Bài giảng môn Sinh học - Tiết 44 - Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

TRƯỜNG THCS HỒNG VĂN THỤPHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG XUÂN ___ TRƯỜNG THCS HỒNG VĂN THỤ – XUÂN QUANG 2HỘI GIẢNG CẤP TRƯỜNG NH: 13-14CHÀO MỪNG NGÀY THÀNH LẬP ĐẢNG-3/2MỪNG ĐẢNG MỪNG XUÂN 2010KIỂM TRA BÀI CŨCâu hỏi:Thế nào là nhân tố sinh thái? Cĩ mấy loại nhân tố sinh thái ?Lấy VD minh hoạ ?Đáp án -Nhân tố sinh thái là những yếu tố của mơi trường tác động đến sinh vật.-Nhân tố sinh thái được chia thành 2 loại :+ Nhân tố vơ sinh ( Nhân tố khơng sống) VD: Nước, ánh sáng, nhiệt độ+ Nhân tố hữu sinh (Nhân tố sống) VD:Con người, thực vật, động vật.TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT?MỘT SỐ KÍ HIỆU CẦN LƯU Ý :Câu hỏi yêu cầu học sinh trả lời .Phần kiến thức học sinh cần ghi vào vở . TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTNỘI DUNG BÀI GỒM 2 PHẦN CHÍNH LÀ :I. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG THỰC VẬTII. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG ĐỘNG VẬT.TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:Hãy quan sát các hình sau đây – thảo luận nhóm và so sánh theo mẫu bảng 42.1- SGK (trong 5 phút ).?TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:Cây mọc nơi quang đãngCây mọc trong rừng , trong bóng râm.TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:2 cây mọc nơi quang đãng2 cây mọc trong rừng , trong bóng râm.543210Những đặc điểm của câyKhi cây sống nơi quang đãngKhi cây sống trong bĩng râm,dưới tán cây khác ,trong nhà, Đặc điểm hình thái -Lá -ThânĐặc điểm sinh lí :-Quang hợp -Thốt hơi nước -Hơ hấp -Phiến lá nhỏ , màu xanh nhạt.-Thân cây thấp ,số cành nhiều-Phiến lá lớn ,màu xanh thẫm.- Thân cao hoặc cao trung bình, số cành ít.- Cường độ quang hợp cao Cường độ quang hợp yếu-Thốt hơi nước kém-Tăng cao khi ánh sáng mạnh- Cường độ hơ hấp cao- Cường độ hơ hấp yếuTIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:Vậy ánh sáng cĩ ảnh hưởng đến đời sống thực vật như thế nào ? Ánh sáng ảnh hưởng đến đặc điểm hình thái (thân,lá ) và hoạt động sinh lí của thực vật như: Quang hợp, Hơ hấp và thốt hơi nước TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:? Ánh sáng ảnh hưởng đến hình thái (thân, lá ) và hoạt động sinh lí của thực vật (như Quang hợp, Hơ hấp và thốt hơi nước ...)Giải thích cách xếp lá trên thân của cây lá lốt?. Lá xếp ngang để nhận được nhiều ánh sáng.TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:?Quan sát hình sau đây:I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật: Ánh sáng ảnh hưởng đến hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật như: Quang hợp, Hơ hấp và hút nước của cây.Giải thích cách xếp lá trên thân của cây lúa?Lá xếp nghiêng để tránh tia nắng chiếu thẳng gĩc .?TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:Cây lúa: Lá xếp nghiêng tránh tia nắng chiếu thẳng gĩc.Cây lá lốt: Lá xếp ngang để nhận được nhiều ánh sáng.Sự khác nhau giữa 2 cách xếp lá này cĩ ý nghĩa gì ?Giúp thực vật thích nghi với mơi trường sống.TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT?I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:Cây lúa: Lá xếp nghiêng tránh tia nắng chiếu thẳng gĩc.Cây lá lốt: Lá xếp ngang để nhận được nhiều ánh sáng.TIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT?Dựa theo sự thích nghi với điều kiện chiếu sáng của mơi trường cĩ thể chia thực vật thành mấy nhĩm ? Lấy ví dụ ?+ Nhĩm cây ưa sáng: Bao gồm những cây sống nơi quang đãng.+ Nhĩm cây ưa bĩng: Bao gồm những cây sống nơi cĩ ánh sáng yếu, dưới tán cây khác, cây trồng làm cảnh đặt trong nhà , - Dựa theo khả năng thích nghi với điều kiện chiếu sáng của mơi trường ,người ta chia thực vật thành 2 nhĩm:TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT - Ánh sáng ảnh hưởng đến hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật như: Quang hợp, Hơ hấp và hút nước của cây.Xem ví dụ minh hoạ sau đây:Những cây ưa sáng Cây thơng Cây keoCây nhãn TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTTIẾT 44: BÀI 42:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:Cây cà phêCây lá lốt Những cây ưa bĩng Cây phong lan Trong nơng nghiệp, người nơng dân đã ứng dụng sự khác nhau này vào trồng trọt như thế nào? Điều đĩ cĩ ý nghĩa gì?Trồng xen kẽ cây để tăng năng suất và tiết kiệm đất.VD. Trồng xen kẽ đậu với ngơ.?TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTLIÊN HỆ THỰC TẾ Trồng xen kẽ đậu và ngơCây thích năm thuỳCây trung tính, Cây non chịu bĩng . Khi lớn lên cần nhiều ánh sáng Em cĩ biết ?TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:Mời một em đọc thí nghiệm SGK .A. Kiến sẽ tiếp tục bị theo hướng cũ.B. Kiến sẽ bị theo hướng khác nhau.Em chọn khả năng nào trong 3 khả năng dưới đây ? TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:?C. Kiến sẽ đi theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu Đàn chim này về tổ vào thời gian nào trong ngày (Trước hay sau khi mặt trời lặn) ?TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:?Đàn chim về tổ vào thời điểm trước lúc mặt trời lặn. Điều đĩ chứng tỏ ánh sáng cĩ vai trị gì đối với đời sống động vật? Giúp động vật cĩ thể nhận biết hướng di chuyển trong khơng gian.TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:?Thơng tin thêmTIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật: + Mùa xuân và mùa hè cĩ ngày dài hơn ngày mùa đơng, đĩ cũng là mùa sinh sản của nhiều lồi chim. + Mùa xuân, vào những ngày thiếu sáng, cá chép cũng cĩ thể đẻ trứng vào thời gian sớm hơn trong mùa nếu cường độ chiếu sáng được tăng cường . Điều đĩ chứng tỏ ánh sáng ảnh hưởng tới khả năng gì của động vật ? ? Ảnh hưởng tới khả năng sinh trưởng , sinh sản của động vật .Thằn lằn phơi nắng vào các thời điểm khác nhau trong ngày.Vào chiều tối và sáng sớm: Thằn lằn phơi nắng, bề mặt cơ thể hấp thụ nhiều năng lượng ánh sáng mặt trờiVào buổi trưa và đầu giờ chiều: thằn lằn nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng vào cơ thểÁnh sáng cịn giúp động vật điều hịa thân nhiệt.Quan sát hình sau:?Cho biết ánh sáng cịn Giúp gì cho động vật ?Tĩm lại ánh sáng ảnh hưởng tới các hoạt động của động vật như thế nào ?TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:? -Ánh sáng ảnh hưởng tới các hoạt động của động vật như:Nhận biết, định hướng di chuyển trong khơng gian, sinh trưởng, sinh sản. Giúp động vật điều hồ thân nhiệt.Vậy nếu dựa vào khả năng thích nghi với điều kiện chiếu sáng cĩ thể chia động vật thành mấy nhĩm ? Lấy ví dụ ?TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:? + Nhĩm động vật ưa sáng: Gồm những động vật hoạt động ban ngày + Nhĩm động vật ưa tối : Gồm những động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, trong đất, đáy biển,- Dựa vào sự thích nghi với điều kiện chiếu sáng khác nhau người ta chia động vật thành 2 nhĩm:Mời các em xem những ví dụ sau đây :TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật: + Nhĩm động vật ưa sáng: Gồm những động vật hoạt động ban ngày + Nhĩm động vật ưa tối : Gồm những động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, trong đất, đáy biển,- Dựa vào sự thích nghi với điều kiện chiếu sáng khác nhau người ta chia động vật thành 2 nhĩm:Những động vật ưa sáng TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:CỪUTRÂUBỊNhững động vật ưa sáng ( kiếm ăn vào sáng sớm )TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:Chim khướu Gà cỏ Chim bìm bịp Những động vật kiếm ăn vào ban đêm TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:CÚ MÈODƠINhững động vật ưa tối (kiếm ăn vào ban đêm) TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:Chim vạcChim diệcSếu đầu đỏSĩc Những động vật kiếm ăn vào ban đêm TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:DƠINhững động vật ưa tối (kiếm ăn vào ban đêm) TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:Sĩc Liên hệ thực tế - giáo dụcBảo quản quả cây trồng vào mùa vụ . Những động vật ưa tối ( sống trong hang, trong đất, dưới biển sâu) TIẾT 44: BÀI 42:I.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật:ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTII.Aûnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật:DẾ MÈNGiun đất Nhím Ốc anh vũ (sống dưới biển sâu)CỦNG CỐ Hãy khoanh trịn vào phương án trả lời đúng nhấttrong các câu sau:1. Nhĩm thực vật gồm tồn cây ưa sáng là : Cây lúa, cây dừa, cây mít, bạch đàn . Cây lúa, cây ngơ, cây mít , cây cà phê . Cây keo, cây xà cừ, cây lá lốt , cây bạch đàn . Cây bạch đàn, cây mía , cây lúa, cây gừng .2. Nhĩm động vật gồm tồn những lồi ưa tối là: A. Con trâu, con cú mèo, con dơi,con chồn.B. Con cú mèo, ốc anh vũ, con gà, con giun .C. Con tê giác, bìm bịp, con mèo, con bị.D. Con cú mèo, con dơi, dế mèn , nhím.ADHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:1.Bài vừa học:2.Bài sắp học:Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vậtTìm hiểu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật như thế nào . Kẻ trước bảng 43.1 và 43.2 Học bài, trả lời các câu hỏi SGK trang 125 . Đọc lại mục em cĩ biết .