Bài giảng Môn Tin học lớp 9 - Bài 6: Bảo vệ thông tin máy tính

* Bài 6: BẢO VỆ THÔNG TIN MÁY TÍNH * 1. Vì sao cần bảo vệ thông tin máy tính? Theo thời gian, thông tin được tạo ra và lưu trữ trong máy tính dưới các dạng tệp (thông tin máy tính) ngày càng nhiều. Trong số đó, không ít thông tin rất quan trọng hoặc được sử dụng thường xuyên Sự mất an toàn thông tin ở quy mô lớn hoặc ở tầm quốc gia có thể đưa đến những hậu quả vô cùng to lớn. Do đó bảo vệ thông tin máy tính là một việc hết sức cần thiết. * 2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an toàn của thông tin máy tính Yếu tố công nghệ - vật lí 	- Phần cứng: Yếu tố ngẫu nhiên Yếu tố tuổi thọ của linh kiện Thời gian sử dụng. 	 - Phần mềm: Sự cố (treo máy, không tương tác,…) có thể làm mất thông tin. * 2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an toàn của thông tin máy tính b) Yếu tố bảo quản và sử dụng Vị trí: không để những nơi không phù hợp khi sử dụng máy tính (ẩm thấp, nhiệt độ cao, bị ánh nắng chiếu vào,… ) - Sử dụng: khởi động, tắt máy hay thoát khỏi chương trình đúng cách. * 2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an toàn của thông tin máy tính c) Virus máy tính Xuất hiện: từ những năm 80 của thế kỉ XX Tác hại: làm mất thông tin, nặng bộ nhớ,… Biện pháp: 	sao lưu dữ liệu nhiều lần	 	phòng chống virus máy tính Zomby! * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh a) Virus máy tính (virus) là gì? Virus máy tính là đoạn chương trình có khả năng tự nhân bản và lây nhiễm từ máy tính này qua máy tính khác bằng nhiều con đường, nhất là qua môi trường mạng máy tính, Internet và thư điện tử, USB * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Tiêu tốn tài nguyên hệ thống Gây ra những sự cố ngoài ý muốn (chạy chậm, treo máy, tự động reset máy, ngắt kết nối mạng,…) Ví dụ: * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Tiêu tốn tài nguyên hệ thống sâu máy tính Morris: + Xuất hiện vào năm 1988, tác giả là Robert Morris. + Sâu máy tính Morris lây lan ra khoảng 6.000 máy tính của chính phủ và các trường đại học, khiến chúng chậm hẳn đi hoặc thậm chí bị treo. * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Phá huỷ dữ liệu: Xoá hoặc làm hỏng tệp chương trình hay dữ liệu. Ví dụ: * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Phá huỷ dữ liệu: Virus love letter / love bug (ILOVEYOU) + Xuất hiện vào năm 2000, đến từ Philipin + lây lan qua e-mail + tự động tải các phần mềm có hại và virus làm hư hỏng nặng các file mà nó càn quét. * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Phá huỷ hệ thống: Phá huỷ hệ thống và giảm tuổi thọ ổ cứng. Ví dụ: * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Phá huỷ hệ thống: Virus Sasser + Xuất hiện vào năm 2004 tại Đức + Làm máy chủ trở nên chậm, và đôi khi khởi động lại. + Phá hỏng hệ thống mạng từ Úc đến Hồng Kông và Mỹ. * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Đánh cắp dữ liệu Đánh cắp dữ liệu nhằm trục lợi (mật khẩu, thông tin,…). Còn được biết đến là loại virus của hacker. Ví dụ: * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Đánh cắp dữ liệu Virus Mebroot + Xuất hiện vào năm 2007 + Ăn cắp thông tin cá nhân (mã số ngân hàng,…) * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Mã hoá dữ liệu để tống tiền Mã hoá dữ liệu quan trọng của