Bài giảng Môn Toán - Bài 5 - Từ bài toán đến chương trình

KIỂM TRA BÀI CŨ 1. Kiểu dữ liệu trong Pascal gồm? A. Real, Interger, V B. Begin, real, String C. Real, Interger, Char, String; D. Var, Real, Char. KIỂM TRA BÀI CŨ 2. Em hãy cho biết đâu là cú pháp đúng khi khai báo biến? A. Var a, b, c: real, Interger; B. Var a, b, c: real; C. Var a, b, c: red; D. Var a, b, c: rad; KIỂM TRA BÀI CŨ 3. Em hãy cho biết đâu là cú pháp đúng khi thực hiện lệnh Gán A. X:= 2; B. X=2; C. X: 2 D. X=: 2; 1. Baøi toaùn vaø xaùc ñònh baøi toaùn: - Ví duï veà baøi toaùn: + Baøi toaùn 1: Tính toång cuûa caùc soá töï nhieân töø 1 ñeán 100. + Baøi toaùn 2: Tính quaõng ñöôøng oâ toâ ñi ñöôïc trong 3 giôø vôùi vaän toác 60km/giôø. + Baøi toaùn 3: Tính dieän tích hình tam giaùc. Em hãy cho một số ví dụ về bài toán? a. Baøi toaùn: 1. Baøi toaùn vaø xaùc ñònh baøi toaùn: - Ví duï veà baøi toaùn: + Baøi toaùn 4: Viết chương trình hiển thị ra màn hình CHÀO CÁC BẠN + Baøi toaùn 5: Baøi toaùn ñieàu khieån Roâ-boát nhaët raùc. + Baøi toaùn 6: Laäp baûng ñieåm cuûa caùc baïn trong lôùp. Em hieåu theá naøo laø baøi toaùn ? Baøi toaùn laø moät coâng vieäc hay moät nhieäm vuï caàn phaûi giaûi quyeát. a. Baøi toaùn: 1. Baøi toaùn vaø xaùc ñònh baøi toaùn: Ñeå giaûi ñöôïc moät baøi toaùn cuï theå, ta caàn xaùc ñònh roõ ñieàu gì? * Xác định các điều kiện cho trước. * Kết quả cần thu được Xác định bài toán Ví duï: Xaùc ñònh caùc baøi toaùn sau: a) Tính dieän tích hình tam giaùc: Điều kiện cho trước: Kết quả cần thu được: Một cạnh và đường cao tương ứng với cạnh đó Diện tích hình tam giác b) Tìm đường đi traùnh caùc ñieåm ngheõn giao thoâng: Điều kiện cho trước: Kết quả cần thu được: Vị trí điểm nghẽn giao thông. Các con đường có thể đi từ vị trí hiện tại tới vị trí cần tới. Đường đi từ vị trí hiện tại tới vị trí cần tới mà không qua điểm nghẽn giao thông. c) Baøi toaùn naáu moät moùn aên: Điều kiện cho trước: Kết quả cần thu được: Các thực phẩm hiện có Một món ăn Để giải một bài toán trên máy tính với ngôn ngữ lập trình ta cần làm những gì? 2. Quaù trình giaûi baøi toaùn treân maùy tính: 1. Tiến 2 bước; 2. Quay trái, tiến 1 bước; 3. Nhặt rác; 4. Quay phải, tiến 3 bước; 5. Quay trái, tiến 2 bước; 6. Bỏ rác vào thùng; - Ví duï Baøi toaùn ñieàu khieån roâ-boát nhaët raùc: Các bước bên được gọi chung là gì? 2. Quaù trình giaûi baøi toaùn treân maùy tính: 1. Tiến 2 bước; 2. Quay trái, tiến 1 bước; 3. Nhặt rác; 4. Quay phải, tiến 3 bước; 5. Quay trái, tiến 2 bước; 6. Bỏ rác vào thùng; Thuật toán - Ví duï Baøi toaùn ñieàu khieån roâ-boát nhaët raùc: ThuËt to¸n lµ g×? Thuật toán: là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện để giải một bài toán. - Quan saùt hình sau: Quaù trình giaûi baøi toaùn treân maùy tính goàm maáy böôùc? - Quaù trình giaûi baøi toaùn treân maùy tính goàm 3 böôùc:  Xaùc ñònh thoâng tin ñaõ cho (Input).  Thoâng tin caàn tìm (Output).  Tìm caùch giaûi baøi toaùn vaø dieãn taû baèng caùc leänh caàn phaûi thöïc hieän.  Döïa vaøo moâ taû thuaät toaùn, ta vieát chöông trình baèng moät ngoân ngöõ laäp trình.  