Bài giảng môn Tập làm văn Lớp 4 - Bài: Cốt truyện - Nguyễn Thị Hoa

MÔN TẬP LÀM VĂN 
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ 
Lớp 4B 
Giáo viên: Nguyễn Thị Hoa 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Thế nào là kể chuyện ? 
 Kể chuyện là kể lại một chuỗi các sự việc có đầu có cuối, liên quan đến một hay một số nhân vật. 
I. Nhận xét. 
1. Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu. 
2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì? 
3. Cốt truyện gồm những phần nào? Nêu tác dụng của từng phần. 
 1. Ghi l¹i nh÷ng sù viÖc chÝnh trong c©u chuyÖn DÕ MÌn bªnh vùc kÎ yÕu (2 phÇn). 
 Sù viÖc chÝnh lµ nh÷ng sù viÖc quan träng, quyÕt ®Þnh diÔn biÕn c©u chuyÖn. 
Thế nào là sự việc chính ? 
Tìm và ghi lại các sự việc chính trong truyện: “Dế mèn bênh vực kẻ yếu” 
* Các sự việc chính trong truyện: 
+ Sự việc 1: (Quan sát tranh) 
+ Sự việc 2: (Quan sát tranh) 
+ Sự việc 3: (Quan sát tranh) 
+ Sự việc 4: (Quan sát tranh) 
+ Sự việc 5: (Quan sát tranh) 
- Hỏi: 
- Đáp: 
- Dế mèn đã gặp ai? 
- Dế mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá. 
 Trở lại: 
 Tiếp: 
- Hỏi: 
- Đáp: 
- Nhà Trò kể gì với dế mèn? 
- Dế mèn gạn hỏi, Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn Nhện ức hiếp và đòi ăn thịt. 
 Trở lại: 
 Tiếp: 
- Dế mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đi đến chỗ mai phục của bọn Nhện. 
- Hỏi: 
- Đáp: 
- Dế mèn cùng Nhà Trò đi đâu? 
 Trở lại: 
 Tiếp: 
- Dế mèn đã làm gì? 
- Hỏi: 
- Đáp: 
- Gặp bọn Nhện, Dế mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá hết vòng vây hãm Nhà Trò. 
 Trở lại: 
 Tiếp: 
- Bọn Nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do. 
- Kết quả thế nào? 
- Hỏi: 
- Đáp: 
 Trở lại: 
 Tiếp: 
1. Những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu. 
- Sự việc 1 : Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá. 
- Sự việc 2 : Dế Mèn gạn hỏi, Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn nhện ức hiếp và đòi ăn thịt. 
- Sự việc 3 : Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đến chỗ mai phục của bọn nhện. 
- Sự việc 4 : Gặp bọn nhện Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá vòng vây hãm hại Nhà Trò. 
- Sự việc 5 : Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do. 
2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì? 
=> Cốt truyện là một chuỗi các sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện. 
3. Cốt truyện gồm những phần nào? Nêu tác dụng của từng phần. 
Sự việc 1 cho con biết điều gì ? 
- Sự việc 1 : nêu nguyên nhân Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá. 
Sự việc 2,3,4 kể lại những chuyện gì ? 
Sự việc 5 nói lên điều gì ? 
- Sự việc 2,3,4 : kể lại Dế Mèn đã bênh vực Nhà Trò như thế nào, Dế Mèn đã trừng trị bọn nhện. 
- Sự việc 5 : nói lên kết quả bọn nhện phải nghe theo Dế Mèn, Nhà Trò được tự do. 
 => Cốt truyện gồm những phần nào? 
 => Cốt truyện thường gồm 3 phần: 
+ Mở đầu . 
+ Diễn biến . 
+ Kết thúc . 
+ Mở đầu : sự việc khơi nguồn cho các sự kiện khác ( Dế Mèn bắt gặp chị Nhà Trò đang ngồi khóc bên tảng đá cuội). 
+ Diễn biến : Các sự việc chính kế tiếp theo nhau nói lên tính cách nhân vật, ý nghĩa của truyện ( Dế Mèn nghe Nhà trò kể tình cảnh của mình./ Dế Mèn phẫn nộ đến chỗ bọn nhện/ Dế Mèn ra oai lên án bọn nhện, bắt chúng phải phá vòng vây, trả tự do cho chị Nhà Trò). 
+ Kết thúc : Kết quả của các sự việc ở phần mở đầu và phần chính( Bọn nhện phải vâng lời Dế Mèn, Nhà Trò được cứu thoát). 
II. Ghi nhớ 
1. Cốt truyện là một chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện. 
2. Cốt truyện thường gồm 3 phần: 
	- Mở đầu 
	- Diễn biến 
	- Kết thúc 
III. Luyện tập 
1. Truyện cổ tích Cây Khế bao gồm các sự việc chính sau đây: 
a) Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có. 
b) Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế . 
c) Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng. 
d) Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. 
e) Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. 
g) Người anh bị rơi xuống biển và chết. 
Hãy sắp xếp sự việc trên thành cốt truyện. 
Quan sát tranh 
 b / Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế. d / Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. a / Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có. c / Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng. e / Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. g / Người anh bị rơi xuống biển và chết . 
 Các sự việc chính trong truyện “Cây khế” được sắp xếp lại như sau: 
b – d – a – c – e - g 
III. Luyện tập 
2. Dựa vào cốt truyện trên kể lại truyện Cây Khế. 
Học sinh thi kể chuyện 
CỦNG CỐ 
Câu chuyện muốn khuyên chúng ta điều gì? 
DẶN DÒ 
Chuẩn bị bài: “Luyện tập xây dựng cốt truyện” 
Chúc các thầy cô giáo 
mạnh khỏe 
Chúc các con học sinh chăm ngoan – học giỏi