Bài giảng môn Vật lý Lớp 9 - Tiết 21, Bài 19: Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng

TRƯỜNG THCS HÒA QUANG MÔN VẬT LÝ 9Giáo viên:Võ Ngọc TrườngGIÁO VIÊN TỔ :LÝ HÓA SINHCHÀO QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜNhững nguyên nhân có thể gây tai nạn về điện.Những nguyên nhân có thể gây tai nạn về điện..Vụ cháy dãy nhà dân tại cầu Bà Gi, xã Phước Lộc (Tuy Phước) được xác định do chập điệnHậu quả tai nạn về điệnHậu quả tai nạn về điệnTheo thống kê mới nhất, trong năm 2010 có:122 vụ tai nạn điện, làm cho 225 người chết và bị thươngKhoảng 2 tỷ kWh điện bị thiếu hụt SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN 1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:C1: Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có HĐT dưới bao nhiêu vôn?Trả lời C1: Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN 1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện:Trả lời C2:Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng như tiêu chuẩn quy định nghĩa là vỏ bọc cách điện này phải chịu được dòng điện định mức quy định cho mỗi dụng cụ điện.C2:Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc như thế nào?220V Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN 1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7: :C3:Cần mắc thiết bị gì cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch?Trả lời C3:Mắc cầu chì có cường độ định mức phù hợp với dụng cụ hay thiết bị điện, đảm bảo khi có sự cố xảy xa, chẳng hạn như khi bị đoản mạch, cầu chì kịp nóng chảy và tự động ngắt mạch trước khi dụng cụ điện bị hư hỏng. Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn Dùng cầu chì có dòng điện định mức phù hợp SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN 1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7: Trước khi xảy ra hiện tượng đoản mạchSau khi xảy ra hiện tượng đoản mạch Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn Dùng cầu chì có dòng điện định mức phù hợp SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN 1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7: C4:Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lưu ý điều gì?Vì sao?Trả lời C4:-Phải rất thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện này vì có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người.- Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình, khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn quy định đối với các bộ phận có sự tiếp xúc với tay và cơ thể người nói chung ( chẳng hạn như tay cầm, dây nối, phích cắm) Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn Dùng cầu chì có dòng điện định mức phù hợp SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:  Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn Dùng cầu chì có dòng điện định mức phù hợp Thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện gia đình vì có hiệu điện thế 220V rất nguy hiểm.Chỉ sử dụng các TBĐ khi đảm bảo cách điện SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện C5:Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác.Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây bảo đảm an toàn điện :Trả lời: Vì lúc này không còn dòng điện chạy trong mạch SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện C5:Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác.Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây bảo đảm an toàn điện :- Nếu đèn treo dùng phích cắm thì phải rút phích cắm khỏi ổ lấy điện trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác?+ Trả lời: Vì cầu chì và công tắc mắc trên dây pha( dây nóng). Nên khi ngắc công tắc hoặc tháo nắp cầu chì thì không có dòng điện chạy qua cơ thể người? SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện C5:Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác.Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây bảo đảm an toàn điện :- Nếu đèn treo không dùng phích cắm thì phải ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác?Đã tháo nắp cầu chìTrả lời: - Khi đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà, do điện trở của vật cách điện (ghế nhựa, bàn gỗ khô..) là rất lớn nên dòng điện nếu chạy qua cơ thể người và vật cách điện sẽ có cường độ rất nhỏ nên không nguy hiểm SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện C5:Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác.Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây bảo an toàn điện :- Đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà ( như đứng trên ghế nhựa hoặc bàn gỗ) trong khi tháo bóng hỏng và lắp bóng đèn khác. -Khi sửa chữa các thiết bị và đồ dùng điện cần ngắt điện (rút phích cắm, tháo nắp cầu chì) và đảm bảo cách điện giữa người và nhà. -Đó là cách sửa chữa các hư hỏng nhỏ. Những hư hỏng không biết lí do, không sửa được  phải ngắt điện và báo người lớn hoặc thợ điện, không được tự ý sửa chữa! SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện C6:Khi sử dụng các dụng cụ điện này ta thường tiếp xúc với vỏ kim loại của chúng. Để đảm bảo an toàn, vỏ kim loại của dụng cụ điện được nối bằng một dây dẫn với chốt thứ 3 của ổ lấy điện. Hãy chỉ ra trên hình 19.1 dây nối dụng cụ điện với đất và dòng điện chạy qua dây dẫn nào khi dụng cụ này hoạt động bình thường.(1)(2)(3) SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện -Trong trường hợp ở hình 19.2, dây dẫn điện bị hở và tiếp xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ các dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dụng cụ cũng không bị nguy hiểm. Hãy giải thích vì sao?Trả lời:Khi dây dẫn điện bị hở vỏ kim loại của dụng cụ điện có điện, dòng điện truyền xuống đất theo hai nhánh, nhánh thứ nhất là dây nối có điện trở rất nhỏ, nhánh thứ hai là người sử dụng có điện trở rất lớn, khi đó dòng điện hầu hết chạy qua dây dẫn nối đất còn dòng điện chạy qua cơ thể người rất nhỏ không nguy hiểm.Hình:19.2 SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện. II.SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐiỆN NĂNG 1.Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.Vì sao phải sử dụng tiết kiệm điện năng ?- Giảm chi tiêu cho gia đình.- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn .- Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do hệ thống cung cấp điện bị quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm. Trả lời:- Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất. - Giảm chi tiêu cho gia đình.- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn .- Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do hệ thống cung cấp điện bị quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm. - Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất. SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện. II.SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐiỆN NĂNG 1.Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.C7:Hãy thử tìm thêm những lợi ích khác của việc sử dụng tiết kiệm điện năng?- Giảm bớt việc xây dựng các nhà máy điện, góp phần giảm ô nhiễm môi trường. - Dành phần điện tiết kiệm được cho sản xuất , xuất khẩu điện góp phần tăng thu nhập cho đất nước. Ngắt điện khi không sử dụng và khi rời khỏi nhà tránh sự cố gây tai nạn và thiệt hại do dòng điện gây ra. Trả lời C7:(Thông qua thảo luận nhóm)Nên rút hẳn các phích cắm điện khi ra khỏi nhà SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện. II.SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐiỆN NĂNG 1.Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.2.Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng.C8:Hãy viết công thức tính điện năng sử dụng?A = P.tC9:Từ đó hãy cho biết, để sử dụng tiết kiệm điện năng thì:- Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất như thế nào? - Có nên sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết hay không? Vì sao? -Trả lời: Lựa chọn, sử dụng các dụng cụ, TBĐ có công suất phù hợp.- Không sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết, vì sử dụng như thế là lãng phí điện năng.- Lựa chọn, sử dụng các dụng cụ, TBĐ có công suất phù hợp.- Chỉ sử dụng đồ dùng điện trong thời gian cần thiếtĐÈN COMPAC SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện. II.SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐiỆN NĂNG 1.Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.2.Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng.III. VẬN DỤNG:Viết dòng chữ “Nhớ ngắt điện” dán ngay cửa ra vào.Lắp công tắc tự động. Khi đóng cửa thì tự động ngắt mạch điện.C10.Một bạn hay quên tắt điện khi rời khỏi nhà. Em hãy nghĩ cách giúp bạn này để tránh lãng phí điện và đảm bảo an toàn điện?Trả lời: SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNGBài 21 -Tiết 19: I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN1.Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:2. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện. II.SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐiỆN NĂNG 1.Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.2.Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng.III. VẬN DỤNG:C11.Trong gia đình, các TB nung nóng bằng điện sử dụng nhiều điện năng.Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây là hợp lí nhất?Không sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện.Chỉ sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện trong thời gian tối thiểu cần thiết.Không đun nấu bằng bếp điện.Chỉ đun nóng bằng điện và sử dụng các thiết bị nung nóng khác như bàn là, máy sấy tóc  trong thời gian tối thiểu cần thiết.* C12: Một bóng đèn dây tóc giá 3500 đồng có công suất 75w, thời gian thắp sáng tối đa 1000giờ, một bóng đèn compăc giá 60000 công suất 15w, có độ sáng bằng bóng đèn dây tóc nói trên, có thời gian thắp sáng tối đa 8000 giờ.Cho biết:Giá đèn Đ1: 3500 đồngP1 = 75W = 0,075kWt1 = 1000hGiá đèn Đ2: 60000 đồngP2 = 15W = 0,015kWt2 = 8000hA1, A2 =?T1, T2 =?c)Bóng nào lợi hơn?Vì sao- Tính điện năng sử dụng của mỗi loại bóng đèn trên trong 8000 giờ.- Tính toàn bộ chi phí (tiền mua bóng điện và tiền điện phải trả) cho việc sử dụng mỗi loại bóng đèn này trong 8000 giờ, nếu giá 1kWh là 700đ.- Sử dụng loại bóng đèn nào có lợi hơn? Vì sao? a. Điện năng sử dụng của mỗi đèn trong 8000 là A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600kWh A2 = P2.t = 0,015.8000 = 120kWh b. Toàn bộ chi phí tiền mua bóng điện và tiền điện phải trả T1 = 8.3500 + 600.700 = 448000 (đồng) T2 = 1.60000 + 120.700 = 144000 (đồng) c.Dùng đèn compac có lợi hơn, vì: Giảm bớt 304000đ tiền chi phí cho 8000 giờ sử dụng. +Dành phần công suất tiết kiệm cho sản xuất. +Góp phần giảm bớt sự cố do quá tải về điện, nhất là giờ cao điểm.Bài tập trắc nghiệm*Chọn câu trả lời đúng: Những dụng cụ nào dưới đây có tác dụng bảo vệ mạch điện khi sử dụng?A. Ampe kế. B. Cầu chì. C. Vôn kế. D. Công tơ điện. Bài tập trắc nghiệmChọn câu trả lời đúng: 3. Không nên tự mình tiếp xúc với mạng điện gia đình vì lí do nào sau đây?A. Vì trong gia đình sử dụng quá nhiều các dụng cụ dùng điện. B. Vì nó rất nguy hiểm. C. Vì mạng điện dễ bị hỏng. D. Vì các dây dẫn dễ bị đứt HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ*Bài vừa học. -Về nhà làm bài tập 19.1 đến 19.5 (SBT). *Bài sắp học: -Nghiên cứu bài 20, trả lời các câu hỏi trong phần tự kiểm tra từ câu 1  câu 11; làm bài tập vận dụng bài 12  bài 15 (Sgk).HẾT