp nhờ quá trình khuếch tán chất trung gian hóa học qua một dịch lỏng.Lan truyền trên sợi thần kinh giống kiểu lan truyền trên dây dẫn điện.a và b đúng.KiÓm tra - ®¸nh gi¸:cbaddH­íng dÉn häc bµi ë nhµ:Häc kü bµi 30. §äc tr­íc bµi 31. Lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4.S­u tÇm tranh, ¶nh vÒ c¸c tËp tÝnh cña ®éng vËt¤n l¹i kiÕn thøc vÒ ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ë sinh häc 8Chóc c¸c em häc tètTr­êng THPT An D­¬ng V­¬ngKÝnh Chóc c¸c thÇy c« gi¸o Søc khoÎ- h¹nh phócXIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM