Bài giảng Mỹ thuật 8 - Nguyễn Thị Hải Đường - Bài 8: Một số công trình mĩ thuật thời Trần (1226-1400)

Tiết PPCT: 8 Tuần: 8 Ngày dạy: 14/ 10/ 2010 ? Tìm ra những công trình mĩ thuật thời Trần và khoanh tròn lại 1. Tháp Bình Sơn. 2. Khu Lam Kinh. 3. Tượng Hổ. 4. Chùa Keo. 5. Phật Bà Quan Âm. 6. Tiên nữ đầu người mình chim. 7. Tượng Adi đà. 1 3 6 Em hãy cho biết kiến trúc thời Trần được thông qua những thể loại nào ?  I/ Kiến trúc: 1. Tháp Bình Sơn : Câu hỏi 1: 	Tháp Bình Sơn thuộc loại kiến trúc gì? Được xây ở đâu?  I/ Kiến trúc: - Tháp Bình Sơn - Thuộc loại hình kiến trúc phật giáo- chùa, tháp. - Tháp đặt ngay giữa sân, ở chùa Vĩnh Khánh, xã Tam Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: -Chất liệu :đất nung -Hình dáng tháp : Tháp có mặt bằng hình vuông, nhỏ dần lên đỉnh, các tầng đều trổ cửa 4 mặt và mái ngắn, tầng dưới cao hơn các tầng trên. -Cấu trúc : Lòng tháp được xây dựng thành một khối trụ bằng gạch khấu mỏng - Lõi là 1 trụ rỗng, phía ngoài ốp kín bằng 1 lớp gạch vuông - Trang trí bằng hoa văn phong phú, phủ kín bề mặt ngoài. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: * Kết luận : -Với kỹ thuật khéo léo, chạm khắc công phu, cách tạo hình chắc chắn,Tháp Bình Sơn là niềm tự hào của kiến trúc cổ Việt Nam. Thông tin thêm: * Tháp được xây bằng gạch nung già, màu đỏ sậm, rắn chắc. Mặt ngoài ở các tầng tháp ốp gạch mịn mặt, màu vàng sậm, hoa văn trang trí và đường nét rất tinh xảo, hài hoà tạo thành khối kiến trúc hoàn hảo ở mọi góc độ.  * Trải qua nhiều thế kỷ, tháp đã bị nghiêng lệch và sụt lở một số chỗ và đã được trùng tu năm 1972, kiến trúc vẫn được bảo tồn như nó vốn có. * Phía trước chùa, gần tháp Bình Sơn có một cây Ñại cổ thụ, các nhà khoa học cho biết cây Ñại này đã có 500 tuổi. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2/. Khu lăng mộ An sinh MÔ HÌNH NHÀ CHÔN THEO MỘ ĐỀN AN SINH TƯỢNG 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: Em hãy cho biết Khu lăng mộ An Sinh thuộc thể loại kiến trúc nào ? ? Khu Lăng mộ An Sinh được xây ở đâu . 2/. Khu lăng mộ An sinh 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2/. Khu lăng mộ An sinh - Thuộc thể loại kiến trúc cung đình là nơi nghĩ của Vua và hoàng tộc Được xây dựng ở vùng Đông Triều, Quảng Ninh ngày nay - Kích thước tương đối lớn, bố cục đăng đối quy tụ vào một điểm ở giữa. - Trang trí : Chạm khắc nổi , phù điêu trang trí bằng hoa văn sóng nước. Các pho tượng được gắn vào thành bậc . 	- Đền và lăng mộ nhà Trần thuộc xã An Sinh, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. 	- Nằm rải rác trong một khu đất rộng có bán kính 20 km để thờ "Bát Vị Hoàng Đế" thời Trần. 	- Đền và lăng mộ nhà Trần được xây dựng thời nhà Trần, được trùng tu vào thời Hậu Lê và thời Nguyễn, quần thể di tích gồm một đền và 8 lăng mộ.- Trải qua thời gian và thăng trầm của lịch sử, khu vực này đã bị hư hỏng nặng. * Thời Trần rất chú ý đến địa điểm cất táng khi xây dựng lăng tẩm . (phải chọn được những nơi thoáng đãng, rộng rãi phù hợp với thuyết phong thủy và hợp với không khí tôn nghiêm, biệt lập với bên ngoài) Bố cục của lăng thường đăng đối, quy tụ vào một điểm ở giữa. * Trang trí các pho tượng thường được gắn vào bậc, hoặc sắp đặt như một cảnh chầu, thờ cúng người đã mất . 