Bài giảng môn Sinh học - Tiết 37: Ếch đồng

LỚP LƯỠNG CƯLớp lưỡng cư gồm những loài động vật nào?Lớp lưỡng cư gồm những động vật như: Ếch, nhái, ngóe, chẫu, cóc có đời sống vừa ở nước, vừa ở cạn.I. ĐỜI SỐNG:Chúng ta thường gặp ếch đồng ở đâu, chúng kiếm ăn vào thời gian nào trong ngày, thức ăn của chúng là gì? Sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước (ao, đầm nước) Thức ăn: Sâu bọ, cua, cá con, giun, ốc Kiếm mồi vào ban đêmVì sao về mùa đông chúng ta thường ít gặp ếch đồng?Ếch là động vật biến nhiệt, thường ẩn trong hang qua mùa đông.- Ếch là động vật biến nhiệtI. ĐỜI SỐNG:II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:Quan sát tranh cấu tạo ngoài của ếch đồng (hình 35.1 SGK trang 113), hãy kể tên các bộ phận ngoài của ếch mà em quan sát được?Hình 35.1: Hình dạng ngoài của ếch đồngĐầu nhọn, dẹpMắt, mũi ở vị trí cao trên đầuTai có màng nhĩDa trơn, phủ chất nhầyChi 5 phần, có ngón chia đốtChi sau có màng bơiI. ĐỜI SỐNG:II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:Dựa vào kết quả quan sát hình 35.1 SGK trang 113, thảo luận nhóm 3 phút hoàn thành nội dung phiếu học tập sau:§Æc ®iÓm h×nh d¹ng & cÊu t¹oThÝch nghi víi ®êi sèng ë n­ícë c¹n§Çu dÑp, nhän, khíp víi th©n thµnh mét khèi thu«n nhän vÒ phÝa tr­ícM¾t vµ lç mòi n»m ë vÞ trÝ cao trªn ®Çu (mòi Õch th«ng víi khoang miÖng vµ phæi võa ®Ó ngöi võa ®Ó thë)Da trÇn, phñ chÊt nhµy vµ Èm, dÔ thÊm khÝM¾t cã mi gi÷ n­íc m¾t do tuyÕn lÖ tiÕt ra, tai cã mµng nhÜChi n¨m phÇn, cã ngãn chia ®èt, linh ho¹tC¸c chi sau cã mµng b¬i c¨ng gi÷a c¸c ngãn (gièng ch©n vÞt)Bảng: Các đặc điểm thích nghi với đời sống của ếchxxxxxxDựa vào bảng vừa hoàn thành, hãy cho biết: Những đặc điểm cấu tạo ngoài nào của ếch thích nghi với đời sống ở nước; ở cạn?§Æc ®iÓm h×nh d¹ng & cÊu t¹oThÝch nghi víi ®êi sèng ë n­ícë c¹nxxxxxxNhững đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở nước:Đầu dẹp, nhọn, khớp động với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trướcMắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu (mũi ếch thông với khoang miệng và phổi vừa để ngửi vừa để thở)Da trần, phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khíMắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩChi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạtCác chi sau có màng bơi căng giữa các ngón (giống chân vịt)Những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở cạn:I. ĐỜI SỐNG:II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:* Cấu tạo ngoài: Nội dung bảng đã hoàn chỉnh* Di chuyển:Quan sát các tranh hình sau:Hình 35.2: Các động tác di chuyển trên cạn khi nhảyHình 35.3: Ếch di chuyển trong nướcA-Ếch đang bơi; B-Ếch ló mắt và lỗ mũi khỏi mặt nướcHãy cho biết ếch có những hình thức di chuyển nào? Mô tả cách di chuyển của ếch khi ở trên cạn và dưới nước? Bơi, nhảyI. ĐỜI SỐNG:II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:III. SINH SẢN VÀ PHÁT TRIỂN:Quan sát tranh hình sau và cho biết quá trình sinh sản ở ếch diễn ra như thế nào?CHÚ THÍCH:1- Ếch ghép đôi2- Trứng3, 4, 5- Quá trình phát triển của nòng nọc6- Ếch conẾch sinh sản vào thời gian nào trong năm? - Mùa sinh sản: Cuối xuân, đầu hè- Đẻ trứng, thụ tinh ngoài, có hiện tượng ghép đôi- Sự phát triển có biến tháiNội dung bài học cần ghi nhớ những nội dung kiến thức gì?I. ĐỜI SỐNG: Sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước (ao, đầm nước) Thức ăn: Sâu bọ, cua, cá con, giun, ốc Kiếm mồi vào ban đêmII. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:* Cấu tạo ngoài: Nội dung bảng đã hoàn chỉnh* Di chuyển:III. SINH SẢN VÀ PHÁT TRIỂN:- Mùa sinh sản: Cuối xuân, đầu hè- Đẻ trứng, thụ tinh ngoài, có hiện tượng ghép đôi- Sự phát triển có biến thái Bơi, nhảyHãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và bắt mồi về ban đêm? Ếch hô hấp chủ yếu bằng da ẩm dễ thấm khí nên cần điều kiện môi trường ẩm (ban đêm), có nước (gần bờ nước) để đảm sự hô hấp được thuận lợi. Thức ăn của ếch thường có nhiều vào ban đêm như: mối, còngBÀI TẬP:Nối các ý ở cột A với cột B cho phù hợp giơax cấu tạo và ý nghĩa thích nghi của ếch đồng:ABÝ NỐI1. Đầu dẹp, nhọn khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trướca. Khi bơi vừa thở, vừa quan sát1 -2. Mắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu b. Giúp hô hấp trong nước2 -3. Da tràn, phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khíc. Thuận lợi cho việc di chuyển3 -4. Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩd. Tạo thành chân bơi để đẩy nước4 -5. Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạte. Bảo vệ mắt, giúp mắt khỏi bị khô; nhận biết âm thanh trên cạn5 -6. Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngóng. Giảm sức cản của nước khi bơi6 -gabecd