Xaùc ñònh baøi toaùn:  Moâ taû thuaät toaùn:  Vieát chöông trình: 2. Quaù trình giaûi baøi toaùn treân maùy tính: CỦNG CỐ Em hãy chọn đáp án đúng. A. Baøi toaùn laø moät chöông trình. B. Baøi toaùn laø moät coâng vieäc, nhieäm vuï. C. Baøi toaùn laø Out put. D. Baøi toaùn laø In put. Xaùc ñònh baøi toaùn laø goàm: A. Ñieàu kieän cho tröôùc vaø baøi toaùn. B. Thuaät toaùn. C. Ñieàu kieän cho tröôùc vaø KQ thu ñöôïc. D. Vieát chöông trình. Quaù trình giaûi baøi toaùn treân maùy tính goàm maáy böôùc? A. Moät böôùc. B. Hai böôùc. C. Ba böôùc. D. Boán böôùc. 3. Thuật toán và mô tả thuật toán: VD1 ThuËt to¸n pha trµ mêi kh¸ch Input: Trµ, n­íc s«i, Êm vµ chÐn Output: ChÐn trµ ®· pha ®Ó mêi kh¸ch C¸c b­íc thùc hiÖn ®Ó pha trµ mêi kh¸ch ntn ? B­íc 1: Tr¸ng Êm, chÐn b»ng n­íc s«i B­íc 2: Cho trµ vµo Êm B­íc 3: Rãt n­íc s«i vµo Êm vµ ®îi khoảng 3 – 4 phót B­íc 4: Rãt trµ ra chÐn ®Ó mêi kh¸ch 3. Thuật toán và mô tả thuật toán: VD2 Giải phương trình bậc nhất tổng quát bx + c = 0 Input: Các số b, c Output: Nghiệm của pt bậc nhất C¸c b­íc thùc hiÖn ®Ó giải pt bậc nhất ntn ? B­íc 1: NÕu b = 0 chuyÓn tíi b­íc 3; B­íc 2: TÝnh nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh x = råi chuyÓn tíi b­íc 4; B­íc 3: NÕu c 0 th«ng b¸o ph­¬ng tr×nh v« 	 nghiÖm, ng­îc l¹i (c = 0) th«ng b¸o 	 ph­¬ng tr×nh v« sè nghiÖm. B­íc 4: KÕt thóc thuËt to¸n. 3. Thuật toán và mô tả thuật toán: VD3 Bài toán “Làm món trứng tráng” Input: Trứng, dầu ăn, muối, hành Output: Trứng tráng Các bước thực hiện để làm món trứng tráng ? B­íc 1: Đập trứng, tách vỏ, cho trứng vào bát B­íc 2: Cho một chút muối, hành tươi thái nhỏ vào bát trứng. Dùng đũa quấy mạnh cho đến khi đều B­íc 3: Cho một thìa dầu ăn vào chảo, đun nóng đều rồi đổ trứng vào. Đun tiếp khoảng 1 phút B­íc 4: Lật mặt trứng. Đun tiếp trong khoảng 1 phút B­íc 5: Lấy trứng ra đĩa 3. Thuật toán và mô tả thuật toán: Thuật toán: Là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện theo một trình tự xác định để nhận được kết quả cần tìm từ những điều kiện cho trước. Caâu 1 Caâu 2 Caâu 3 Caâu 4 Caâu 1: Haõy chæ ra Input vaø Output cuûa baøi toaùn sau: Tìm soá lôùn nhaát trong 3 soá a, b, c. 3 soá a, b, c Soá lôùn nhaát trong 3 soá a, b, c Caâu 2: Haõy chæ ra Input vaø Output cuûa baøi toaùn sau: Tính quaõng ñöôøng oâ toâ ñi ñöôïc trong t= 3 giôø vôùi vaän toác v= 60km/giôø. t = 3h, υ = 60km/h Quaõng ñöôøng oâ toâ ñi ñöôïc. Caâu 3: Haõy chæ ra Input vaø Output cuûa baøi toaùn sau: Tính toång caùc soá chaün cuûa caùc soá töï nhieân töø 1 ñeán 100 Daõy 100 soá töï nhieân ñaàu tieân 1, 2,…, 100 Giaù trò cuûa toång 1+2+4+6+…+100 Caâu 4: Haõy chæ ra Input vaø Output cuûa baøi toaùn sau: Cho 2 soá a vaø b (a>0, b>0). Tìm caùc USC cuûa 2 soá a vaø b. a>0, b>0 Caùc USC cuûa 2 soá a vaø b - Baøi toaùn laø moät coâng vieäc hay moät nhieäm vuï caàn phaûi giaûi quyeát. - Xaùc ñònh baøi toaùn laø xaùc ñònh roõ caùc ñieàu kieän cho tröôùc vaø keát quaû caàn thu ñöôïc. - Daõy höõu haïn caùc thao taùc caàn thöïc hieän ñeå giaûi moät baøi toaùn ñöôïc goïi laø thuaät toaùn. - Caùc böôùc giaûi baøi toaùn treân maùy tính:  Xaùc ñònh baøi toaùn.  Moâ taû thuaät toaùn.  Vieát chöông trình. - Tìm theâm moät soá baøi toaùn vaø xaùc ñònh baøi toaùn cuûa nhöõng baøi toaùn ñoù. - Veà nhaø hoïc baøi. Laøm baøi taäp 1 Sgk trang 45.