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) II/ Điêu Khắc 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2/. Khu lăng mộ An sinh Em biết gì về Trần Thủ Độ? Trần Thủ Độ (1194-1264), là thái sư đầu triều nhà Trần,Người có công sáng lập và lãnh đạo đất nước những năm đầu triều Trần. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2. Khu lăng mộ An sinh - Khu Lăng mộ được xây dựng vào năm 1264 ở Thái Bình ở lăng có tạc một tượng Hổ. ? Khu lăng mộ Trần Thủ Độ được xây dựng từ năm nào ở đâu ? 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) II/ Điêu Khắc 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2. Khu lăng mộ An sinh II/ Điêu Khắc 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) -Đặc điểm:Tượng Hổ có kích thước như thật dài 1,43m, thân hình thon, bộ ức nở nang, bắp vế căng tròn, đã lột tả được tính tình dũng mãnh của vị chúa Sơn Lâm ngay cả trong tư thế rất thư thái. - Nghệ thuật tạc tượng : Tạo khối đơn giản, dứt khoát có chọn lọc và được sắp xếp một cách vững chãi, chặt chẽ. * Thông qua hình tượng con Hổ các nghệ nhân thời xưa đã nắm bắt, lột tả tính cách đường bệ, lẫm liệt của Thái sư Trần Thủ Độ. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2. Khu lăng mộ An sinh II/ Điêu Khắc 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2. Khu lăng mộ An sinh II/ Điêu Khắc 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) 2.Chạm khắc gỗ ở chùa Thái Lạc: Người quỳ đỡ tòa sen Tiên nữ đầu người , mình chim đang dâng hoa + Chùa được xây từ thời Trần tại Hưng Yên, chùa đó bị hư hỏng nặng. Những di vật còn lại chỉ là một bộ phận của kiến trúc chùa trong đó có các bức chạm khắc gỗ. Chùa Thái Lạc được xây dựng thời nào? ở đâu ? Bệ Tượng (Chùa Kiếp Bạc) Người chim ( Chùa Thái Lạc) Các nhạc công (Chùa Thái Lạc) * Nội dung diễn tả chủ yếu các bức chạm khắc gỗ là cảnh dâng hoa, tấu nhạc với những nhân vật trung tâm là vũ nữ, nhạc công hay con chim thần thoại nửa trên là người, nửa dưới là hình chim. - Bố cục của các bức chạm khắc cơ bản giống nhau. Các hình được sắp xếp cân đối nhưng không đơn điệu, buồn tẻ. Do các lỗ đục nông, sâu khác nhau về cách tạo khối tròn mịn của hình tượng tạo nên sự êm đềm, yên tĩnh với không gian vừa thực vừa ảo của chùa. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2. Khu lăng mộ An sinh II/ Điêu Khắc 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) 2.Chạm khắc gỗ ở chùa Thái Lạc: Tiên nữ đầu người mình chim đang dâng hoa (Chùa Thái Lạc) 	-Hai tiên nữ được chạm khắc cân đối, đầu hơi nghiêng về phía sau và đôi tay kính cẩn dâng bình hoa về phía trước với đôi cánh chim dang rộng. Khoảng không gian xung quanh kớn đặc những hình xoắn ốc để diễn tả hoa và mây, các hình sắp xếp cân đối nhưng không đơn điệu. 1. Tháp Bình Sơn :  I/ Kiến trúc: 2. Khu lăng mộ An sinh II/ Điêu Khắc 1. Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ: (Thái Bình) 2.Chạm khắc gỗ ở chùa Thái Lạc: Kết luận: Qua các bức chạm khắc trên, ta thấy nghệ thuật chạm khắc gỗ của ông cha ta đã đạt đến trình độ cao về bố cục và cách diễn tả, xứng đáng là những công trình mĩ thuật tiêu biểu của mĩ thuật thời Trần. G N M I H C I Ờ Ư HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ Học bài Về nhà quan sát các đồ vật có dạng hình chữ nhật để chuẩn bị cho BÀI 9 ( kiểm tra 1 tiết) Chuẩn bị giấy A4, thước, bút chí, gôm..