Bài giảng Môn Toán lớp 7 - Tiết : 29 - Bài 5 - Hàm số

1. Một số ví dụ về hàm số : Ví dụ 1 : Diện tích hình vuông phụ thuộc cạnh a (cm) theo công thức S = a2 Tính và lập bảng các giá trị tương ứng của S khi a = 2 ; 3 ; 4 ; 5. S = a2 = 22 = 4 S = a2 = 32 = 9 Nhận xét : - Diện tích S phụ thuộc vào sự thay đổi của cạnh a. - Với mỗi giá trị của a ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của S. * Ta nói S là hàm số của a. 4 9 16 25 1. Một số ví dụ về hàm số : Ví dụ 1 : Ví dụ 2 : Khối lượng m (g) của một thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng là 7,8 (g/cm3) tỉ lệ thuận với thể tích V (cm3) theo công thức : m = 7,8 V . Tính và lập bảng các giá trị tương ứng của m khi V = 1 ; 2 ; 3 ; 4. m = 7,8.V = 1.7,8 = 7,8 m = 7,8.V = 2.7,8 = 15,6 Nhận xét : - Khối lượng m (1)……………..vào (2)………………. của thể tích V. - Với mỗi giá trị của V ta luôn xác định được chỉ một giá trị (3)…………… .của m. * Ta nói m là hàm số của V. 7,8 15,6 23,4 31,2 Dùng các cụm từ : sự thay đổi , tương ứng , phụ thuộc . Điền vào chỗ trống trên để hoàn thành nhận xét ở ví dụ 2. phụ thuộc tương ứng sự thay đổi 1. Một số ví dụ về hàm số : Ví dụ 1 : Ví dụ 2 : Ví dụ 3 : Thời gian t (h) của một vật chuyển động đều trên quãng đường 50 km tỉ lệ nghịch với vận tốc v (km/h) của nó theo công thức : .Tính và lập bảng các giá trị tương ứng của t khi v = 5 ; 10 ; 25 ; 50. Nhận xét : * Ta nói t là hàm số của v. 10 5 2 1 Dùng các cụm từ : tương ứng , mỗi giá trị , phụ thuộc , sự thay đổi . Điền vào chỗ trống trên để hoàn thành nhận xét ở ví dụ 3. - Thời gian t (1)…………….vào (2).……………...của vận tốc v. - Với (3)……………..của v ta luôn xác định được chỉ một giá trị (4)……………….của t. phụ thuộc sự thay đổi mỗi giá trị tương ứng 1. Một số ví dụ về hàm số : Ví dụ 1 : Ví dụ 2 : Ví dụ 3 : 2. Khái niệm hàm số : Qua các ví dụ trên, hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào ? Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x và gọi x là biến số. Chú ý : (SGK) * Lưu ý : Để đại lượng y là hàm số của đại lượng x cần 3 điều kiện sau : - Các đại lượng x và y đều nhận các số. - Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x. - Với mỗi giá trị của x luôn tìm được một giá trị tương ứng duy nhất của đại lượng y. Bài 35 trang 47, 48 (SBT)a,b,c. Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nếu bảng các giá trị tương ứng của chúng là : a) Trả lời : y là hàm số của x vì y phụ thuộc vào sự biến đổi của x, với mỗi giá trị của x ta luôn xác được chỉ một giá trị tương ứng của y. Bài 35 trang 47, 48 (SBT) Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nếu bảng các giá trị tương ứng của chúng là : b) Trả lời : y không phải là hàm số của x vì ứng với x = 4 có hai giá trị tương ứng của y là (- 2) và 2. Bài 35 trang 47, 48 (SBT) Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nếu bảng các giá trị tương ứng của chúng là : c) Trả lời : y là một hàm số của x. Đây là một hàm hằng vì ứng với mỗi giá trị của x, chỉ có một giá trị tương ứng của y bằng 1. Bài 25 trang 64 (SGK) Cho hàm số y = f(x) = 3x2 + 1. Tính : ; f(1) ; f(3). Giải : f(1) = 3.12 + 1 = 3 + 1 = 4 ; f(3) = 3.32 + 1 = 27 + 1 = 28 - Nắm vững khái niệm hàm số, vận dụng các điều kiện để y là một hàm số của x. – Bài tập về nhà 26 ; 27 ; 28 ; 29 ; 30 trang 64 (SGK).