người dùng rồi yêu cầu trả tiền lại để được khôi phục dữ liệu. Ví dụ: * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Mã hoá dữ liệu để tống tiền Virus Trojan (W32.RansomWare.Trojan ) + mã hóa tất cả các file có định dạng psd, msi, rar, zip, txt, doc, mp3, tif, jpg,… khiến người sử dụng không thể đọc được các dữ liệu trên máy tính của họ. + Virus sẽ bắt người sử dụng phải trả tiền thì mới giải mã các dữ liệu này * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh b) Tác hại của virus máy tính Gây khó chịu khác: Ẩn file/folder, thay đổi cách thức hoạt động của hệ thống hay phần mềm,.. Huhuhuhuhuhuhu! Đột kích đâu mất tiêu rồi? * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh c) Các con đường lây lan của virus Qua việc sao chép tệp đã bị nhiễm virus Qua các phần mềm bẻ khoá (crack), các phần mềm sao chép lậu. Qua các thiết bị nhớ di động 	(USB, đĩa mềm, thẻ nhớ… ) virus virus virus * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh c) Các con đường lây lan của virus Qua mạng nội bộ, mạng internet, đặc biệt là thư điện tử Qua các “lỗ hổng” phần mềm Hế lu! Hi! * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh d) Phòng tránh virus Hạn chế việc sao chép không cần thiết và không chạy các chương trình tải từ Internet hoặc sao chép từ máy khác khi chưa đủ tin cậy Không mở những tệp gửi kèm trong thư điện tử nghi ngờ về nguồn gốc hay nội dung thư. * d) Phòng tránh virus Không truy cập các trang Web có nội dung không lành mạnh Thường xuyên cập nhật (update) các bản sửa lỗi cho các phần mềm chạy trên máy tính của mình, kể cả hệ điều hành 3. Virus máy tính và cách phòng tránh * 3. Virus máy tính và cách phòng tránh d) Phòng tránh virus Định kỳ sao lưu dữ liệu để có thể khôi phục khi bị virus phá hoại Định kỳ quét và diệt virus bằng các phần mềm diệt virus CTY TN HẠN HÁN ABC GiẤY CHỨNG NHẬN MÁY TÍNH QUÁ XỊN KHÔNG CÓ VIRUS * d) Phòng tránh virus Phần mềm diệt virus: McAfee Norton Kaspersky Symantec BKAV Microsoft Security Essentials BitDefender 3. Virus máy tính và cách phòng tránh * Câu hỏi củng cố: 1. Vì sao cần phải bảo vệ thông tin máy tính? -	Vì sự mất an toàn ở quy mô lớn hoặc tầm quốc gia có thể đưa tới những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. 2. Virus máy tính là gì? -	Là một chương trình hay đoạn chương trình có khả năng tự nhân bản hay sao chép chính nó từ đối tượng bị lây nhiễm này sang đối tượng khác. * Câu hỏi củng cố: 3. Hãy liệt kê các yếu tố ảnh hưởng tới sự an toàn của máy tính? Yếu tố:	+ công nghệ - vật lí 	+ bảo quản sử dụng 	+ virus máy tính * Câu hỏi củng cố: 4. Nêu những tác hại, con đường lây lan và cách phòng tránh virus máy tính. Tác hại: tiêu tốn tài nguyên hệ thống, phá huỷ dữ liệu, đánh cắp dữ liệu, mã hoá dữ liệu để tống tiền, gây khó chiu khác Con đường lây lan qua: sao chép file đã nhiễm virus; phần mềm bẻ khoá, phần mềm sao chép lậu; thiết bị nhớ di động; mạng nội bộ, mạng Internet; “lỗ hổng” phần mềm Cách phòng tránh: cảnh giác và ngăn chặn trên những con đường lây lan của virus, cập nhật phần mềm diệt virus và quét virus thường xuyên. * Câu hỏi củng cố: 5. Hãy nêu tên một số virus và phần mềm diệt virus phổ biến hiện nay Virus: Autorun.gen, Win32/Meredrop, Gibe.F, Dumaru.A, W32.OGDownB.Worm Phần mềm diệt virus: McAfee, Norton, Kaspersky, BKAV, BitDefender *